یادمان

در روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی مطرح شد: «گردشگری»، خطری برای میراث فرهنگی شده است

یک عضو ایکوموس ایران اظهار کرد: امروز توریسم به شدت میراث فرهنگی را در خطر قرار داده و نیاز است تا راه‌های مقابله با چنین مشکلاتی برطرف شوند.

به گزارش ایسنا، اعضای ایکوموس ایران همزمان با روز جهانی «محوطه‌ها و بناهای تاریخی» در مراسم بزرگرداشت این روز، در خانه‌ تاریخی «وثوق‌الدوله» در محله سرچشمه گردهم آمدند.

ناصر نوروززاده چگینی، عضو این کمیته با بیان این‌که نخستین منشور توریسم فرهنگی توسط ایکوموس در سال ۱۹۷۹ تهیه شد، بیان کرد: این منشور بعدها مشکلاتی داشت و در نهایت در سال ۱۹۹۹ آن را تصحیح کرده و ویرایش جدیدی ارائه دادند، با همه‌ی این‌ها در این سال‌ها متوجه شدند که امر توریسم به شدت میراث فرهنگی را در خطر قرار داده و نیاز است تا راه‌های مقابله با چنین مشکلاتی بررسی شود.

او ادامه داد: آشنا کردن مردم در حفاظت از میراث فرهنگی و در مقابل این حجم توریسم می‌تواند برطرف کردن این خطر را تسهیل کنند.

وی با بیان اینکه توریسم از نظر اقتصادی و فرهنگی امروزه نقش بسیار وسیعی را بازی می‌کند و ضرورت دارد تا نسبت به این مسایل دغدغه‌های لازم وجود داشته باشد، ادامه داد: به همین جهت امسال را سال «نقد و بررسی منشور توریسم فرهنگی» گذاشته‌ایم.

او با تاکید بر این‌که دومین نسخه‌ی تدوین شده‌ی این منشور در سال ۱۹۹۹ انتشار یافت و از این طریق تمام کمیته‌ها درخواست کمک به ایکوموس بین‌الملل را کرده‌اند، افزود: این نسخه در تهیه‌ی راهبردهای لازم در حفاظت از میراث فرهنگی و در مقابله با حجم وسیع و شاید بعضا لجام گسیخته‌ای که امروزه توریسم با نقش اقتصادی بازی می‌کند، می‌تواند نقش مهمی ایفا کند. بنابراین ایکوموس ایران نیز سعی می‌کند امسال دربرنامه‌های جاری خود بحث توریسم پایدار را مورد توجه قرار دهد.

*روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی از کِی مورد توجه قرار گرفت؟

وی همچنین با بیان این‌که روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی سابقه‌ای تاریخی دارد، گفت: از اواخر قرن پیش یعنی از دهه ۷۰ در اتحادیه اروپا و در هفته‌های آخر ماه سپتامبر به بناهای تاریخی توجه بیشتری می‌شد، رسمی که هنوز مرسوم است.

او در توضیح روند انتخاب یک روز به عنوان روز جهانی محوطه‌ها و بناهای تاریخی ادامه داد: با توجه به برنامه‌ای که اتحادیه اروپا داشت ایکوموس جهانی تصمیم گرفت روزی را به عنوان روز جهانی «بناها و محوطه‌های تاریخی» تعیین کند، افزود: اگر چه قبل از سال ۲۰۰۰ یک روز تعیین شد و ان برای این مناسبت رسمیت یافت، اما اساس برنامه‌ی بزرگداشت برای بناها و محوطه‌ها از همان سال آغاز شد.

وی افزود: هر ساله سعی شد تا برای توسعه امر حفاظت از میراث فرهنگی و توسعه نقش مطالعات و پژوهش در حفاظت از میراث فرهنگی یک موضوع به عنوان موضوع سال تعیین شود و در جشنی که روز ۱۸ آوریل برگزار می‌شود، کمیته‌های ملی به همراه کمیته‌های بین الدول علمی که در مقر ایکوموس بین‌المللی هستند، تمام کوشش خود را در این زمینه خرج می‌کنند تا با برگزاری همایش‌ها، انتشارات، بازدیدها و همراهی با مردم و جوامع محلی و همچنین با بدنه علمی راه توسعه حفاظت از بناها و محوطه‌ها را سهل‌تر کنند.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: در این مسیر موضوعاتی‌که انتخاب می‌شود، بیشتر از طریق پروژه‌های علمی به عنوان دغدغه‌ها در حوزه‌ی حفاظت از میراث فرهنگی تعیین می‌شود و اصلی‌ترین آن به عنوان موضوع سال انتخاب می‌شود و آغاز ‌آن نیز با گزارشی که درباره ی میراث در خطر داده می‌شود، همراه خواهد بود.

