یادمان

آنچه در این هفته بر میراث فرهنگی گذشت - از کلنگ زنی تا تخت سلیمانی

این هفته هم روزگار هفت روزه میراث فرهنگی فراز و نشیب های بسیار داشت. اول هفته که کلنگ ها بر جان خانه شیخ فضل الله نوری افتادند تا آخر هفته که میراث جهانی دیگر بر تخت سلیمان ننشست.

Air Jordan 1 Blue Chill Womens CD0461 401 Release Date 4 | DH6931 - store nike kids boys nike sneakers for women - 102 - Air Jordan 1 Low Orange Olive Light Curry

خبرگزاری میراث فرهنگی - گروه میراث فرهنگی - میراث جهانی پس از پایان جنگ تحمیلی نخستین‌بار بر تخت سلیمان نشست. اثری زیبا و خیره‌کننده که خیلی پیشتر باید در این فهرست قرار می‌گرفت. حالا اما سال‌ها از جهانی شدن تخت سلیمان می‌گذرد و با این همه نابسامانی که به جان این اثر افتاده، دانستن آنکه تخت سلیمان در فهرست میراث جهانی قرار دارد، بیهوده است؛ گویی میراث جهانی دیگر بر تخت سلیمان ننشسته‌است.
 
ستون هایی که از زیر صدها سال خاک بیرون آمده اند، تکه تکه کنار دیوار رها شده اند. کودکان سرخوشانه روی ستون هایی که حالا استوار نیستند راه می روند و بازی می کنند. بازدیدکنندگان خسته از راه هم این ستون ها را صندلی می بینند و روی آنها می نشینند تا زیر سایه دیوار نفسی تازه کنند. اینجا محوطه باستانی تخت سلیمان است. محوطه ای که به عنوان میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است.
 
در قسمت غربی سایت جهانی تخت سلیمان، سالنی به نمایش یافته های باستانشناسی از محوطه تاریخی تخت سلیمان اختصاص یافته است. سالنی نه چندان برزگ که برخی از یافته های باستانشناسی از محوطه تخت سلیمان در نهایت بی نظمی دور تا دور این سالن روی زمین رها شده اند. برخی از این یافته ها در ویترین های فلزی به برای نمایش گذاشته شده اند. ویترین هایی که نه تنها نور ندارند و لامپ هایشان خاموش است، بلکه قسمت بالایی بسیاری از آنها از جا در آمده و گرد و غبار روی اشیاء به نمایش گذاشته شده در ویترین ها نشسته است.
 
حریم حافظیه شکسته نمی‌شود
اجرای فاز یک پروژه موزه منطقه‌ای و زیرسازی طرح باغ موزه مشاهیر در حریم حافظیه درحالی نگرانی بسیاری از کارشناسان و فعالان میراث‌فرهنگی را برانگیخته که مدیر اداره میراث‌فرهنگی استان فارس معتقد است، «اجرای پروژه‌های حریم حافظیه هیچ صدمه‌ای به منظر آن نمی‌زند و هر بنایی متناسب با دوره‌ خودش باید ساخت و ساز شود و توسعه پیدا کند».
 
اجرای پروژه باغ موزه مشاهیر در سال 74 با هدف اتصال مجموعه آرامگاه حافظ به مجموعه هفت‌تنان به‌عنوان یکی از بخش‌های محور عرفان در شیراز به تصویب کمیسیون ماده 5 رسید که فاز اول این پروژه در خرداد سال 88 به‌تصویب رسید و در تیرماه 89 وارد فاز اجرایی شد.
 
هرچند که قرار بود پس از باغ موزه مشاهیر، موزه منطقه‌ای فارس در فاز دوم به اجرا درآید اما پس از پیشنهادهای مسئولان تصمیم گرفته شد تلفیقی از موزه مشاهیر و منطقه‌ای به‌صورت همزمان احداث شود.
 
حالا اما پس از گذشت 5 سال فعالان میراث‌فرهنگی استان فارس خبر از ساخت و ساز باغ موزه مشاهیر و زیرسازی باغ موزه منطقه‌ای می‌دهند. به‌گفته آ‌نها، ارتفاع این بناها از آرامگاه حافظیه بیشتر است به‌طوری‌که بتن‌ریزی‌ها و ارتفاع بخش‌هایی از ساختمان حتی به 15 متر هم می‌رسد و این موضوع یکی از عواملی به‌شمار می‌رود که در آینده می‌تواند ثبت جهانی مجموعه حافظیه را با خطر جدی مواجه کند.
 
