خبر
رییس پژوهشگاه زلزله‌شناسی خبرداد: ثبت بیش از هزار و 300 پس لرزه در ورزقان
- خبر
- نمایش از دوشنبه, 23 مرداد 1391 10:44
- بازدید: 4870
وقوع بیش از15 هزار زلزله بزرگ و متوسط طی 110 سال اخیردرکشور
رییس پژوهشگاه زلزله‌شناسی خبرداد: ثبت بیش از هزار و 300 پس لرزه در ورزقان
رییس پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به وقوع بیش از 15 هزار و 136 زلزله با بزرگی بیش از چهار ریشتر در فاصله سال‌های 1900 تا 2010 در کشور گفت: براساس اطلاعات آماری در هر 10 سال یک زلزله بزرگتر از 7 ریشتر و در هر سال یک زلزله 6 تا 7 ریشتر، 12 زلزله 5 تا 6 ریشتر و 124 زلزله 4 تا 5 ریشتر در کشور رخ می‌دهد که با توجه به عدم رخداد زلزله ای با بزرگی بیش از 7 طی 15 سال اخیر نگرانی در خصوص رخداد چنین زلزله ای در کشور وجود دارد.
به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دکتر عباسعلی تسنیمی که در کنفرانسی خبری در خصوص زلزله آذربایجان و چالش‌های پیش رو در محل پژوهشگاه سخن می‌گفت، اظهار کرد: زلزله آذربایجان دارای ویژگی‌های خاصی است که باید مسوولین اجرایی، نمایندگان مجلس، محققان و دانشگاهیان و مهندسان ساخت وساز کشور به آن توجه کنند تا بتوان ضریب ایمنی قابل قبولی را برای کشور به ارمغان آورد و در واقع به ضریب ایمنی که در سیاست‌های کلان و اسناد بالا دستی به آن اشاره شده دست یافت.
وي افزود: بايد به صورت جدي در زمينه مسائل مربوط به زلزله از حد قوانين، مقررات و ضوابط خارج شد و براي تحقق واقعي ايمني در كشور گام‌هاي اساسي برداشت. همانگونه كه زلزله، مجامع علمي، تخصصي، اجرايي و مردم را تحت تاثير قرار داده بايد راهكارهاي همه جانبه‌اي براي آن انديشيد.
نبود شواهد تاريخي از وقوع زلزله در مناطق زلزله زده اهر و ورزقان
رييس پژوهشگاه بين‌المللي زلزله‌شناسي و مهندسي زلزله ادامه داد: هر دو زلزله رخ داده در آذربايجان كه به فاصله 11 دقيقه به وقوع پيوست داراي محتواي فركانسي بالايي بود كه تاكنون در اين منطقه شواهد تاريخي از زلزله وجود نداشته است. اين در حالي است كه زلزله‌هاي تاريخي در تبريز به ثبت رسيده كه مي‌توان به زلزله 232 سال پيش اين شهر اشاره كرد؛ بنابراين بايد به تمامي گسلهاي فعال كشور و نقاط لرزه خيز به عنوان محل هايي كه پتانسيل وقوع زلزله را دارند بيش از پيش توجه كرد و نكات ايمني را در همه زمينه‌ها از جمله ساخت و ساز در آن رعايت كرد.
زمين‌لرزه اهر
نصب 17 دستگاه لرزه نگار در مناطق زلزله زده آذربايجان
وي با اشاره به ضرورت وجود داده‌هاي دقيق‌تر و بيشتر و قرار دادن آنها در اختيار محققان خاطرنشان كرد: اكيپي براي نصب 17 دستگاه لرزه‌نگار به منطقه زلزله زده در آذربايجان ارسال شده تا ضمن مانيتورينگ و كنترل شرايط بتوانند برداشت‌هاي دقيق‌تري از منطقه داشته و به ابهامات اين زلزله مانند گسل مسبب پاسخ دهند. همچنين تيم ديگري متشكل از برخي اعضاي هيات علمي به منطقه اعزام شده تا زلزله اهر و ورزقان را از جنبه‌هاي مختلف ژئوتكنيكي، زمين‌شناختي، مديريت بحران، كاهش خطرات ريسك زلزله و غيره ارزيابي كنند.
