سه شنبه, 29ام اسفند

شما اینجا هستید: رویه نخست یادگارهای فرهنگی و طبیعی یادمان میراث در هفته‌ای که گذشت؛ از سرقت آثار باستانی میانه تا مرگ آتشکده کرکوی

یادمان

میراث در هفته‌ای که گذشت؛ از سرقت آثار باستانی میانه تا مرگ آتشکده کرکوی

هفته گذشته باز هم میراث‌فرهنگی روزهای پر فراز و نشیبی را پشت سرگذاشت از میانه و سرقت آثار باستانی‌اش گرفته تا نابودی چهارمین آتشکده ایران در سیستان و بلوچستان. این‌درحالی بود که روندتخریب خانه‌های تاریخی همچنان به قوت خویش باقی بود و حفاران غیرمجاز در شوش همچنان مشغول فعالیت! بماند که زیر پای پادشاه ایلامی (عیلامی) علف سبز شد و مهمترین آثار موزه آذربایجان به‌شکل اسفباری به گوشه‌های موزه پرتاب شده بودند.

nike foamposite 2000 black women shoes heels - Blanco - 991 - DJ3180 - Nike Air Max 97 By You Zapatillas personalizables | jordan Release Dates

خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ‌گروه میراث‌فرهنگی ـ حکایت نبش قبر یکی از سادات در شوش، خطر غرق شدن ده‌ها شیر سنگی، تپه تاریخی و اثر باستانی در منطقه بیرگان، بلندمرتبه سازی اداره کل ارشاد کرمان در عرصه باغ موزه هرندی از یک سو و تسریع روند سرقت آثار باستانی میانه و مرگ کرکوی چهارمین آتشکده بزرگ ایران از طرف دیگر مهمترین اتفاقاتی بود که میراث‌ کشور در هفته گذشته با آن مواجه بود.
 
به‌گزارش CHN، زیر پای پادشاه ایلامی علف سبز شد. رطوبت زیاد و رشد انواع درخت‌ها و درختچه‌ها نقش برجسته های ایلامی اشکف سلمان شهر ایذه را تهدید کرد. اشکفت سلیمان در جنوب ایذه در استان خوزستان واقع شده و شامل چهار نقش برجسته متعلق به دوره ایلامیان و بقایای یک ساختمان متعلق به اتابکان است. این محل پرستشگاه تریشا یکی از خدایان ایلامی بوده‌است. : اشکفت سلمان یا نیایشگاه تاریشا بزرگترین خط نوشته میخی ایلام‌ نو را در خود جا داده است.

درون اشکفت چشمه آب شیرینی جاری است که در فصول بارندگی از بالای تاق آبشار خروشانی جاری میشود. وجود همین منبع آب باعث شده است سطح رطوبت این محوطه تاریخی و روی آثار سنگی آن بسیار بالا برود، به همین دلیل نیز در جای جای این نقش برجسته ها گیاهان و درختچه های مختلفی رشد کرده و در حال بزرگ شدن هستند.
 
بدون تردید رشد و ریشه دواندن این گیاهان بر روی آثار سنگی با این درجه از اهمیت و ارزش تاریخی منجر به شکاف خوردن و تخریب آنها در درازمدت خواهد شد.
 
نقش برجسته‌های تخت‌جمشید زیر پای گردشگران
پله های فلزی ضلع جنوب غربی کاخ هدیش غیرکارشناسی است. در ضلع جنوب غربی کاخ هدیش، در تخت‌جمشید، پله‌هایی داربستی نصب شده که به گفته کارشناسان نحوه و محل نصب آنها غیرکارشناسی و به نقش برجسته‌های تاریخی آسیب وارد کرده است. این نقش‌برجسته‌های در خطر تصویری از افراد قوم سکاها هستند.
 
 
 داربست‌ها به بدنه سنگ‌های 2500 ساله تکیه داده شده‌اند و هنگام عبور و مرور گردشگران، تکان خورده و به سنگ‌ها آسیب می‌زنند

 

در زیر این نقوش و پای دیوارها، علف‌ها و گیاهان مختلف رشد کرده و از بالای سر هم گل و لای ناشی از آب باران، بر فرق سر سکاهای حاضر در تخت جمشید می‌ریزد. علاوه بر این، فشار مستقیم پایه‌های این داربست‌ها روی دیواری که این نقش برجسته‌ها بر آن حک شده، به ایجاد شکاف و بروز آسیب‌های دیگری ختم شدهاست. تلفیق این عوامل آسیبزا با هم باعث شده به مرور این نقش برجسته‏ها آسیب دیده و رو به تخریب بگذارد..

اما «مجدالدین رحیمی»، کارشناس میراث فرهنگی و مرمت‌گر آثار تاریخی که پیش از این روی بخش‌هایی از تخت جمشید کار کرده در این باره به CHN می‌گوید: «در این قسمت از تختجمشید اقدامات غیرکارشناسانه زیادی صورت گرفته است؛ این اقدام آسیب جدی و غیرقابل جبرانی به نقش برجسته‌های تاریخی وارد کرده‌است. علاوه بر این در همین حیاط کاخ تچر که با این راه پلههای فلزی به کاخ هدیش راه دارد تاکنون هیچ کاوشی صورت نگرفته است.»
 
