ایران‌بوم

خبرگزاری مهر: چهار لوح گلی کشف شده در محوطه پیش از تاریخ شهر دقیانوس که بر روی آنها خطوط هندسی کهنترین خط جهان نقش بسته آخرین حلقه هویتی تمدن ارت است که دانشمندان در رمزگشایی از آنها ناتوان مانده‌اند.

Air Jordan 1 Low OG Neutral Grey (2021) (W) - nike free run womens 5.0 - 100 - CZ0775 | Nike Release Dates

به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان سرزمین محوطه های باستانی است اما شاخصترین محوطه کرمان باستان در حاشیه هلیل رود که بزرگترین رودخانه دائمی جنوبشرق کشور محسوب می شود قرار گرفته است.

درست در چند متری بستر رودخانه خروشان هلیل تمدنی برخواسته از افسانه ها کهن مردم بومی این منطقه سالها در دل خاک مدفون بود و سرانجام هلیل پس از قرنها با سیلی خروشان چهره از این تمدن شست تا امروز در دنیای پیشرفت و تکنولوژی خیره و شگفت زده به تماشای دست آوردهای مردمانی بنشینیم که روزگاری یکی از پر قدرتترین و پیشرفته ترین مردمان عصر خویش بودند.

7 فصل کاوش باستانی در این منطقه 400 محوطه تاریخی و پیش از تاریخ را در مقابل دیدگان شگفت زده محققان قرار داد، حجم عظیمی از داده های تاریخی که متاسفانه علیرغم اهمیت باستانی به دلیل آنچه که کمبود بودجه عنوان می شود هم اکنون در معرض فرسایش باد و باران است.

نماد مهم زندگی مرمان عصر "ارت" تپه های زیگوراتی کنار صندل شمالی و جنوبی است که بدون شک یکی از نخستین تجمعات انسانی را رقم می زند.

تمدنی که در عصر خود با مردمان بین النهرین در ارتباط بوده است و حلقه وصل آسیایی دور با این تمدن محسوب می شده است.

اسرار بهشت گم شده در پرده ای از ابهام

در کنار کشف آثار منحصر به فرد در این محوطه های باستانی که هنوز بسیاری از آثارش در جریان غارت این حوزه های تاریخی از حراجی های اشیاء عتیقه انگلیس و آمریکا سر در می آورند و بعضا از حراجی کریستی به کشور بازگردانده می شوند نوع ساختار شهرسازی در تمدن ارت بسیار مورد توجه باستانشناسان قرار گرفته است بطوریکه از این تمدن در بسیاری از اطلسهای باستانی جهان به عنوان بهشت گم شده باستانشناسان نام می برند.

نوع ساختار شهری کاملا نمایانگر تمدنی با طبقه بندیهای خاص اجتماعی و منظم بوده است که نشان از توانمندی و چیره دستی ایرانیان باستان بر سایر تمدنهای هم عصر خود دارد.

لوح های گلی حلقه های هویتی که یافته های کنونی را تهدید می کنند

کشف لوحی که در آن پادشاه تمدن ارت با پادشاه یکی از شهرهای بین النهرین مکاتبه کرده است و از آن به عنوان نخستین مکاتبات دیپلماتیک بین دو ملت مختلف یاد می شود نمادی بر این گفته است.

باستانشناسان که تمامی عناصر یک تمدن کهن را در این محوطه تاریخی که مردم منطقه در افسانه های خود از آن به عنوان شهر دقیانوس یاد می کنند، یافته بودند به دنبال آخرین سر نخ این تمدن به چهار لوح گلی برخوردند که طبق بررسیهای صورت گرفته کهن تر از خط کشف شده در تمدن ایلامی بود.

این در حالی بود که در تمام کتابهای مرجع تاریخی کاشف خط در جهان تمدن بین النهرین معرفی شده بود و در صورت اثبات خط حکاکی شده بر این الواح گلی به ناچار بسیاری از مرجعهای باستانشناسی می بایست در مطالب خود تجدید نظر می کردند.

اما از آن زمان تاکنون و با وجود بررسیهای باستاشناسان کسی نتوانسته است رمز این خطوط باستانی را بگشاید.

