ایران‌بوم

برخی کارشناسان حوزه میراث فرهنگی بر این باورند که وضعیت فرونشست در اطراف این محموعه جهانی بسیار نگران کننده است به گونه ای که این بنا را نیز تهدید می کند.

در این راستا مسئولان امر اعلام کردند که محدوده نشست زمین در محوطه تاریخی تخت جمشید تا ۶۰۰ متری بنای اصلی رسیده و این موضوع بسیار نگران کننده است.

اولین بار در سال ۱۳۸۷ مسئولان متوجه پدیده فرونشست زمین های اطراف مجموعه جهانی تخت جمشید و نقش رستم شدند که رو به افزایش است .

در این مدت تدابیری برای مهار این پدیده اتخاذ شد اما بازهم شاهد گسترش این پدیده در ۶۰۰ متری مجموعه تخت جمشید هستیم.

اخیرا با پنج کامیون خاک این فرونشست‌ها پر شده اند اما نکته قابل توجه این است که آیا پر کردن این فرونشست با خاک برای مهار این پدیده موثر است یا خیر؟

رییس مرکز زمین شناسی منطقه جنوب کشور(مرکز شیراز) در رابطه با آخرین وضعیت فرونشست تخت جمشید در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: متاسفانه طی چند سال گذشته فرونشست زمین در دشت مرودشت گسترش زیادی داشته به گونه ای که هم اکنون به عنوان یک معضل مطرح است.

طهمورث یوسفی با اشاره به اینکه طی سالهای اخیر در دشت‌های مختلف کشور به ویژه در استان فارس شاهد وقوع گسیختگی زمین با به تعبیری همان فرونشست بوده ایم، ادامه داد: بالاترین افت سطح ایستابی آب در کشور مربوط به دشت‌های استان فارس است و در راستای گزارشات متعدد کارشناسان سازمان زمین شناسی مرکز شیراز از فروچاله ها و درز و شکاف‌ها، این سازمان فرونشست را به عنوان یکی از مخاطرات مهم در استان و کشور می داند.

وی افزود: طی چند سال گذشته به دلیل برداشت بی رویه آب شاهد ایجاد فرونشست‌هایی در دشت مرودشت و اطراف تخت جمشید بودیم با توجه به حساسیت این موضوع و وجود فرونشست در پارک جنگلی نزدیک تخت جمشید ضروری است قبل از هر اقدامی مطالعات دقیقی پیرامون بررسی این وضعیت انجام شود.

رئیس مرکز زمین شناسی منطقه جنوب کشور(مرکز شیراز) با اشاره اینکه در این محدوده خاک پیوستگی خود را از دست داده، بیان کرد: با توجه به برداشت بی رویه آب در این محدوده تراکم اولیه زمین سست شده و به صورت ۴۰ تا ۵۰ متری به صورت یک خط به وجود آمده است.

وی با تاکید بر اینکه وضعیت دشت مرودشت بسیار بحرانی است، اظهار داشت: متاسفانه بخش شمالی دشت در دامنه کوه رحمت ترک برداشته و به سمت نقش رستم نیز رفته است.

یوسفی با اشاره به اینکه اولین بار ۱۰ سال قبل این پدیده در روستای شول مرودشت دیده شد، افزود: بیشترین شکاف‌ها در منطقه کربال در نزدیکی مجموعه جهانی تخت جمشید است و این موضوع نگران کننده است.

وی ادامه داد: آنچه در این فرونشست‌ها نگران کننده است تشدید ایجاد ترک‌هاست زیرا در گذشته گسترش آن بسیار ناچیز بود اما در حال حاضر هر روز به این ترک‌ها افزوده می شود.

رئیس مرکز زمین شناسی منطقه جنوب کشور(مرکز شیراز) افزود: به عنوان نمونه این ترک‌ها در گذشته هر ۱۰ سال یک سانتی متر بوده اما در حال حاضر طی دو سال به ۵۰ متر رسیده است.

یوسفی خواستار مدیریت برداشت آب شد و تاکید کرد : ضروری است دستگاه های مربوطه نسبت به کنترل برداشت سفره آب‌های زیرزمینی اقدام کنند در غیر این صورت ایجاد این ترک‌ها، مجموعه جهانی را نیز تهدید می کند.

وی با اشاره به پر کردن این فرونشست‌ها با خاک گفت: تنها راهی که وجود دارد پر کردن این فرونشست‌ها با خاک است اما با این وجود باید بر روی آن مطالعات دقیقی انجام شود.

یک باستان شناس نیز در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: این ترک‌ها علاوه بر اینکه مجموعه جهانی تخت جمشید را تهدید می کنند به عنوان یک موضوع مهم، جان مردم را نیز با خطر مواجه می کند.

نوروز رجبی ادامه داد: مهمترین موضوع در ایجاد این فرونشست‌ها خشکسالی است.

وی افزود: در حال حاضر به دلیل برداشت‌های بی رویه از سفره آب‌های زیرزمینی علاوه بر اینکه دشت‌های حاصلخیز فارس به بیابان تبدیل شده بلکه رودخانه کر نیز به طور کامل خشک شده است.

این کارشناس حوزه میراث فرهنگی اظهار داشت: متاسفانه در حال حاضر برداشت آب از سفره های زیرزمینی از ۳۰ متر به ۳۰۰ متر رسیده از این رو شاهد افزایش ترک‌ها در دشت مرودشت هستیم.

وی با اشاره به اینکه با توجه به وضعیت فرونشست در اطراف تخت جمشید، برنج کشت می شود، افزود: متاسفانه با وجود وضعیت بحرانی ترک‌ها در دشت مرودشت در روستا گدیون در یک کیلومتری تخت جمشید برنج کاشته می شود که این فاجعه است و مسئولان امر باید جلوی کشت محصولات در این محدوده را بگیرند. چه دلیلی دارد با این وضعیت بحرانی، برنج که یک محصول آب بر است کشت شود.

رجبی گفت: در حال حاضر کشاورزان در حریم درجه یک و دو تخت جمشید و نقش رستم از جمله روستاهای زنگی آباد، حاجی آباد و گدیون برنج کشت می کنند از این رو چگونه می توان انتظار داشت که از تشدید این پدیده جلوگیری شود.

وی بیان کرد: متاسفانه این فرونشست‌ها علاوه بر اینکه مجموعه جهانی تخت جمشید را تهدید می کنند جان مردم را نیز به خطر می اندازند از این رو باید هرچه سریعتر برای کنترل این پدیده اقدام کرد.