گسل شرقي – غربي تبريز، مسبب احتمالي زلزله هاي اخير آذربايجان
تسنيمي خاطرنشان كرد: از آنجا كه عمق زلزله كم بوده و دامنه كمتري را از سطح زمين تحت تاثير قرار داده است اميدواريم داده‌هاي استخراج شده و تحليل آن بتواند مشخصات دقيق‌تري از وضعيت لرزه خيزي منطقه به محققين نشان دهند. گر چه گسلهاي فعال تبريز از گذشته شناسايي شده بودند اما در حال حاضر نمي‌توان گفت كه دقيقا كدام گسل مسبب اين زلزله بوده است اما با توجه به اطلاعات به دست آمده تخمين زده مي‌شود كه گسل شرقي – غربي تبريز مسبب اين زلزله باشد.
زمين‌لرزه اهر
رييس پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي و مهندسي زلزله در خصوص ويژگي‌هاي زلزله اهر- ورزقان و مقايسه آن با زلزله‌هاي گذشته عنوان كرد: زلزله نخست كه با بزرگاي 6.2 در ساعت 16 و 53 دقيقه روز شنبه 21 مرداد ماه به وقوع پيوست حدود 4 دهم g شتاب داشت و زلزله دوم به فاصله حدود 11 دقيقه پس از آن به بزرگاي 6.1 ريشتر و شتاب حدود 5 دهم g رخ داد.
در مقايسه اين زلزله با زلزله‌هاي گذشته مي‌توان گفت در زلزله بم كه به عنوان يكي از زلزله‌هاي منحصر به فرد كشور، شتاب قائم نزديك به شتاب ثقل زمين (g1) بود و داراي بزرگي 6.6 ريشتر و شتاب افقي 7 دهم g بود و همچنين زلزله منجيل با بزرگي 7.3 ريشتر و 6 دهم g به ثبت رسيد و زلزله طبس با بزرگي 7.4 ريشتر و شتاب 9 دهم g به وقوع پيوست.
وقوع زلزله در روز از شدت تلفات آن كاست
وي گفت: زلزله اهر و ورزقان آذربايجان شرقي، خسارات بسياري را به روستاهاي منطقه وارد كرده است كه خوشبختانه با توجه به وقوع زلزله در روز خسارات جاني كمتري را براي مردم منطقه به همراه آورده است.
روستا‌های زلزله زده‌ی تابع ورزقان - آذربایجان شرقی
وقوع 127 زلزله با بزرگي بيش از 6 ريشتر طي 110 سال اخير در كشور
رييس پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي ومهندسي زلزله با بيان اين كه در صورت وقوع زلزله در نيمه‌هاي شب خسارات سنگيني را متحمل مي‌شديم، تصريح كرد: بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه در سالهاي 1900 تا 2010 ميلادي در ايران 13 هزار و 655 زلزله با بزرگاي 4 تا 5 ، 1354 زلزله با بزرگاي 5 تا 6 ريشتر، 117 زلزله با بزرگاي 6 تا 7 ريشتر و 10 زلزله با بزرگاي پيش از هفت ريشتر در كشور به وقوع پيوسته است. به عبارت ديگر در هر ده سال يك زلزله بزرگتر از 7 ريشتر و در هر سال يك زلزله 6 تا 7 ريشتر، 12 زلزله 5 تا 6 ريشتر و 124 زلزله 4 تا 5 ريشتر رخ داده است و اين موضوع نشان مي‌دهد كه بايد بيش از پيش به پديده‌اي به نام زلزله از جنبه‌هاي مختلف توجه كرد.
به گزارش ايسنا، تسنيمي در ادامه خاطرنشان كرد: در ده سال اخير 14 زلزله با بزرگي 6 تا 7 ريشتر، 111 زلزله با بزرگاي 5 تا 6 ريشتر و 1318 زلزله با بزرگي 4 تا 5 ريشتر به وقوع پيوستند اما از آنجا كه از 15 سال گذشته هيچ زلزله‌اي با بزرگاي بيش از 7 ريشتر به ثبت نرسيده نگراني براي رخداد اين پديده در كشور بيشتر مي‌شود.
