خبر
شکل‌گیری شخصیت در کودکی
- خبر
- نمایش از چهارشنبه, 28 تیر 1391 11:46
- بازدید: 2662
برگرفته از روزنامه اطلاعات
از دیدگاه روانشناسی، شخصیت به کل خصوصیات انسان گفته می‌شود و فرقی نمی‌کند که شخص در چه سن و سال و موقعیتی باشد. به گفته برخی از روانشناسان شخصیت از ابتدای تولد تا پایان عمر در حال شکل‌گرفتن و تکامل است و به همین دلیل نمی‌توان از آن به عنوان حالتی ثابت و نامتغیر نام برد، ولی از دیدگاه بسیاری از روانشناسان از جمله دانشمند روانشناس، ماریا مونته‌سوری، بخش اعظم شخصیت کودک در دوران پیش از دبستان شکل می‌گیرد و رفتارها، نگرش‌ها و برخوردهای فرد در تمام طول زندگی تا میزان زیادی با این دوران ارتباط دارد.
از آنجا که ذهن کودک پیوسته در پی شکار لحظه‌ها و پدیده‌هاست، هرچه محیط او غنی‌تر باشد، مهارت‌های او بالاتر می‌رود. کودک از سن 4-3 سالگی دیگر یک شخصیت جداگانه است. در این سن او بهتر می‌تواند از کلمات استفاده کرده و احساسات خود را بیان کند و به همین علت نیز رفتارهای پیش‌بینی نشده‌اش کمتر می‌شود.
در این سن کودک برای خودش یک زندگی خیالی می‌سازد، برای اسباب‌بازی‌هایش اسم می‌گذارد و با دوستان خیالی خود صحبت می‌کند. پس از این مرحله و در سن پیش دبستانی کودک به تدریج معنای اعتماد به نفس را می‌فهمد و تجربیات فراوانی درباره رفتار با دیگران کسب می‌کند. در این سن کودک نیازها و احساسات پدر و مادر را نیز درک می‌کند. اما درست در همین زمان که شخصیت کودک رشد می‌کند و شکل می‌گیرد باید به نکات خاصی در خصوص تربیت کودک توجه داشت؛ـ شخصیت سالم در کودک زمانی شکل می‌گیرد که والدین به توانایی‌ها و نیازهای خاص او توجه کرده و پاسخ دهند.
ـ بازی تاثیر شگرفی بر تکامل کودک دارد. بازی نه تنها به تکامل جسم و روان کودک کمک می‌کند، بلکه به او یاد می‌دهد که چگونه کار گروهی کند و با دیگران کنار بیاید. در واقع بازی این امکان را به کودک می‌دهد تا نقش‌های مختلف در دنیای آینده را از همان سن کودکی بیازماید و همین عامل باعث می‌شود که کودک روی پای خود بایستد.
ـ باید توجه داشت که کودک مقلد خوبی است و هر آنچه را که می‌بیند تقلید می‌کند و پدر و مادر تاثیرگذارترین افراد در زندگی او هستند و کودک بیش از آنکه به حرف پدر و مادر گوش دهد، اعمال آنان را تکرار می‌کند.
ـ باید از همان کودکی به کودک ـ در حد توانش ـ مسئولیت داد چرا که او توانایی انجام کار و مهارت‌های زندگی را از کودکی کسب می‌کند.
ـ از جمله نکاتی که در تربیت کودک باید مورد توجه قرار گیرد این است که نباید به کودک برچسب زد. باید به او اجازه داده شود که آنگونه که هست رشد کند و نوع دیدگاه والدین یا دیگران اثرات بدی بر روی کودک نداشته باشد.
ـ باید به کودک اجازه داد که خودش باشد نه آنچه که والدین می‌خواهند. در حقیقت باید طبیعت کودک را شناسایی و درک کرد و با پرورش آن در رشد و شکوفایی یک شخصیت خلاق با او همراه شد.
ـ کودک باید در اجتماع باشد و حضور او در اجتماعات مختلف به او این امکان را می‌دهد که تجربیاتش را گسترش دهد تا در آینده فردی اجتماعی و شجاع باشد.
ـ تذکرهای گوناگون به کودک، حس کنجکاوی، خلاقیت و شجاعت را در او سرکوب می‌کند، باید محیطی امن را برای کودک فراهم نمود و به او اجازه داد تا در آن محیط آزادانه فعالیت کند.ـ نباید اصرار به تغییر شخصیت کودک داشت، بلکه باید او را به گونه‌ای تربیت کرد که انعطاف‌پذیر باشد و در مواقع لزوم با آنچه که حتی برخلاف میلش است، کنار بیاید.تمامی این نکات که البته گوشه‌ای از آن مواردی است که باید در تربیت کودک مورد توجه قرار گیرد، می‌تواند در شکل‌گیری درست شخصیت او اثرگذار باشد و به او کمک کند تا در آینده فردی مستقل، خلاق و با اعتماد به نفس در جامعه باشد.
اگر کودک امروز با توجه به اندوخته‌های روانشناسی و تجربه‌های به دست آمده تربیت شود، به طور حتم فردی مفید و کارا برای جامعه‌اش خواهد بود، چرا که جوامع موفق، موفقیت و پیشرفت خود را مدیون شخصیت‌های موفق هستند.
رویا پوریائی
