خبر
گوشه‌گیری و انزوا طلبی در چهار راه نوجوانی
- خبر
- نمایش از دوشنبه, 09 مرداد 1391 05:34
- بازدید: 5233
روزنامه اطلاعات، نوجوانی، دوره‌ای است که در آن دانش آموز بیش از هر زمان دیگر نیاز به راهنمایی و مشاوره دارد. نوجوان ضمن مشورت با اولیا و مربیان، دست کم باید بداند که چگونه خود را بهتر بشناسد و از برخوردهای زیان بخش در محیط خانه و مدرسه پرهیز کند.
تسوق ماست اند هاربر السعودية أونلاين مع تخفيضات 25 - charles barkley nike shoes for sale cheap jordan , نمشي - 75% | Nike nike shox for girls youth soccer Valentine's Day DQ9320 , 100 - nike twist women black boots sale girls on youtube - JofemarShops
«چهار راه نوجوانی»، روایتگر تجربه‌های اولیا و مربیان است که به ندرت فرصت می‌یابند فنونی را که طی سال‌ها در خویش درونی ساخته‌اند، بررسی کنند و به روشنی درباره آن سخن بگویند.
بدیهی است که خلاقیت و ابتکار فردی معلمان و اولیای خانه، با توجه به تفاوت‌های فردی کودکان و نوجوانان، نقش سازنده‌ای در امر مشاوره خواهد داشت.
گوشه‌گیری چیست؟
گوشه‌گیری و انزوا طلبی عارضه‌ای است که باعث می‌شود کودک و نوجوان از برقرار کردن ارتباط با افراد و محیط خارج دوری کنند. این کودکان و نوجوانان با تقلیل یافتن علایق ذهنی و عاطفی نسبت به اطرافیان خود از داشتن دوستان نزدیک و صمیمی محروم اند. نوجوانی که کم رو و گوشه گیر است، معمولاً از حضور در فعالیت‌های جمعی سر باز می‌زند و فقط با تک دوست خود که نوعاً به او بسیار وابسته می‌شود اوقات خود را سپری می‌کند.
رفتار کم رویی و انزواطلبی، یکی از رفتارهای نسبتاً شایع است که فرد را به شدت آزار می‌دهد و اگر درمان نشود، نوجوان را به سمت مشکلات دیگری مثل نبود اعتماد به نفس، افسردگی، اضطراب و زود رنجی سوق خواهد داد. نداشتن احساس توانمندی و پایین بودن عزت نفس و نیز ناتوانی در بروز احساسات، بیان افکار و نظریات، خود باعث جدایی فرد از فعالیت‌های گروهی می‌شود.
گوشه‌گیری از نظر لغوی به معنی تنهایی و در خلوت نشستن و از جمع کناره گرفتن است. گوشه گیر کسی است که از مردم دوری می‌کند و عزلت می‌گزیند و بدان وسیله خود را با محیط اطراف سازگار می‌سازد. البته هر نوع عزلت و در تنهایی ماندن، گوشه‌گیری تلقی نمی‌شود. گوشه‌گیری زمانی حالت بیماری پیدا می‌کند که فرد از تعامل با جمع و همنوعان بیزار و بیمناک باشد.
اگر گوشه‌گیری به موقع درمان نشود، به پیدایش حالات روانی شدید و افسردگی منجر می‌شود. گوشه‌گیری با یک سلسله علائم متعدد و به هم پیوسته همراه است.
گوشه گیر چون مشکلاتش را نمی‌تواند در عالم واقعیت حل کند، به خیالبافی رو می‌آورد، از مردم گریزان می‌شود و هر تمنا و خواهش را یک تحمیل تلقی می‌کند.
برای دفاع از حقش اقدام نمی‌کند و کناره گیری را بر تلاش ترجیح می‌دهد.