نبش قبر یکی از سادات به قصد یافتن گنج
نبش قبر یکی از سادات در شهر باستانی شوش، دست‌گل تازه حفاران غیرمجاز است. خیال یافتن گنج که خواب شبانه را هم از حفاران ربوده، این‌بار قاچاقچیان را راهی تپه جعفرآباد شوش کرد اما کلنگ به قبر ''سید تفاخ'' خورد.
 
حفاری‌های غیرمجاز در شوش، به یک روند سریالی رسیده‌است. هربار یک‌جای شوش کنده می‌شود و هنوز یگان پاسداران میراث فرهنگی این شهر باستانی اقدام در خور توجهی نکرده‌اند. با این‌حال خیال یافتن گنج خواب از حفاران غیرمجاز گرفته و شبانه حتی به قبر سادات هم یورش می‌برند.
 
 حفر گودال عمیق در شوش

 

 

به گفته گهستونی البته کار به همین جا ختم نشده و متجاوزان در نزدیکی این مدفن حفاری دیگری صورت داده‌اند که گودالی به عمق حدود 10 متر را ایجاد کرده‌ که در نوع خود بی‌سابقه است و حتی تصور اینکه چگونه کسی خود را به انتهای گودال برساند نیز خطرناک است.

 
سقوط آزاد کتیبه‌های سنگی بدون چتر نجات
موزه سنگ آذربایجان که عنوان دومین موزه بزرگ ایران را به خود اختصاص داده‌است، امروز نه نگهبان دارد و نه راهنمایی؛ تعدادی از سنگهای هزارساله آن در گوشهای از موزه روی هم تلنبار شده و بخشی از کتیبه‌های سنگی، روی لبه پنجرهها بدون هیچ‌گونه حفاظی گذاشته شده‌است، به طوریکه بیم فرو افتادن آن‌ها با هر تکان کوچکی، تن بازدیدکنندگان را میلرزاند.
 
با این حال رییس میراث فرهنگی آذربایجان بر این عقیده است که طی هفته گذشته همه مسایل حل شده و آسیبی جدی سنگ‌های موزه آذربایجان را تهدید نمی‌کند.
 
 اشیا موزه بدون هیچ حفاظت و رسیدگی در گوشه ای تلنبار شده است

 

 

موزه آذربایجان با توجه به اسناد و مدارک موجود، در طول تاریخ همواره یکی از مهم‌ترین موزه‌های ایران بوده است که در شهر تبریز و در جوار مسجد کبود قرار دارد. این موزه، دومین موزه تاریخی ایران پس از موزه ملی تهران شناخته می‌شود و آثاری متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران اسلامی در آن به نمایش گذاشته شده‌است.

 
اتوبان بلای جان گنبد جبلیه شد
عبور تعداد بیشماری ماشین‌آلات سنگین از فاصله 500 متری ''گنبد جبلیه'' باعث لرزش این گنبد شد. به ‌اعتقاد معاون میراث‌فرهنگی اداره کل میراث کرمان، ارتعاشات حاصل از تردد خودروها در درازمدت به طور حتم بی‌تاثیر نیست.
 
گنبد جبلیه یکی از آثار شاخص شهر کرمان به‌شمار می‌رود، اما عبور جاده‌ کمربندی در فاصله 600 متری و تردد ماشین‌آلات سنگین، این اثر تاریخی را مورد تهدید قرار داده است. این اتوبان 2 سال پیش به دستور استاندار وقت و مسئولان شهری ساخته شد.
 
«محسن موحدی» معاون میراث‌فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی کرمان، در این‌باره به CHN می‌گوید: «هرچند اتوبان فاصله نزدیکی به گنبد جبلیه ندارد اما از جمله اقدامی بود که میراث‌فرهنگی با اجرای آن مخالفت می‌کرد. با این‌حال ارتعاشات حاصل از تردد خودروها در درازمدت بر گنبد جبلیه بی‌تاثیر نیست».
 
به‌گفته وی، «با اینکه سازمان میراث فرهنگی در کمیسیون ماده 5 مخالفت خود را با این طرح اعلام کرد و در تصویب طرح جامع کرمان هم، به شورای عالی شهرسازی این شهر تاکید شده که اتوبان حریم تخت دریا، قلی بیگ و گنبد جبلیه را از می‌برد و قوانین میراث‌فرهنگی را نقض می‌کند اما باز هم مسئولان شهری بی‌توجه به قوانین میراث‌فرهنگی تمامی ضوابط را نقض کردند».
 
