ایران‌بوم

بیست‌وسومین ضمیمهٔ آینهٔ میراث، دوفصلنامهٔ ویژهٔ کتاب‌شناسی، نقد کتاب و اطلاع‌رسانی در حوزهٔ متون، منتشر شد. مجموعهٔ حاضر شامل بحثی در باب کهن‌ترین کتاب دربارهٔ ترجمهٔ مصادر عربی به فارسی است. مؤلف این کتاب ابوبکر محمد بن عبدالله بُستی است و چنان‌که در بخش اول رساله گفته شده، هیچ‌یک از منابع مربوط به تراجم دانشمندان قدیم از مؤلف این کتاب و اثر او ذکری نکرده‌اند، اما زبان کتاب نشان می‌دهد که کتاب در نقطه‌ای نزدیک به محل تألیف قرآن قدس، مصادر اللغه، مهذّب الاسماء و تاریخ سیستان نوشته شده است. بنابراین، بُستی که مؤلف به آن منسوب است همان بُستِ میان سیستان و غزنین در شرق قندهار است که بعد از تخریب آن به دست تیمور، متروک شد و شهر لشکرگاهِ کنونی در کنار آن ساخته شده است.

نسخهٔ منحصربه‌فرد و کهن کتاب در کتابخانهٔ خدابخش پَتنه (هندوستان) نگهداری می‌شود و متأسفانه به علت آب‌دیدگی متن، در بعضی از قسمت‌ها ناخواناست. عنوان کتاب و نام مؤلف در نسخه بدین صورت آمده‌ است: کتاب المصادر علی حروف المعجم، تألیف الشیخ ابی بکر محمد بن عبدالله بن عبدالعزیز البستی.

دکتر علی‌اشرف صادقی، عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تحقیقی جامع در باب این کتاب انجام داده که انتشارات میراث مکتوب آن را به‌عنوان بیست‌سومین ضمیمهٔ آینهٔ میراث منتشر کرده است. فهرست بخش‌های این تحقیق عبارت‌اند از: مقدمه، دربارهٔ کتاب، دربارهٔ مؤلف و زبان کتاب، لغات و تلفظ‌های مهم متن و حواشی و زیرنویس‌ها، لغات متن، لغات حواشی، زیرنویس‌ها، منابع کتاب، رسم‌الخط نسخه، منابع و مراجع، فهرست واژه‌های فارسی، فهرست واژه‌های عربی، نمونه‌هایی از صفحات دست‌نویس.