ایران‌بوم

وزارت نیرو از حدود دو سال پیش در جریان ساخت سد سیوند پیشنهاد داد موزه یی از اشیای به دست آمده در این منطقه راه اندازی شود. اما سازمان میراث فرهنگی با وجود موزه نیمه تمام پاسارگاد به وزارت نیرو پیشنهاد کرد در راه اندازی این موزه با آنها همکاری کند. در آن زمان وزارت نیرو موافقت کرد تا 50 درصد از هزینه های تکمیل این موزه را پرداخت کند. براساس این توافقنامه قرار شد در بخشی از این موزه اشیای به دست آمده از دره بلاغی و منطقه سد سیوند نگهداری شوند.

اما با وجود گذشت چند سال از این قول و قرارها هنوز هیچ اعتباری برای راه اندازی و احداث موزه پاسارگاد نه از طرف وزارت نیرو و نه از طرف سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اختصاص داده نشده است. وزارت نیرو براساس مصوبه هیات دولت باید تمامی هزینه های کارش در محوطه های منطقه را پرداخت کند. در این زمینه همچنین این وزارتخانه وظیفه دارد در صورت نیاز نسبت به احداث موزه هایی برای حفاظت اشیا و آثار تاریخی در محوطه های نزدیک سدها اقدام کند.

معاون وزیر نیرو در ماه گذشته درباره دلیل راه اندازی نشدن موزه پاسارگاد گفته بود؛ «وزارت نیرو نیاز به مصوبه دارد. باید از دولت مصوبه یی را بگیریم که از اعتبارات سدسازی برای احداث موزه استفاده شود. از لحاظ مالی با مشکل مواجه نیستیم اما با محدودیت هایی در قوانین و مقررات روبه رو هستیم.»

پس از آنکه وزیر نیرو در زمان حفاری ها در منطقه قول داد یک میلیارد تومان برای راه اندازی موزه پاسارگاد کمک خواهد کرد اما باگذشت چند سال هنوز هیچ اعتباری برای تکمیل موزه پاسارگاد اختصاص نیافته است. زمانی که خبرنگاران پیگیر این ماجرا می شوند هر بار دلیل تازه یی در این باره از طرف مسوولان وزارت نیرو مطرح می شود که باز هم باید منتظر ماند. زمانی نبود اسناد سازمان میراث فرهنگی را دلیل می آوردند و زمان دیگر نبود طرح ها را.

این تاخیر ها در راه اندازی موزه در حالی است که وزارت نیرو خود پیشنهاددهنده اصلی برای ساخت موزه در منطقه بوده است. وزارت نیرو ابتدا پیشنهاد کرد مقدمات راه اندازی یک موزه برای نمایش آثار به دست آمده از تنگه بلاغی و سد سیوند را فراهم کند و سپس با پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی قول داد در تکمیل موزه نیمه تمام پاسارگاد به بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد کمک کند اما همچنان قول ها در حد حرف باقی مانده است.

بعضی از کارشناسان میراث فرهنگی، مخالف تکمیل این بنا به دلیل میزان رطوبت و ورود آب به داخل بنا به دلیل بالا بودن سطح آب های زیرزمینی منطقه هستند. آنها معتقدند در طول زمان به اشیایی که قرار است در داخل این موزه نگهداری شود آسیب وارد می شود. اما یکی از کارمندان سازمان میراث فرهنگی تاثیر رطوبت بر اشیایی را که در داخل موزه پاسارگاد قرار می گیرد بی تاثیر می داند. وی معتقد است به دلیل اینکه این موزه کاملاً با بتون ساخته شده است، رطوبت بر اشیای داخل موزه تاثیر نخواهد گذاشت زیرا تاثیر رطوبت روی بتون خیلی کم است. ساخت موزه پاسارگاد از اوایل دهه پنجاه شروع شد. دولت وقت تصمیم به ساخت و راه اندازی یک موزه بزرگ در کنار آرامگاه کوروش و سلسله کاخ های پاسارگاد گرفت. پس از انجام برنامه های مقدماتی طراح موزه معرفی و کار ساختمانی از حدود سال های 55-54 آغاز شد. اما ساخت این موزه با انقلاب اسلامی متوقف و تا چند سال گذشته هیچ اقدامی برای تکمیل و راه اندازی آن صورت نگرفت.

طرح این موزه یک طرح منحصر به فرد و کاملاً زیر زمینی است که از کاخ های هخامنشی الهام گرفته شده و در مرکز شبیه مقبره کوروش است.

پس از ثبت محوطه پاسارگاد در فهرست آثار جهانی بار دیگر توجه ها به سمت موزه پاسارگاد جلب شد و مسوولان سازمان میراث فرهنگی اعلام کردند «آمادگی تکمیل، تجهیز و راه اندازی آن را دارند. اما به دلیل گذشت نزدیک به 26 سال از ساخت آن و استقرار سازه در زیر زمین و تخریب بخشی از ساختمان، برای احیای آن به اعتباری نزدیک به 5 میلیارد تومان احتیاج است.» این موزه که کاملاً با بتون ساخته شده است زیربنای آن حدود 3500 مترمربع است حدود 6 تا 7 متر پایین تر از سطح زمین قرار دارد. طراحی جالب این موزه به گونه یی است که به صورت یک مجموعه زیرزمینی در بخش غربی کاخ های آپادانا و نزدیک آرامگاه کوروش، با الهام از محوطه پاسارگاد طراحی شده است. این ساختمان دارای یک سالن مرکزی و دو بال قرینه در طرفین است.

نمای بیرونی این موزه شبیه یک تپه است که با خاک داخل موزه به شکلی کاملاً طبیعی طراحی و ساخته شده است تا به نمای منظری پاسارگاد آسیب نرساند.

موزه پاسارگاد می تواندبه دلیل نوع طراحی و اشیایی که قرار است در داخل آن نگهداری شود یکی دیگر از زیبایی های منطقه باشد، اما با بی توجهی که تاکنون نسبت به این بنا شده است شاید این منطقه باز هم یکی دیگر از آثار خود را از دست بدهد.