وقوع زلزله تاثير مستقيمي بر فعال شدن گسلهاي مجاور ندارد
وي همچنين در خصوص تاثير احتمالي وقوع يك زلزله در يك گسل بر روي ديگر گسلهاي فعال منطقه تصريح كرد: وقتي زلزله بزرگي مانند زلزله اهر – ورزقان رخ مي‌دهد در مجاورت آن گسلهاي فعال ديگري وجود دارد كه مي‌تواند اثراتي بر روي ساز و كار آنها داشته باشد اما وقوع يك زلزله بر روي يك گسل نمي‌تواند تاثير مستقيمي در فعال كردن گسلهاي ديگر داشته باشد. اين در حالي است كه گسلهاي فعال موجود در يك منطقه به خودي خود پتانسيل بروز يك زلزله متوسط به بالا را دارند. همچنين پژوهشگاه زلزله شناسي در اين راستا مطالعات متمركزي را بر روي گسل شمال تبريز آغاز كرده تا نرخ تغييرات تنش را در اين گسل‌ها قبل و بعد از زلزله اهر – ورزقان مورد بررسي قرار داده و آينده نگري درستي از آن ارائه دهد.
وقوع بيش از هزار و 300 پس لرزه در اهر و ورزقان
تسنيمي با اشاره به رخداد بيش از هزار و 300 پس لرزه و 105 زمين لرزه با بزرگاي بيش از 3 ريشتر پس از زلزله اهر – ورزقان تاكنون عنوان كرد: وقوع زلزله در مناطقي مانند تهران، تبريز و غيره كه داراي خطر نسبي خيلي زياد هستند، نشان مي‌دهد كه بايد توجه بيشتري به اين مساله داشته باشيم و معناي آن اين است كه نگراني براي وقوع زلزله در تهران وجود داشته و همواره انتظار وقوع زلزله در تهران وجود دارد اما همانگونه كه تا كنون رخ نداده است، اميدواريم اين پديده به وقوع نپيوندد.
وي ادامه داد: زلزله مساله‌اي مستمر است ولي در كشور ما تنها زماني به زلزله توجه مي‌شود كه به وقوع پيوسته است در حالي كه بايد به اين مهم به صورت مداوم و مستمر توجه كرده و هر تصميمي را كه مي‌خواهيم در اين زمينه بگيريم بايد بر مبناي يافته‌هاي علمي باشد.
همچنين بايد در اين زمينه سرمايه‌گذاري مناسبي انجام دهيم اين در حالي است كه بودجه موسسات تحقيقاتي كه در زمينه ساخت و ساز و زلزله در كشور كار مي‌كنند وضعيت مطلوبي ندارد و متاسفانه شاهد بروز چالش‌هاي خسته كننده‌اي در پژوهشگاه براي آغاز پروژه‌ي ساخت مهمترين آزمايشگاه تحقيقاتي زلزله بوده‌ايم. اين در حالي است كه اين آزمايشگاه كه در 16 هزار متر مربع به تصويب هيات امنا رسيده است مجهز به يك دستگاه سانتريفيوژ، ميز لرزه‌اي 6 در 6 متري با 6 درجه آزادي و كف و ديوار قوي است كه مي‌تواند در اين زمينه مورد استفاده قرار بگيرد.
روستا‌های زلزله زده‌ی تابع ورزقان - آذربایجان شرقی
خلاء هاي فراوان در استانداردهاي ساخت و ساز كشور
وي با اشاره به اينكه در زمينه تدوين استانداردها كه همان حداقل شرايط قابل قبول براي ساخت و ساز در كشور است با خلاء‌هاي بسياري مواجه بوده و به نقطه مطلوب نرسيده‌ايم، گفت: نبايد در كشور متخصصان و مهندسان خود را درگير جريان‌هاي حاشيه‌اي كنيم و بايد به آنها اجازه دهيم تا بتوانند در حيطه فعاليت خود وارد شده و اظهار نظر كنند. همچنين بايد تمامي مناطق كشور به صورت مجزا ارزيابي شوند.
تسنيمي ادامه داد: متاسفانه در مناطق با خطر نسبي زياد در كشور بيشترين تمركز جمعيتي وجود دارد كه بايد بيشترين سرمايه‌گذاري را در آنجا انجام دهيم. همچنين زلزله يازدهم مارس 2011 ژاپن به ما آموخت كه يكي از روش‌هاي كاهش بحران، آموزش‌هاي صحيح بوده و نقش نيروي انساني بسيار تعيين كننده است و بر همين اساس پژوهشگاه زلزله شناسي مانورهاي بسياري را در مدارس به اجرا گذاشت تا كودكان را از همان ابتداي دوران زندگي با پديده‌اي مانند زلزله آشنا كنند.