نوروززاده چگینی تاکید کرد: هر چند هر کشور می‌تواند بسته به دغدغه‌های خود به یک موضوع وارد شود، اما در کنار آن موضوع خاص نیز کوشش می‌کند تا موضوع اصلی ایکوموس جهانی را نیز مطرح کند.

او در ادامه با بیان عناوینی که هر سال عنوان جهانی می‌گرفتند، پرداخت و گفت: بر این اساس می‌توان توجه کرد که چطور آن‌ها به مرور متحول می‌شوند و شرایط تازه‌ای را برای توسعه‌ی وظایف ایکوموس فراهم می‌کنند.

*عناوین انتخاب شده ایکوموس برای حفاظت از میراث فرهنگی در هر سال

وی توضیح داد: «سال ۲۰۰۱ میلادی مطابق با سال ۱۳۸۰ شمسی عنوان «روستاهای تاریخی را نجات دهیم» انتخاب شد، این عنوان براساس گزارش میراث در خطر تعیین شد. سال ۲۰۰۲ موضوع «میراث قرن ۲۰» انتخاب شد؛ براین اساس موضوع فعالیت‌های سالیانه بودند که متاثر از همه‌ی وقایعی بود که در اروپا و جهان شکل گرفت، این یکی از پیامدهای سال ۲۰۰۰ بود.

سال ۲۰۰۳ «میراث فرهنگی زیرآب» انتخاب شد که حاصل آن به تهیه‌ی کنوانسیونِ «حفاظت از میراث زیرآب» منجر شد و سال ۲۰۰۴ عنوان «معماری گلی در میراث فرهنگی»، سال ۲۰۰۵ مراسم چهلمین سالگرد ایکوموس برگزار شد.»

او با بیان این‌که عنوان سال ۲۰۰۶ «میراث صنعتی» انتخاب شد، افزود: در آن سال‌ها این کمیته به شدت تحت تاثیر برنامه‌های توسعه قرار گرفته بود و ما نیز عملا در طی ۳۰ - ۴۰ سال اخیر توجه زیادی به میراث صنعتی نداشتیم، این انتخاب می‌توانست به میراث صنعتی و حفظ این میراث کمک کند.

وی با اشاره به این‌که سال ۲۰۰۷ عنوان «منظر فرهنگی و آثار طبیعت» به عنوان یک بحث نو در میراث فرهنگی انتخاب شد، افزود: سال ۲۰۰۸ نیز عنوان «میراث مذهبی و مکان‌های مقدس» نام گرفت و سال ۲۰۰۹ را به نام «میراث و علم» نام‌گذاری کردند.

به گفته‌ او، سال ۲۰۱۰ عنوان «میراث کشاورزی»، سال ۲۰۱۱ با نام «میراث فرهنگی آب»، سال ۲۰۱۲ سال «میراث جهانی»، سال ۲۰۱۳ «میراث آموزش»، سال ۲۰۱۴ «میراث یادآوری»، ۲۰۱۵ مراسم پنجاهمین سالگرد ایکوموس، سال ۲۰۱۶ «میراث ورزش» و امسال ۲۰۱۷ عنوان «میراث جهانی و توریسم پایدار» نامگذاری شدند.

این عضو ایکوموس در ادامه با بیان این‌که سازمان ملل در افق سال ۲۰۳۰ درصدد است تا تحلیل‌ها و مطالعات توریسم که به صورت پایدار به جوامع محلی راهنمایی می‌کنند را در دستور برنامه‌های خود داشته باشد، بیان کرد: سال ۲۰۳۰ به عنوان سال انتهایی این پروژه قرار خواهد گرفت، تا از این طریق تدوین یک راهبرد موثر در حوزه توریسم پایدار را منتشر کنند و به همین جهت یونسکو سال ۲۰۱۷ را به عنوان «سال بین‌المللی توریسم پایدار برای توسعه» نام‌گذاری کرده است.

چگینی تاکید کرد: با توجه به نامگذاری یونسکو، ایکوموس جهانی نیز برای حمایت و همکاری با یونسکو، سال ۲۰۱۷ را سال «میراث فرهنگی و توسعه پایدار» نام‌گذاری کرد: این اقدام برای نخستین بار است که انجام می‌شود و در این راستا از همه‌ی کمیته‌های ملی و علمی بین‌المللی درخواست شده تا تمام پیشنهادهای خود را در راستای همیاری با یکدیگر ارائه و بتوانند مسیر توریسم پایدار را هموار کنند.

• < قبلی
• بعدی >