نگاه روز
سیاست خارجی عرضۀ آزمون و خطا نیست!
- نگاه روز
- نمایش از جمعه, 08 آذر 1392 08:22
- بازدید: 6795
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 78، آبان و آذر 1392، صفحه 5
وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی بدون نیاز ویژهای راهی آنکارا شد . چیزی که برای حکومت درماندۀ ترکیه دستکم میتواند یک دست آویز تبلیغاتی در داخل آن کشور باشد .
این گونه که از خبرها برمیآید ، قرار است ایران برای برونرفت ترکیه از بحران سوریه و نیز ترمیم روابط این کشور با عراق ، میانجیگری و یا راهگشایی کند .
این اشتباه در مقیاس بزرگتر در دولت پیشین باعث آن شد که ترکان بتوانند با میانجیگری ایران روابط « سخت ترمیم » خود را با ارمنستان ( بدون پذیرش مسئولیت قتلعام ارمنیان در سال 1915 ) ، سوریه ( با وجود ادعای به حق دولت سوریه بر استان اسکندرون ) و نیز عراق ( با وجود دخالتهای آشکار حکومت ترکیه در امور داخلی این کشور )، بهبود بخشد و حتا دولت تازه مسلمان ترکیه بتواند با میانجیگری ایران ، با حزبالله لبنان نیز رابطۀ دوستانه برقرار کند .
اما حکومت ترکیه به محض به دست آوردن این موقعیت ممتاز ، دست اندرکار توطئه علیه منافع ملی و حتا منافع حیاتی ایران در منطقه گردید . همکاری با کشورهای مرتجع عرب برای ایجاد اتحادی برابر ایران ، حمایت مستقیم از روی کارآمدن حکومت مرسی و طراحی زنده سازی حکومت عثمانی در قالب اتحاد ترک ـ عرب که میتوانست منافع ملی و حتا حیات ملی ما را در منطقه مورد تهدید قرار دهد؛ دخالت آشکار برای سرنگونی دولت سوریه که با منافع حیاتی ایران پیوند تنگاتنگ دارد ؛ دخالت آشکار در امور داخلی عراق و عقد قراردادهای غیر قانونی نفتی با اقلیم کردستان ؛ ورود بدون روادید وزیر امور خارجهی ترکیه به شمال عراق به بهانهی دیدار با ترکها ( ترکمانان ) عراق ؛ یاری رسانی مالی ، اطلاعاتی و پشتیبانی از جریانهای کمشمار جدایی خواهی در آذربایجان و همکاری تنگاتنگ در این زمینه با مقامهای باکو ؛ فعالکردن کنسولگریهای هر دو کشور در آذربایجان و بخشی از اقدامات ترکیه علیه منافع حیاتی ایران است .
پس از ناکامیهای پیاپی که از سقوط حکومت اخوان المسلمین در مصر آغاز شد و همراه با گسترش ناآرامیها در درون ترکیه به ناکامی در سرنگونی دولت سوریه انجامید ، دوباره حکومت ترکیه ، روی به ایران آورده است. البته فراموش نکنیم که در این میان روابط این کشور با ارمنستان نیز تیره شد و روابط ترکیه با روسیه بر سر چاکری بیش حد برای آمریکا و استقرار سرفرماندهی زمینی ناتو در بندر ازمیر ، استقرار موشکهای پاتریوت ناتو اگر چه به بهانۀ پدآفند حملات هوایی و زمینی سوریه به ترکیه ؟!) سخت به تیرگی گرویده است .
مهمتر این که این حکومت نتوانسته است قولهای داده شده به کردها را که کمابیش یک چهارم جمعیت این کشور را تشکیل میدهند ، از قوه به فعل درآورد و در نتیجه دوباره سرتاسر مناطق خاوری این کشور با ناآرامی و تظاهرات روبرو شده است .
از سوی دیگر نارضایی مردم از نحوۀ حکومت مستبدانۀ حزب توسعه و عدالت و نیز رهبر آن « اردوغان » این کشور را با ناآرامیهای بسیاری روبرو کرده است که میتوان گفت در چند ماه گذشته ، زنجیرۀ تظاهرات و ناآرامیها در این کشور ، قطع نشده است. در این میان ، علویان ترکیه که به شدت از سوی سازمان اطلاعاتی و امنیتی ترکیه ( میت ) سرکوب شده و در نتیجه در اظهار نارضایی خود از حکومت بسیار محتاط بودند ، با علنی کردن دشمنی از سوی حکومت آنکارا با دولت سوریه ، آنان نیز به رویارویی علنی برخاستهاند و با تظاهرات گسترده که به معمول حکومت ترکیه ، با سرکوب پلیس و نیروهای امنیتی روبروست ، هر روز صدای خود را بلندتر میکنند و خواستار شناسایی حقوق خود هستند .
در این شرایط وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی عازم آنکارا میشود و آن جا پس از دیدار با وزیر امور خارجۀ ترکیه ، اعلام میشود : « ظریف و داود اوغلو ، خط جدید همکاری گشودند» .
پرسش این است ، مسیر این خط جدید همکاری از کجا آغاز میشود و به کجا میانجامد . آیا وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی به طرف ترک یادآور شد که :
* مساله سوریه با منافع حیاتی ما بستگی دارد .
* کردها و علویان از نظر تباری و مذهبی با ما پیوند ناگسستنی دارند .
* دامن زدن به جریانهای کوچک جدایی خواه در آذربایجان ، مغایر منافع ملی ایران است .
* همکاری با مقامهای باکو در ایران ستیزی و همکاری مالی ـ اطلاعاتی با جریانهای کوچک تجزیه طلب ، از نظر ملت ایران مطرود است .
* کارشکنی برابر نفوذ طبیعی فرهنگی ایران در آسیای میانه ، مورد پذیرش ملت ایران نیست .
* دخالت در امور داخلی عراق و کوشش در راه تجزیۀ این کشور و از آن مهمتر همکاری با تروریستها (مستقیم یا غیر مستقیم ) مغایر با منافع ملی ایران میباشد.
آیا این نکتهها را در آغاز راه برای حکومت لرزان ترکیه به گستردگی بازگو کردهاند ، یا قرار است ، دوباره از همان سوراخ و با همان شیوه گزیده شویم؟!