همچنين ويرايش چهارم استاندارد 2800 به مراحل پاياني خود رسيده ونسخه نهايي آن تهيه شده است كه اميدواريم پس از ماه رمضان جلسات نهايي آن برگزار شود و تا مهر ماه اين ويرايش به چاپ برسد.
تدوين ويرايش جديد آيين‌نامه 2800
وي در ادامه عنوان كرد: تغييرات بسياري در ويرايش جديد آيين‌نامه 2800 اعمال شده و در اين ويرايش به تحليل روش‌هاي نوين وغير خطي اشاره شده است.
ضرورت اجراي طرح جامع كاهش خطرپذيري زلزله در كشور
به گزارش ايسنا، رييس پژوهشگاه بين‌المللي زلزله شناسي ومهندسي زلزله با تاكيد بر سرمايه‌گذاري مناسب براي انجام تحقيقات و پايان نامه‌هاي كارشناسي ارشد و دكتري در كشور در حوزه مهندسي زلزله خاطرنشان كرد: متاسفانه در كشور ساخت و سازهاي بسياري صورت مي‌گيرد كه برخي از آنها سراسيمه بوده و كنترل دقيق و صحيحي بر آن صورت نمي‌گيرد؛ بنابراين بايد براي پر كردن خلاء‌هاي موجود در راستاي رسيدن به ضريب ايمني مورد نظر و درج شده در اسناد بالادستي كشور، طرح جامع كاهش خطرپذيري را در مناطق مختلف كشور متناسب با لرزه‌خيزي آنها انجام دهيم كه اين مهم مستلزم سرمايه‌گذاري مناسب و اجراي صحيح اين پروژه است.
امضافروشي و عدم نظارت مناسب بر ساخت و سازهاي كشور
وي در خصوص چگونگي نظارت بر انجام ساخت و ساز در كشور تصريح كرد: متاسفانه نظارت صحيحي بر ساخت و ساز وجود نداشته وهمواره شاهديم كه در برخي از ساخت و سازها، امضا فروشي‌ها و نظارت نادرست وجود دارد و از طرفي ديگر نيز مهندس ناظري را كه براي يك پروژه تعيين مي‌شود بايد از همه جوانب تامين كرد.
فقط اداي سبك‌سازي را در مي‌آوريم!
تسنيمي در خصوص ديگر خلاء‌هاي موجود در زمينه ساخت وساز عنوان كرد: متاسفانه مصالحي در كشور توليد مي‌شود كه بايد آن را از رده خارج كرد و در زمينه سبك‌سازي نيز فقط اداي آن را در مي‌آوريم. اين در حالي است كه سبك سازي مي‌تواند در كاهش آسيب‌ها و خسارات احتمالي ناشي از زلزله اثرگذاري بالايي داشته باشد. چگونه است كه براي آجرهاي زينتي ساختمان‌ها مانند آجرهاي به كار رفته در يك شومينه سرمايه‌گذاري هنگفتي صورت مي‌گيرد اما براي استانداردسازي آجرهايي كه در ديوارهاي ساختمان آنها به كار مي‌رود هيچ سرمايه‌گذاري انجام نمي‌دهيم.
وي با ابراز نگراني از آسيب پذيري بالاي كشور در مقابل زلزله و عدم حمايت واقعي از صنعتي سازي صحيح در كشور خاطرنشان كرد: اگر چه آرزوي همه انسانها عدم وقوع پديده‌هاي جبران ناپذيري مانند زلزله است بايد پذيرفت كه زلزله يك حادثه طبيعي است كه بشر در آن دخالتي نداشته و تنها مي‌تواند به مقابله با آن بپردازد.
رييس پژوهشگاه بين المللي زلزله و مهندسي زلزله در پايان با تكذيب شايعه‌اي مبني بر هشدار پژوهشگاه در خصوص فعال شدن گسل جنوب تبريز در ماه‌هاي گذشته گفت: گر چه پژوهشگاه زلزله شناسي مطالعات گسترده‌اي در خصوص گسلهاي فعال كشور داشته است اما به صورت رسمي و خاص هيچ گونه اخطاري از سوي پژوهشگاه در خصوص فعاليت اين گسل داده نشده بود.
