کتاب
معرفی کتابهای (یزد دیروز - بررسی منطقۀ ندوشن - نوشته‌هائی دربارۀ محمّد بهمن بیگی)
- كتاب
- نمایش از چهارشنبه, 12 مهر 1391 22:38
- بازدید: 5724
برگرفته از تارنمای محمد علی اسلامی ندوشن به نقل از فصلنامه هستی دوره دوم ، سال هفتم ، شماره ۲۵ ، بهار ۱۳۸۵
محمد علی اسلامی ندوشن
یزد دیروز
آداب و سنن و رخدادهای 1304-1384
نوشتۀ: دکتر جلال گلشن
به اهتمام میرزا محمّد کاظمینی
ناشر: صحیفۀ خرد
کتابی است خواندنی. نویسنده که از یزدیهای اصیل است، خاطرات خود را از کودکی تا اکنون بر قلم آورده که فضای شهرستان یزد را در طی هشتاد سال اخیر بازتاب می‌دهد. یزد که از شهرهای قدیمی و سنّتی ایران است، و بسیاری از آداب و عادات ریشه‌دار در آن محفوظ مانده، لازم بود که چنین کتابی درباره‌اش نوشته شود.
مباحث عمده‌ای که در این کتاب آمده از این قرار است:
1- ساختمان‌ها، میدان‌ها
2- فرهنگ و مدارس
3- زندگی اجتماعی
4- لباس و پوشاک
5- روحانیّت و حکومت
6- کشاورزی
7- آداب و رسوم و کسب و کار
8- موسیقی
9- دخمه ها
کتاب با انشائی ساده، روان و جذّاب نوشته شده و گوشه‌ای از ایران گذشته را که در حال وداع کردن است - بی‌آنکه جانشین بهتری داشته باشد - در برابر چشم می‌نهد. آنچه پس از خواندن این کتاب در آخر در ذهن می‌ماند آن است که چقدر زندگی در آن دوره‌ها ، با همۀ مشکلات و کمبودها، انسانی‌تر و گواراتر بوده، و انسان چه ارتباط مشتاقانه‌تری با همدیگر و با طبیعت برقرار می داشته.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
بررسی منطقۀ ندوشن
رساله‌ای است دربارۀ ندوشن که خانم فاطمۀ دانش یزدی آن را با علاقه‌مندی تمام گرد آورده است. این طرح اولیّه‌ای است که باید به صورت کتاب جامع‌تری درآید. یک نسخۀ ماشین شدۀ آن را فرستاده بودند. با یک مرور اجمالی بر آن، خواننده با این قریۀ دور افتادۀ دیرینه سال آشنا می‌شود. ندوشن یک خصوصیّتش این است که در مرکزی ترین نقطۀ ایران قرار دارد و تعدادی از آداب کهن پیش از اسلامی را در خود حفظ کرده است.
فهرست اجمالی رساله بدینگونه است:
1- مشخّصات جغرافیائی
2- ویژگی طبیعی و اقلیمی
3- روستاها
4- پیشینۀ تاریخی
5- بافت قدیمی روستا
6- آمار شهداء و جانبازان
7- زراعت و دامداری
8- بناهای تاریخی
9- آداب و رسوم
یک قلم مهمّ که باختصار به آن اشاره شده، نگارهائی است بر سنگ که در حوالی ندوشن بتازگی کشف گردیده، و قدمت بعضی از آنها به پیش از تاریخ، یعنی چند هزار سال پیش می رسد. به جا خواهد بود که این نگاره‌ها از جانب کارشناسان با دقّت خوانده شود، که تا اندازه‌ای روشن کنندۀ موقعیّت جغرافیائی و قدمت این قریه خواهد بود.
برای «پایگاه میراث فرهنگی» شهر یزد که سلسله جنبان این رساله بوده است، و خانم فاطمۀ دانش یزدی، آرزوی توفیق داریم.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نوشته‌هائی دربارۀ محمّد بهمن بیگی
ناشر: نشر ویژۀ نگار
کتاب، حاوی نامه‌ها و یادداشت‌هائی است که دوستان و دوستداران محمّد بهمن بیگی خطاب به او نوشته‌اند، و شاگردان پیشین او همّت کرده و آنها را در مجموعه‌ای گرد آورده‌اند.
محمّد بهمن بیگی چهرۀ محبوبی است از فارس، که سالها آموزش عشایر فارس را سرپرستی کرده است، و در واقع می‌توان گفت که او باعث گردیده که این دانش‌آموزان عشایر دیروز، اکنون در سراسر ایران و یا خارج از ایران پراکنده باشند، و هر یک در جایگاه مؤثّری قرار گرفته باشند.
از این جهت همۀ آنان نسبت به بهمن بیگی احساس حق شناسی دارند.
از آن گذشته بهمن بیگی با قلمی روان و گیرا، چند کتاب نوشته (از جمله بخارای من، ایل من. قره قاچ. به اجاقت قسم) که او را در زمرۀ نویسندگان مبرّز کشور قرار داده است. خمیرمایۀ این کتاب‌ها خاطرات او از زندگی در ایل است، که همین خود یک رنگ صمیمی و گرم به نوشته‌ها می‌بخشد.
حضور بهمن بیگی در شیراز مایۀ دلگرمی دوستانی است که گه گاهی به این شهر بسیار پرمعنا و بی‌نظیر روی می‌نهند. برای او آرزوی سالهای پربار داریم.
