ایران‌بوم

یک مرمتگر آثار تاریخی که نخواست نامش فاش شود در گفت و گو با هنر نیوز ضمن تصریح این که آثار تاریخی دارای عرصه و حریم هستند، تاکید کرد: عرصه جزئی از اثر است و با فرض این‌که حتا این عرصه‌ی تاق بستان است که سنگ‌فرش می‌شود. نباید فراموش کرد انجام این کار با بیل مکانیکی خسارت جبران ناپذیری به این محوطه وارد می‌شود. من قبول ندارم این کار در عرصه‌ی تاریخی و فرهنگی تاق بستان انجام شده آنچه در عکس دیدم مردی بود که با دریل مکانیکی جلو اردشیر دوم روی بخش بتونی که زیر آن چشمه است زمین را می‌کَند.

او متذکر شد: این در حالی است که متأسفانه ما در تاق بستان حفاری‌های باستان‌شناسی نداشتیم و این منطقه یک سایت بکر و دست نخورده به لحاظ مطالعات باستان‌شناسی است.

وی با ابراز تأسف از کندن ۵/۱ تا ۲ متری کف تاق بستان بدون انجام هرگونه مطالعات باستان‌‌شناسی و کاوش گفت: طرح مطالعاتی ابتدایی چیز دیگری بوده و در اجرا کار دیگری صورت گرفته است. قرار بوده سطح آب برای جلوگیری از آسیب به تاق‌ها ۵/۱ متر پایین‌تر برود اما اکنون سطح کف فرش را ۵/۱ متر پایین‌تر می‌برند آن هم با بیل مکانیکی و پیکور که در ماشین‌آلات راهسازی و سدسازی کاربرد دارد و به خاطر وزن و ارتعاش روی همه‌ی آن سنگ‌های آهکی اثر تخریبی جبران ناپذیری دارد.

این مرمتگر درباره‌ی این که آیا نباید پژوهشکده پیش از انجام این کار دستور مطالعات باستان‌شناسی می‌داد؟ اظهار کرد: پژوهشکده اینجا باید مطالعاتی را آغاز می‌نمود و به نظارت و گمانه‌زنی می‌پرداخت و پس از حصول نتیجه‌ی گمانه‌زنی طرح را آغاز می‌کردند.

او با بیان این مطلب که کارهای مطالعاتی انجام شده برای حفاظت آثار تاریخی مشکل ندارد بلکه معمولاً طرح‌ها در اجرا دچار مشکل می‌شوند در مورد چگونگی اجرای این طرح گفت: کار کف فرش را نه با بیل مکانیکی و غیر علمی بلکه ظریف و لایه به لایه با نیروی انسانی انجام می‌دادند. پیش از آن کاوش‌های باستان‌شناسی را شروع و محوطه را از نظر تاریخی شناسایی می‌کردند. سپس اقدام به این کار می‌نمودند

وی در پاسخ به این پرسش که اگر قرار بود به طریق علمی این کار اجرا شود چقدر زمان می‌برد؟ توضیح داد: نهایت یکسال نه دوسال زمان هم می‌برد. به هرحال ما برای کار روی آثار تاریخی که زمان تعیین نمی‌کنیم. مهم حفظ اثر است نه زمان مرمت، کاوش یا استحکام بخشی. این نوع اجرا سبب می‌شود احتمال به ثبت جهانی نرسیدن تاق بستان افزایش یابد. چون یک کار تخریبی است مگر اینکه به گونه‌ای دیگر برای کارشناشان یونسکو گزارش کنند.

این مرمتگر در عین حال درباره‌ی تعداد نیروهای انسانی مورد نیاز برای اجرای این طرح گفت: با یک مدیریت خوب برآورد نیروی انسانی را با نفر ساعت حساب می‌کنند. چند کارگر، چه زمانی و چند ساعت متغییر است. بسته به میزان اعتبار، سرعت کار و میزان برداشت اطلاعات تاریخی کار مرمت متفاوت است.

او در پاسخ به این پرسش که چرا تاکنون کار کاوش تاق بستان صورت نگرفته است؟ گفت: نباید مقوله جنگ را در غرب کشور از یاد ببرید. در سالهای گذشته سازمان میراث فرهنگی برای حصول باورش مبنی بر حفظ آثار این طرح‌ها را در راستای رسیدن به این اهداف بررسی کرد که با توجه به مقدار بودجه در مدت زمان‌هایی متغییری انجام می‌شود. تاق بستان ۳در ۴ کیلومتر عرصه فرهنگی دارد که با بودجه‌ کمی طی این سالها به کار خود ادامه داده است. در حال حاضر سرمایه‌گذار هست اما آیا کارشناس مربوطه هم با صبوری و تخصص کار را پیش می‌برد؟ این کار در مورد تاق بستان یک فاجعه است.