ناتوانی در برقراری رابطه با دوستان و معلمان، فرار از فعالیت‌های اجتماعی و به تعویق انداختن کارها، بی حوصلگی و احساس خستگی و نگرانی از آینده، کمک نخواستن از دیگران هنگام نیاز، سازش با وضع موجود و اعتراض نکردن به آن، حتی در صورت احساس ناراحتی و نگرانی، ابراز وجود نکردن، تسلیم نشدن در برابر خواسته‌های دیگران، اجتناب از رقابت، درون گرایی و در خود فرو رفتن، زود گریستن، غیبت از مدرسه، نداشتن تمرکز حواس، اختلال در خواب و خوراک، نادیده و نشنیده گرفتن پرسش‌های اطرافیان، مطرح نکردن اشکالات درسی در کلاس و عقب ماندگی درسی در بین دانش آموزان گوشه گیر بسیار مشاهده می‌شود.
عوامل متعددی موجب گوشه‌گیری می‌شود. غم و اندوه شدید و مداوم، فقر و تنگدستی، ضعف و نقص جسمانی، احساس حقارت شدید، عقب ماندگی درسی، پذیرفته نشدن در خانه و مدرسه، احساس ترس و نا امنی، نابسامانی‌های خانوادگی، جدایی والدین، بی‌پاسخ گذاشتن پرسش‌های کنجکاوانه کودکان، بی‌حوصلگی در برقراری ارتباط سالم با کودکان، نبودن الگوی اجتماعی مطلوب در خانه، محرومیت از محبت مادر، حضور نداشتن پدر در خانواده، اعتیاد والدین، اختلال در غدد فوق کلیوی، بیماری‌های طولانی کودک، انتقال کودک به مدرسه و مکان جدید، تبعیض، انتقادها و بهانه گیری‌های مستمر و بی مورد برخی والدین و معلمان در بروز گوشه‌گیری نقش بسزایی دارد.
در خود فرو رفتن نوجوان در دوره بلوغ نیز ممکن است به گوشه‌گیری بینجامد؛ به عبارت دیگر زمانی، گوشه‌گیری نوجوان با تفکر درباره طبیعت و خویشتن مشاهده و تجزیه و تحلیل امور پیرامون همراه است که از کنجکاوی او سرچشمه می‌گیرد. بدان وسیله نوجوان می‌خواهد به چراهای درونی خود پاسخ دهد.همچنین هر گاه نوجوان در سازگاری با محیط اجتماعی شکست بخورد، احتمالاً گوشه گیر می‌شود.
نقش خانه و مدرسه
معلمان و والدین در رفع مشکلات کودکان گوشه گیر نقش بسزایی دارند و با صمیمیت و محبت باید به تمامی تغییرات رفتاری مناسب و موفقیت‌آمیز آنان توجه نشان دهند، آنان را تشویق کنند و بدین وسیله کودکان را به سوی فعالیت‌های اجتماعی سازنده در مدرسه و خانه راغب سازند.
معلم باید کار را در مدرسه با آنچه کودک قادر به انجام دادن آن است آغاز کند و او را عملا به ارزشمند بودن خویش آگاه و مطمئن سازد. اگر کودک احساس کند که می‌تواند در انجام دادن امور موفق شود، اعتماد به نفس او افزایش می‌یابد و او در می‌یابد که دیگر به گوشه‌گیری نیاز ندارد؛ یعنی باید کاری به کودک واگذار شود که او بتواند با موفقیت از عهده انجام آن برآید.
همچنین با شناسایی به موقع و مناسب رفتارهای مطلوب و نامطلوب، به او آموخته شود که چگونه می‌تواند احساسات خود را از طریق صحیح و سازنده، نه با شیوه‌های مخرّب، ابراز کند. عوامل زمینه ساز گوشه‌گیری نظیر تحقیر و احساس گناه باید از بین برود. در این مورد، روان درمانی و مشاوره فردی و گروهی می‌تواند در رفع گوشه‌گیری موثر واقع شود. والدین و معلمان نیز باید با کودکان گوشه گیر با ملایمت و دلجویی رفتار کنند.