میراث فرهنگی باید بحث حاکمیتی شود
میراث فرهنگی به خصوص بافت تاریخی تهران سال‌هاست که در چرخه ساخت‌ و سازها افتاده و از نظر میراث فرهنگی، امنیتی و اجتماعی با مشکلات جدی رو به روست. در بازدید امروز از بافت تاریخی تهران، رییس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران گفت که وظیفه شهرداری تنها میراث فرهنگی نیست، بخش اصلی آن جمع آوری زباله‌ هاست. با این وجود شهرداری به همه این حوزه‌ها ورود پیدا کرده و توقع مردم را نسبت به این سازمان بالا برده است. به نظر من میراث فرهنگی باید بحث حاکمیتی شود و سایر ارگان‌ها و سازمان‌ها هم ورود پیدا کنند.
 
رییس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران و شهردار منطقه 12 به همراه جمعی از خبرنگاران از دو بنای تاریخی مرمت شده در محله امامزاده یحیی بازدید کردند. سرای کاظمی و حمام نواب دو بنای ارزشمند محله امامزاده یحیی بود که از مرگ و تخریب کامل نجات و حالا کاربری فرهنگی پیدا کرده‌اند.
 
«حکیم پور»، رییس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر پس از بازدید از این بناها این اقدامات را ارزشمند دانست و گفت که زمانی این بناها شرایط بسیار بدی داشتند و اگر شهرداری ورود پیدا نمی‌کرد تخریب می‌شدند اما خوشبختانه این بناها نجات پیدا کردند.
 
او همچنین عنوان کرد که وظیفه شهرداری تنها میراث فرهنگی نیست، بخش اصلی آن جمع آوری زباله‌ هاست. با این وجود شهرداری به همه این حوزه‌ها ورود پیدا کرده و توقع مردم را نسبت به این سازمان بالا برده است. به نظر من میراث فرهنگی باید بحث حاکمیتی شود و سایر ارگان‌ها و سازمان‌ها هم ورود پیدا کنند.
 
حکیم پور با تاکید بر گفته‌های مقام معظم رهبری در ساماندهی بافت‌های تاریخی و ارزشمند گفت که شهرداری به تنهایی نمی‌تواند از پس هزینه‌های خرید و ساماندهی بافت تاریخی برآید به همین دلیل باید سازمان ها و نهادهای دیگر هم ورود پیدا کنند. دولت باید در این زمینه تصمیم‌های جدی بگیرد. همانطور که تا کنون کمیته‌ای در این زمینه در دولت راه اندازی شده باید بافت تاریخی بحثی ملی شود.
 
کشف خمره  ساسانی 
خمره‌ای منتسب به اواخر دوره ساسانی، در حوالی روستای سارویی، در 15 کیلومتری تخت‌جمشید کشف شد.آنطور که اطلاع دهیار روستای سارویی ، مبنی بر وجود آثاری از خمره سفالی در 200 متری جنوب روستا و در دامنه شیب دار کوه که اولین بار توسط یک چوپان رویت شده بود، با توجه به اهمیت موضوع و با استقرار کارشناسان باستان شناس، مرمتگران و یگان حفاظت مجموعه در محل و پس از ایجاد یک ترانشه به طول و عرض 2 متر، خمره مذکور پس از ساعاتی کاوش، کاملا سالم از دل خاک بیرون آورده شد و به تخت جمشید منتقل شد.
 
به گفته علی احمدی کارشناس باستان شناس مجموعه تخت جمشید، بررسی و کارشناسی صورت گرفته نشان می دهد خمره مکشوفه متعلق به دوره ساسانی است و مواد تشکیل دهنده آن خاک رس و شن و ماسه است.
 
وی همچنین تصریح کرد : خمره مذکور به ارتفاع 115 سانتی متر و بیشترین قطر میانی 125 سانتی متر و قطر دهانه 47 سانتی متر بوده که با توجه به پایین بودن 1 متری از سطح، وجود قطعات سفالهای قرمز و خاکستری رنگ، وجود پی های معماری و استودانها در اطراف محل، شکل و فرم چرخ ساز خمره با کاربری ذخیره آب، می توان آنرا به اواخر دوره ساسانی نسبت داد.
سران مشروطه در تهران حتی قبر ندارند
تهران هنوز دارد در تن مرداد می‌سوزد. 108 سال از روز امضاء فرمان مشروطیت به دست شاه بیمار گذشته است. روزی که مجاهدت‌ و مشقت‌های مشروطه‌خواهان به ثمر رسید و مردم در کوی و برزن جشن و پایکوبی کردند. مشروطه روزنه زودهنگامی به سوی قانون بود و هزاران خطر در کمینش، این سران مشروطه بودند که در کشاکش هزاران واقعه این «روز» را صیانت کردند. سال‌های سال گذشته است، خانه ملت همچنان پا برجاست اما کمتر نشانی از یاد این بزرگان نیست. خانه و قبر آن‌ها یکایکی در میان اجرای صدها پروژه شهرسازی از بین رفته‌است.
 
