ایران‌بوم

حمیده چوبک در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره‌ی حفظ میراث فرهنگی ایرانی، اظهار کرد: به قول یکی از باستان‌شناسان کشور، ما فقط به محدوده‌ی سرزمینی که از نظر سیاسی مطرح است، توجه می‌کنیم و به سرزمین فرهنگی ایران توجهی نداریم.

او با بیان این‌که در کشورهای غربی به حفظ میراث فرهنگی توجه زیادی می‌شود، گفت: باستان‌شناسان غربی برای شناسایی و حفظ میراث فرهنگی خود پروژه‌های‌ پژوهشی انجام می‌دهند و هر جایی‌ که کوچکترین ردپایی از آثار فرهنگی خود پیدا کنند، برای این‌که بتوانند روی آن‌ها کار کنند، حتا اقیانوس‌ها را هم رد می‌کنند؛ ولی ما به سرزمین فرهنگی خود که فراتر از مرزهای سیاسی کشورمان است، توجهی نداریم.

چوبک با اشاره به تغییرات ایجاد شده در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، افزود: امیدوارم این تغییرات موجب شود که در حفاظت از میراث فرهنگی ایران اتفاق تازه‌ای بیفتد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان میراث فرهنگی نیز نگاه تازه‌ای به سرزمین ایران فرهنگی داشته باشند و برنامه‌های مشخصی برای حفظ آثار فرهنگی ایرانی در خارج از مرزهای سیاسی کشور، تدوین کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اهمیت ثبت جهانی آثار تاریخی ایرانی، اظهار کرد: باید برنامه‌ای تدوین کنیم که طی آن پروژه‌های پژوهشی به شناسایی آثار ایرانی برون‌مرزی بپردازد، آن آثار ثبت شود و برنامه‌ریزی‌های لازم برای حفاظت و مشارکت در جلوگیری از آسیب رسیدن به آن‌ها انجام شود.

چوبک ادامه داد: اگر آثار تاریخی در پوشش قانونی ثبت جهانی قرار بگیرند، دیگر کشورهایی که آثار ایرانی را در خود دارند براحتی نمی‌توانند ‌آن‌ها را تخریب کنند. ما در کشورهای همسایه، مثل عراق آثاری داریم که ثبت نشده‌اند و اگر آن‌ها نیز تخریب و نابود شوند، چاره‌ای جز ابراز تاسف نداریم.

او با بیان این‌که آثار ایرانی موجود در کشورهای همسایه زمینه‌ساز برقراری تعامل با آن‌هاست، گفت: اگر برای حفظ آثار ایرانی که در داخل مرزهای سیاسی کشور دیگری هستند، تلاش کنیم به معنی این نیست که مدعی سرزمین پیشین خود هستیم. حضور فرهنگی ما در کشورهای همسایه می‌تواند رهگشای تعامل و رفت‌وآمد با ملل و اقوام دیگر باشد.

وی با اشاره به این‌که برای تعریف ایران فرهنگی باید برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود، افزود: برای حفظ آثار ایران فرهنگی باید برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهیم، ضمن این‌که باید به لایه‌های مختلف آثار فرهنگی توجه کرد. فقط حفظ آثار فیزیکی ایران نباید مورد توجه قرار گیرد، بلکه لایه‌های مختلف آثار تاریخی باید شناسایی و ثبت شوند.

چوبک با اشاره به اقدامات ترکیه برای مصادره‌ی مولانا، گفت: این مهم نیست که یک شاعر در کدام منطقه‌ی جغرافیایی است، مهم این است که آن شاعر متعلق به چه فرهنگی است، وقتی مولانا به زبان فارسی شعر گفته است، نشان می‌دهد که فرهنگ آن شاعر ایرانی است. اگر ترکیه ادعا دارد که مولانا برای آن‌هاست، باید قبول کنند که فرهنگ خودشان ایرانی است، چرا که اشعار او به زبان فارسی و تبلور فرهنگ و پیشینه‌ی ادبیات ایران است.