گردش‌های علمی، تشویق به سخن گفتن در حضور والدین و دوستان و بستگان و جرات دادن به او بدین معنی که می‌تواند در برابر جمع سخن بگوید و شرکت دادن در فعالیت‌های هنری و ایفای نقش در نمایشنامه‌ها از جمله کارهایی است که مهارت‌های اجتماعی
دانش آموزان را افزایش می‌بخشد و آنان را در مبارزه با گوشه‌گیری یاری می‌دهد.
کم‌خونی، یکی از دلایل
گوشه گیری
البته برخی اوقات بی‌حوصلگی، گوشه‌گیری و بی‌تفاوتی نوجوانان، ریشه در کمبودی در بدن او دارد. مثلا کم‌خونی در نوجوانان می‌تواند موجب این عوامل شود.
این مطلب را زهرا عبداللهی، متخصص تغذیه به فارس می‌گوید و ادامه می‌دهد: در دوران بلوغ به دلیل سرعت رشد، نیاز به آهن افزایش می‌یابد.
آهن کافی برای حفظ سلامت، رشد مطلوب و فراهم ساختن زمینه مناسب برای یادگیری در دوران تحصیل ضروری است.
عبداللهی می‌گوید: کمبود آهن می‌تواند در تمام دوران زندگی موجب کاهش قدرت یادگیری و ادراک شود، اما آثار آن در دوران کودکی غیرقابل جبران است.
عبداللهی اضافه می‌کند: کم خونی و فقرآهن در نوجوانان موجب کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی وی می‌شود. کودکان و نوجوانانی که دچار کمبود آهن و کم خونی می‌شوند، اغلب احساس خستگی و ضعف می‌کنند.
به گفته این کارشناس، این افراد اغلب از ورزش و فعالیت‌های بدنی دوری می‌کنند یا در هنگام ورزش خیلی زود خسته می‌شوند. در نوجوانان مبتلا به کمبود آهن و کم خونی تغییرات رفتاری به‌صورت بی‌حوصلگی، بی‌تفاوتی و گوشه‌گیری دیده می‌شود.
او می‌افزاید: عادات و رفتارهای غذایی خاص در دوران بلوغ موجب می‌شود که نوجوانان به جای مصرف غذاهای خانگی، از غذاهای غیر خانگی مانند انواع ساندویچ، پیتزا و تنقلات غذایی تجارتی مثل چیپس، پفک، شکلات و نوشابه‌های گازدار استفاده کنند.
او ادامه می‌دهد: این غذاها اغلب از نظر آهن فقیرند و مصرف مداوم آنها موجب بروز کمبود آهن و کم‌خونی ناشی از آن شود. با تشویق نوجوانان به مصرف منابع غذایی حاوی آهن در برنامه غذایی روزانه مانند گوشت قرمز و سفید، حبوبات، مغزها (پسته، بادام، گردو و فندق)، انواع خشکبار مثل برگه هلو، آلو، زردآلو، انجیر، کشمش، خرما در میان وعده‌ها، سبزی‌های برگ سبز تیره مثل جعفری و کاهو آهن مورد نیاز بدن تأمین می‌شود.
عبداالهی با بیان این که منابع غذایی ویتامین C برای جذب آهن غذایی لازم است و خودداری از مصرف چای و قهوه بلافاصله پس از غذا در پیشگیری از کمبود آهن بسیار مؤثر است، اضافه می‌کند: اصولا توصیه می‌شود که چای و قهوه یک تا دو ساعت پس از غذا مصرف شود. دانش آموزان و نوجوانان می‌توانند از انواع خشکبار و مغزها به‌عنوان میان وعده‌های سالم که بخشی از مواد مغذی مورد نیاز بدن به‌خصوص ریزمغذّی‌هایی مثل آهن را تأمین می‌کند، استفاده کنند.
منابع: تارنمای میهن بلاگ، تبیان
