ایران‌بوم

هفته گذشته به‌همراه یکی از کارشناسان میراث به منظور بازدید از باغ شازده ماهان و ارگ بم (میراث جهانی) راهی استان کرمان شدیم، در این بازدید یک روزه به شهرهای ماهان، کرمان و بم از چهار اثر تاریخی این شهرستان‌ها بازدید شد، که متاسفانه بی مدیریتی و ناگواری وضیعت نگهداری در این بناها تا آن اندازه بود که انگار میراث فرهنگی استان کرمان در کُما به سر می‌برد، هیچگونه مدیریت و نظارت در راستای حفظ و نگهداری و همچنین ارائه خدمات به گردشگران وجود ندارد، این بناها صرفا مکانی برای خرید بلیط و گشت و گذار بی‌برنامه و ناآگاهانه گردشگران و یا پارکی جهت گذران اوقات بیکاری خانواده‌ها گشته است.... از سوی دیگر وضیعت بناها تا آن اندازه وخیم بوده که این پرسش را به ذهن بازدید کننده داخلی و خارجی ایجاد می‌کند، که آیا این مکان‌ها دارای مدیریت و ارزش تاریخی می‌باشند یا خیر؟ در رویی که دو اثر از این چهار بنا در سیاهه میراث جهانی جای دارند! در این میان وضعیت باغ "شازده ماهان" بفرنام یکی از آثار میراث جهانی بدترین و "ارگ تاریخی بم" بفرنام یکی دیگر از آثار میراث جهانی بهترین و ضعیت را داشتند، در این گزارش در چهار بخش به مشکلات این بناها می‌پردازیم.

بخش چهارم و پایانی:

ارگ تاریخی بم

هنوز در برخی از نقاط شهر تاریخی بم زخم زمین لرزه بر تن آثار تاریخی این شهر هویدا است، و گویا ارگ تاریخی بم نماد امید و ایستادگی برای مردمان این دیار گشته است، خوشبختانه روند بازسازی و بهسازی ارگ تاریخی بم، قابل پذیرش بوده و مدیریت میراث و پایگاه میراث جهانی نشان داده‌اند که کوشش های بسیاری نموده اند، هرچند کار بازسازی این اثر شگرف و باشکوه جهانی چند سال دیگر هم به‌درازا خواهد کشید. اما آنچه که تاکنون انجام شده است نشان از تلاش و دلسوزی دوستداران میراث و مسئولین و کارشناسان داخلی و خارجی دارد. مسیر بازدید ارگ تاریخی بم با وجود کمبود محسوس سطل‌های زباله تمیز و درخور پذیرش می‌باشد، اما متاسفانه در اینجا نیز برخی اصول منظری رعایت نشده است. بفرنام نمونه، بکار گیری داربست‌های زرد رنگ بعنوان تایین مسیر بازدید، یک نوع آشفتگی منظری را به گردشگر القاء می‌کند، و شـُوَند خستگی و زدگی لذت بازدید می‌شود، زخم یادگاری نویسی هرچند در این مکان بسیار کم است اما باز هم به‌چشم می‌خورد، یکی دیگر از اصولی که انتظار می رفت در ارگ تاریخی بم رعایت شود نورپردازی درست و کارشناسانه بود که متاسفانه انجام نشده است، یکی دیگر از مشکلات، کمبود نیروی یگان حفاظت می باشد به‌گونه ای که در کل مسیر بازدید تنها یک یا دو نگهبان مستقر می‌باشند، اما بگونه فراگیر وضعیت نگاهداری ارگ بم بسیار بهتر و مطلوب تر از دیگر آثار تاریخی کرمان می‌باشد، هرچند که برای رسیدن به مطلوب جهانی و استاندارد راهی بسیار دراز در پیش است و آن نخواهد شد مگر با همدلی و همکاری مردم و مسئولین.