«در» لوکیشن مهمان مامان را گل گرفتند
و اما  ادامه سریال تخریب خانه‌های تاریخی تهران، ''در'' خانه سرهنگ ایرج را گل گرفتند. این خانه تاریخی که زمانی لوکیشن فیلم 'مهمان مامان' به کارگردانی داریوش مهرجویی بود، اکنون خرابه‌ای است که معتادان می‌توانند به راحتی ''در'' چوبی قدیمی آن را بدزدند و برخی از مالکان خانه‌های اطراف مجبور شوند که برای حفاظت موقتی این خانه تاریخی ''در'' آن را گل بگیرند!
 
18تیر اهالی پامنار شاهد اتفاق عجیبی بودند. در چوبی و قدیمی خانه سرهنگ ایرج دزدیده شد. برخی از اهالی بر این باورند که این اتفاق به دست عده‌ای از معتادان محله انجام شده است. به این ترتیب این اهالی به تکه دیگری از پازل هویت و تاریخ این محله خداحافظی کردند.
 

گفته می‌شود که این خبر به گوش مسئولان میراث فرهنگی تهران هم رسید، با این وجود اقدامی برای حفاظت از این خانه تاریخی صورت نگرفت و سریال تخریب خانه‌های تاریخی در بافت قدیمی تهران ادامه پیدا کرد تا اینکه مالک خانه آقاخان نوری که چسبیده به این ملک است، برای صیانت از این خانه تاریخی مجبور شد که در آن را گل بگیرد! و مانع ورود و خروج افراد به این خانه شود.

 
بلندمرتبه سازی اداره ارشاد کرمان در عرصه باغ موزه هرندی
اداره کل ارشاد با احداث ساختمان چند طبقه در عرصه باغ موزه هرندی کرمان در حالی ضوابط میراث‌فرهنگی را نقض کرده که مدیرکل این این ارگان، ضوابط میراث‌فرهنگی را ایرادهای بنی‌اسرائیلی می‌خواند و ساخت و ساز در عرصه باغ هرندی را تخلف ندانست.
 
باغ موزه هرندی یکی از باغ‌های تاریخی کرمان محسوب می‌شود که در فهرست آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده است. براساس قوانین میراث‌فرهنگی هرگونه ساخت و سازی در عرصه اثر تخلف و تخطی از ضوابط و قوانین میراث‌فرهنگی به‌شمار می‌رود.
 
«احمد سعیدی» مدیرکل ارشاد معتقد است:« 20 سال پیش مجتمع فرهنگی ـ هنری اداره کل ارشاد در کنار باغ موزه هرندی ساخته شده و درحال‌حاضر قرار است بخشی به الحاقات این ساختمان اضافه شود. این‌درحالی است که ارتفاع این ساختمان نیز از ضوابط میراث‌فرهنگی به‌هیچ‌وجه تخطئی نمی‌کند».
 
به‌گفته‌وی، اگر میراث‌‌فرهنگی اعتقاد دارد تخلفی صورت گرفته این تخلف متعلق به امروز نیست بلکه به 20 سال قبل زمانی‌که میراث‌فرهنگی مجوز ساخت و ساز را صادرکرده بود برمی‌گردد».
 
چهارمین آتشکده بزرگ ایران رو به زوال
کرکو جانی می‌خواهد برای زندگی و آوارگان جایی می‌خواهند برای زیستن. سال‌هاست که آوارگان سیستانی پناهنده کرکو شده‌اند. خشت‌هایش را بیرون می‌کشند تا سقفی تازه بنا کنند. خشت‌هایی که متعلق به دوره ساسانی است و برخی از آن‌ها دارای  ابعادی 50 سانتی‌متری است.
 
«رضا مهرآفرین»باستان‌شناس سیستان و بلوچستان در اینباره می‌گوید: «آتشکده کرکو دارای آجرهای بزرگ است حتی برخی از آن‌ها ابعاد 50 سانتی‌متری دارند. این آتشکده در طول ادوار مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفته و تا دوره حمله مغول‌ها سرپا بوده است».
 
این باستان‌شناس تاکید می‌کند که هیچگونه کاوشی در معبد و تپه کرکو انجام نشده و بررسی‌های سطحی باستان‌شناسان از قدیمی‌ترین نوع سفال حکایت دارد. قدمت این سفال‌ها به سده سوم قبل از میلاد برمی‌گردد و نه‌تنها به دوره ساسانی محدود نمی‌‌شود بلکه قدمت آن به دوره اشکانی و سلوکی هم می‌رسد.
 
مهرآفرین ادامه می‌دهد: چند سال پیش با مراجعه به منطقه کرکو متوجه ساخت و ساز و از بین رفتن آتشکده شدم با اینکه موضوع به سازمان میراث‌فرهنگی منتقل شد اما نه حصاری کشیده شده نه حفاظتی از تپه و آتشکده کرکو صورت گرفت.
 
معبد کرکو  در سال 1310 با شماره 119 به ثبت رسیده و 35 سال بعد هم تپه باستانی کرکو به فهرست آثار ملی اضافه شد اما پس از گذشت 80 سال نه کاوشی توسط باستان‌شناسان انجام گرفت نه تعیین حریمی از سوی کارشناسان صورت گرفته است.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

در همین زمینه