گرمای مرداد بیداد می‌کند. نوه محمدولی خان تنکابنی قبر جدش را در امامزاده صالح گم کرده است، او پس از مدت‌ها پرس و جو به نتیجه خاصی نمی‌رسد و دردش را تنها با رسانه‌ها در میان می‌گذارد. صحبت با اهالی تاریخ درباره این قبر گمشده اما خبر از اتفاقات شوم‌تری در شهر می‌دهد. نه تنها سپهدار اعظم قبرش در محوطه امامزاده صالح گم شده است، قبر میرزا حسن مشیرالدوله، میرزا حسین خان مؤتمن‌الملک پیرنیا پدر و برادر میرزاحسن مشیرالدوله که همه سران تاثیرگذار در مشروطه بودند، به همان درد دچار شده‌اند.
 
«حمیدرضا حسینی»، کارشناس تاریخ از آن‌ها یاد کرده و می‌گوید: «از اوایل دوره قاجار که امام زاده صالح به عنوان مهمترین زیارتگاه منطقه شمیرانات مورد توجه قرار گرفت، بسیاری از افراد سرشناس در جوار بقعه این امام زاده به خاک سپرده شدند؛ معروف ترین اینها غیر از مرحوم میرزا حسن خان مشیرالدوله پیرنیا و مرحوم میرزا ولی خان تنکابنی، میرزا نصرالله خان نائینی، پدر میرزا حسن مشیرالدوله است که در دوره مظفرالدین شاه وزیر امور خارجه بود و نخستین ریاست الوزرای ایران در دوره مشروطه شد.»
 
او از میرزا حسین خان مؤتمن الملک پیرنیا نیز یاد می‌کند که در کنار مزار پدر و برادرش به خاک سپرده شده است: «او هم از کسانی بود که همراه برادرش در نگارش قانون اساسی مشروطه و متمم آن نقش پررنگی داشت و چند دوره رییس مجلس شورای ملی شد. همین طور باید از سید محمد تدین، استاد برجسته ادبیات عرب نام ببریم که او نیز در اواخر دوره پنجم مجلس شورای ملی و در دوره ششم رییس مجلس بود و در یکی از کابینه های مرحوم مستوفی الممالک، سمت وزیر معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه را برعهده داشت.»
 
خانه شیخ فضل‌الله با کلنگ باز شد
کلنگ آوردند تا در خانه «شیخ فضل الله نوری» را باز کنند. مالک جدید در خانه‌ را سیمان کشیده است. کارگرها با کلنگ بر دیوار می‌کوبند؛ چهار ستون خانه می‌لرزد؛ مالک جدید می‌گوید: «به زودی این خانه را می‌کوبم، برای اینکه قرار است اینجا برای صنف کفاشان حسینیه درست کنیم. تا همین حالا هم کلی صبر کردیم. 14 سال است کسی به سراغ این خانه نیامده‌است.»
 
این هفته به مناسبت سالروز پشت سر گذاشته مشروطیت در 15 مرداد، قرار تهران گردی رییس شورای شهر دیدن مکان – رویدادهای مشروطه در تهران بود. دیدار از خانه شیخ فضل الله نوری که یک بار هم جلوی در همین خانه او را ترور کردند. با این وجود آنچه دیده شد، خانه‌ای رو به ویرانی بود.
 
مالک جدید خانه را با آجر و سیمان تیغه کشیده و درش را مسدود کرده است، برای اینکه خبرنگاران خانه را ببینند، چند کارگر می‌آیند و کلنگ بر سیمان‌ها می‌زنند. خاک کوچه باریک که با یک ساباط قدیمی به کوچه دیگری وصل می‌شود را پر کرده، چشم به سختی چشم دیگر را می‌بیند. لرزه به چار ستون بدن خانه افتاده است. هر آجری که می‌ریزد. یک لحظه از عمر خانه کم می‌شود. با این حال کارگرها رحم نمی‌کنند، همینطور کلنگ می‌زنند. یک تکه کوچک راه باز می‌شود. خانه رو به ویرانی رخ می‌نماید.
 
100 سال قدمت دارد، خانه‌ای که شاهد برهه‌ مهمی از تاریخ ایران است. درها آویزان، سقف‌ها فرو ریخته و پنجره‌ها شکسته، پر از زباله است. درخت انجیر پیر حیاط آنقدر بزرگ شده که برگ‌هایش روی همه چیز سایه‌ انداخته وحوض قدیمی خشک شده را هم پوشانده‌است.
 
مالک می‌گوید که 14 سال است اینجا را خریده اما چون جزو طرح شهرداری بوده مجوز برای تخریب نداشته و حالا که خوشبختانه طرح اجرا نمی‌شود، به زودی قرار است مجوز تخریب خانه را بگیرد و آن را بکوبد و حسینیه بسازد

• < قبلی
• بعدی >