لوحهای گلی جیرفت خاستگاه خط ایلامی هستند

در تحقیقی که توسط کارشناسان و زیر نظر پروفسور مجید یوسف زاده نخستین کاوشگر این محوطه های تاریخی انجام شده آمده است " طى کاوش هاى جیرفت تا پایان فصل ششم حفارى ها، چهار مدرک خطی به دست آمده که یکی از آنها از کاوش هاى دژ کنار صندل جنوبى به ابعاد 2 در 7 در 11 سانتیمتر است.

سه لوح دیگر نیز از 600 متری شمال این منطقه، درون خانه ای مسکونی به دست آمده که ابعادی معادل 5 در 5 متر دارد.
خطی که در این الواح به کار رفته به اعتقاد کارشناسان از جمله پروفسور مجیدزاده از نوع خط ایلامى نوشتارى و ظاهرا خاستگاه آن بوده و مراحل اولیه این خط را نشان می دهد.

کشف خط در جیرفت از جهت اثبات وجود ویژگى هاى تمدنى با ریشه هاى غنى از اهمیت بسیارى برخوردار است. در ساختارى همانند جیرفت که نظام هاى شهرى، اجتماعى، صنعتى و دینى موجود بوده اند، نوشتار و آن هم در غالب خطى نو حاکى از شکوفایى اندیشه اى مردمان این دیار است."

خطوط کشف شده بسیار ابتدایی و بدون مشابه است

اما با وجود تمام تلاشهای انجام شده برای بازخوانی لوحهای جیرفت به دلیل ابتدایی بودن و عدم داشتن تشابه با سایر خطوط امکان رمزگشایی از این الواح میسر نشده است و اینگونه است که آخرین حلقه تمدن ارت بلاتکلیف مانده است.

این درحالی است که تنها شاخصی که می تواند مهر تائید بر این تمدن کهن بزنید کشف راز این خطوط ابتدایی است که بشر پیشرفته امروزی در این کار ناتوان مانده است.

"هالی پیتمن" باستان شناس برجسته آمریکایی که چند فصل در منطقه تمدن ارت به کاوش پرداخت در این باره می گوید: "کاوش های باستان شناسی در این منطقه منجر به ثبوت مراتب شهر نشینی و آیین ها باستانی شده است اما باید خط که کامل کننده این حلقه برای اثبات یک تمدن باستانی است در این منطقه یافت می شد تا این زنجیره کامل شود."

کارشناس باستان شناسی که پیش از این در این محوطه اقدام به کاووش کرده است در گفتگو با مهر در خصوص این الواح گفت: احتمال دارد این الواح فرمان شاهی باشند اما باید به این نکته نیز توجه کرد که این خط کاملا منحصر به فرد است و هیچ مورد مشابهی به این خط وجود ندارد.

نادر علیدادی سلیمانی ادامه داد: تنها در یکی از این الواح که متنی طولانی نیز دارد 5 سطر وجود دارد که در هر سطر نیز به نظر می رسد 12 واژه وجود دارد.

خط شناسان معروف جهان در کشف راز الواح ناتوان هستند

وی افزود: این لوحها هم اکنون در ایران وجود دارند و برای بررسیهای بیشتر در همان روزهای نخست عکسهایی از الواح تهیه و به چند کشور اروپایی از جمله ایتالیا ارسال شد اما با وجود کار خط شناسان معروف دنیا بر روی این الواح تاکنون کسی موفق به کشف آنها نشده است.

علیدادی سلیمانی این لوحها را یکی از با ارزشترین مدارک علمی و تاریخی در حوزه تاریخی تمدن جنوب شرق ایران برشمرد.

وی ادامه داد: در صورت بازگشایی رمز این لوحها تمدن جیرفت هویتی مستقل پیدا خواهد کرد و تحولی در این عرصه ایجاد خواهد شد.

وی افزود: شاخص این خطها این است که با استفاده از خطوط هندسی نوشته شده اند و تاکنون چنین خطی کشف نشده است.

وی ادامه داد: حوزه تمدنی جنوب کرمان دارای چندین محوطه تاریخی است که سرامد آنها تمدن ارت محسوب می شود.

علیدادی سلیمانی در خصوص وضعیت آثار بجای مانده در این تمدن به خصوص تپه های کنار صندل گفت: برای حفاظت از این تپه ها آنها را گل اندود کرده ایم اما باید با اختصاص بودجه مناسب نسبت به نگهداری و ادامه کاوششها در آنها اقدام کرد.