ایران‌بوم

در روزهای پایانی آذر، خبر تلخی در رسانه‌ها منتشر شد در رابطه با اینکه بخشی از نقش‌برجسته بهرام دوم در تنگ چوگان به وسیله پتک تخریب شده است. اشخاصی با ورود به محوطه حفاظت‌شده کتیبه‌های تنگ چوگان واقع در مجاورت شهر باستانی بیشابور شهرستان کازرون با استفاده از پتک، گرزی را که در دست بهرام دوم پادشاه بزرگ ساسانیان است، تخریب کردند.
شایان ذکر است شبیه این رویداد، تعرضی دیگر هم در اسفند 1388 خورشیدی اتفاق افتاد. در قسمت انتهایی شهر بیشاپور، آثار شکستگی و ترک غیرعادی توسط فرد یا افرادی در بدنۀ پایه ستونی ایجاد شده بود.
پیرو بازدید جمعی از انجمن‌های دوستدار میراث فرهنگی از محوطۀ بیشاپور در اسفند 1388 و دیدن وضع تاسف بار آن دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران دادخواستی را به قسمت حقوقی سازمان میراث فرهنگی ارایه داد. شوربختانه پس از دوسال از تسلیم دادخواست هنوز پاسخی از آن سازمان دریافت نشده است.

متن نامه و عکس‌های تخریب پایه ستون بیشاپور در پی می‌آید.
عکسها: مجتبی عالی‌خانی

نامه اعتراضی دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران به سازمان میراث فرهنگی

تاریخ: 30/3/1389
پیوست: دارد

به نام خداوند جان و خرد

معاونت محترم میراث فرهنگی جناب آقای علویان صدر
با احترام پیرو بازدید جمعی از انجمن‌های دوستدار میراث فرهنگی از محوطۀ بیشاپور در اسفند 1388 گزارش زیر به عرض می‌رسد:
براساس بازدید میدانی و عکس‌های موجود که به پیوست ارسال گردیده، آثار شکستگی و ترک غیر عادی که توسط فرد یا افرادی در بدنۀ پایه ستون‌های این محوطه بوجود آمده کاملا مشهود است که بیانگر عدم وجود حفاظ کافی و نگهبان در قسمت انتهایی محوطه می‌باشد. با توجه به باستانی بودن و ارزش پژوهشی منطقۀ فوق لازم است توجه بیشتری به این موضوع مبذول گردد.
محوطۀ بیشاپور با توجه به خاستگاه تاریخی و جغرافیایی که دارد قطعا می‌تواند در آینده قابلیت ثبت جهانی داشته باشد اما عواملی چون مورد یاد شده و نیز جاده‌ای که از میان این شهر باستانی می‌گذرد و همچنین وجود پادگانی که حضور آن ضرورت چندانی در این منطقه ندارد، خود می‌تواند از نکات منفی در این روند محسوب گردد. چرا که در این فضای محدود آثاری چون غار و تندیس شاپور، وجود 6 کتیبۀ ساسانی، شهر ساسانی - اسلامی و تعدادی قابل توجهی کاخ از جمله کاخ والرین و همچنین معبد آناهیتا، آتشکده و مسجد وجود دارند که هر کدام شایستۀ توجهی ویژه است.
شوربختانه تردد وسایل نقلیه در حریم این منطقه باستانی تا محل موزۀ بیشاپور مشاهده می‌شود و در انتهای محوطه بدلیل نبود حفاظ شاهد وجود آثار سوختگی و روشن کردن آتش توسط مردم بودیم و با اندکی بدبینی می‌توان سرقت برخی از ستونهای قابل حمل در منطقه را پیش‌بینی کرد.
بنابراین پیشنهاد می‌گردد:
1- عامل و یا عاملین تخریب، شناسایی و تحت پیگرد قضایی قرار گیرند.
2- از تردد وسایل نقیله در محوطۀ باستانی بیشاپور جلوگیری بعمل آید.
3- حفاظت انتهایی محوطه باستانی بیشاپور مورد بازبینی قرار گیرد.
4- بدلیل قابلیت ثبت محوطۀ باستانی بیشاپور در میراث جهانی، جاده و پادگان به مکانی دیگر انتقال پیدا کنند.
انجمنها و دوستداران میراث فرهنگی کشور مسئولیت خود می‌دانند و بدینوسیله تقاضای پیگیری و اقدام حقوقی و قضایی جهت حل مشکلات را داریم.
پیشاپیش آمادگی هر گونه همکاری و هم‌اندیشی در این زمینه می‌باشیم.
با سپاس فراوان
دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران به نمایندگی جمعی از انجمنهای دوستدار میراث فرهنگی

رونوشت: دفتر حقوقی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری جهت اقدام و پیگیری حقوقی و قضائی.

گفتنی است شهر 1700 ساله بیشاپور 2 کیلومتر مربع وسعت دارد و جزو نخستین شهرهای باستانی است که دارای تاریخ مکتوب شهرسازی است. این شهر ساسانی و اسلامی بوده است. مجموعه تنگ چوگان (شهر تاریخی بیشاپور به همراه غار و تندیس شاپور و داشتن پنج سنگ‌نگاره) قابلیت نامزد شدن ثبت در فهرست آثار جهانی یونسکو را خواهد داشت.