ایران‌بوم

خبرگزاری مهر: "غار میرملاس" که در کوه سرسرخین شهرستان کوهدشت واقع شده نخستین غاریست که بر روی دیوار آن رنگین نگاره هایی را یافتند که امروز این میراث 12 هزار ساله بشر در مسیر نابودی و نیستی قرار دارد.

Air Jordan 1 Blue Chill Womens CD0461 401 Release Date 4 | nike shox agile for men sale in america today show - CQ4227 - Buy now Jordan AIR JORDAN XXXV - 004

به گزارش خبرنگار مهر، نقاشی های میرملاس روی دیواره ای سنگی در کمرکش کوه "سرسورن" بر فراز دره میرملاس و در حدود 15 کیلومتری شمال غربی کوهدشت قرار دارند. بر سینه ستبر این دیواره شکوهمند نگاره های شکار، شکارچیان و میدانهای جنگ اقوام بدوی نقش بسته که پیشینه 12هزار ساله دارند.

در کتاب "لرستان در گذر تاریخ" در مورد این غار آمده است: پاره ای از آثار و شواهد غار از جمله نقاشی های بدنه آن قدیمی تر از دوره نئولیتیک و بسیاری از تصاویر و شواهد مکشوفه اش به دوره ی نئولیتیک برمی گردد.

این در حالیست که نقش های میرملاس که هزاران سال است از گزند باد، بوران، آفتاب و آفات با شکوه بر جای مانده اند و رنگ نباخته اند؛ امروز می روند تا برای همیشه از گردونه روزگار محو شوند.

میرملاس از دید متخصصین و باستانشناسان

پرفسور مک بورنی استاد باستان شناس دانشگاه کمبریج که در تیرماه 1348 برای کاوش و بررسی نقاشی های غار هُمیان و میرملاس به کوهدشت سفر کرده بود در گزارش خود چنین به اهمیت سنگ نگاره های تازه کشف شده می پردازد: نقوش روی صخره های کوهدشت شبیه نقش های مکشوفه در شرق اسپانیا در دوره اخیر، مربوط به دوره ماقبل تاریخ است و تمامی نقوش صخره ای کوهدشت روی بلندی هایی متراکم و در چند کیلومتری جنوب غربی کوهدشت در یک ردیف دایره شکل قرار گرفته اند. در محل غار تیغه های فلینت و خرده سفال پیدا شد، که دلالت بر سکونت در جوار این برجستگی ها دارد، این نقوش نخستین تجلیات ذوق هنری مردمان غارنشین منطقه کوهدشت لرستان به شمار می رود. اندازه صورتها در نگاره های سنگی میرملاس بین 10 تا 30 سانتی متر و بیشتر به شکل حیوانات و به گونه نیم رخ هستند. رسم کردن حیوانات به گونه نیم رخ، روشی است که در دوره های گوناگون شکارگری ایران حفظ شده و حتی تا به حال نیز متداول مانده است و سابقه نگارگری در ایران را حداقل به دوره نئولتیکِ حجرِ جدید یعنی حدود 6500 سال می رساند. من تصور می کنم که این نقاشی ها به وسیله ساکنان لرستان در دورانی که بشر به حالت جوینده خوراک می زیسته است ترسیم شده اند؛دورانی چندین هزار سال پیش از آن که دره ها خشک شوند و انسان بتواند از کوهسار پایین آمده و بیرون از کوهستان زندگی نماید."

خانم ماری لیز لوژن بلژیکی متخصص هنرهای صخره ای نیز در مورد نقوش پناگاه میرملاس می گوید: این نقوش بسیار بی نظیر هستند و مانند اینها را در اروپا نداریم، بنابراین مهم است که حفاظت شوند.

پروفسور گیرشمن پس از کشف غار میرملاس و همیان با مشاهده عکس ها و اسلایدهای آن، چنین اظهار نظر کرده است: "کشف نقاشی ها در یک غار لرستان مطلبی حایز اهمیت است، طی تمام تجسس هایی که درباره کاوش های مربوط به غارهای میهن شما انجام یافته است اعم از آنچه اینجانب در کوههای بختیاری به عمل آورده ام و یا آنچه در بیستون و البرز و کوههای خراسان معمول داشته است همچنین آنچه به وسیله دانشمندان آمریکایی در افغانستان صورت پذیرفته در هیچ جا نقاشی هایی بر روی بدنه سنگ کوهستان دیده نشده است و از اینجا اهمیت موضوع به خوبی روشن می شود."

میرملاس و دیگر غار نگاره های با اهمیت جهان

بنا بر این گزارش، تنها غارنگاره های کرکس و لاسکوی فرانسه و آلتامیرای اسپانیا از لحاظ پیشینه و اهمیت به پای نقاشی غارهای لرستان اعم از میرملاس، هُمیان 1و 2، دوشه، گرارجنه، برد اسبی، یافته و ... می رسند.

در غار اصلی آتامیرا 21 نقاشی از گاومیش ها به رنگ قرمز و مشکی بر سقف هایی کوتاه غار کشیده شده اند و بین 14 تا 20 هزار سال قدمت دارند. این نقاشیها در سال 1868 کشف شدند به جاذبه گردشگری بدل گشتند.

غار آلتامیرا از سال 1985 به بعد جز میراث جهانی یونسکو به شمار می رود و روزانه 3 هزار نفر بازدید کننده داشت ولی برای اینکه گرمای بدن و رطوبت نفس آدم ها به مرور نقاشی ها را از بین می برد از سال 1982 تا2002 روزانه تنها چند بازدید محدود - مختص سران کشوری و پژوهشگران- از این غار مجاز بود.

میراث تاریخی به دست انسان معاصر از پای درآمد

و اما امروز سنگ نگاره های بی بدیل غار میرملاس را خطوط یادگاری درهم فشرده و در جاهایی رنگ های اسپری نابود کرده اند و دیگر نقشهای اولیه قابل رویت نیستند. طبیعت هم بیکار ننشسته و نور مستقیم آفتاب و شوره های آهکی از دیواره های فوقانی هم آنچه آدمیان تخریب نکرده بودند را خراب و غیرقابل رویت کرده است.

آدمی از دیدن چنین صحنه هایی متاثر می شود زیرا نقوش اینجا همگون غارهای کرکس و لاسکو در فرانسه است ولی به طور قطع مهجوریت این میراث فرهنگی و تاریخی به مانند سنگ نگاره های غارهای کرکس و لاسکو فرانسه نخواهد بود.

به رغم اینکه سنگ نگاره های غار میرملاس شهرستان کوهدشت در ردیف نقوش غارهای کرکس و لاسکو در فرانسه است اما امروز در حالی که آنجا برای محفوظ بودن حتی از رطوبت تنفس انسان های بازدیدکننده، مقابل آنها حصار شیشه ای کشیده اند سنگ نگاره های میرملاس با اسپری، نور خورشید، باد و باران و یادگاری های مردم نا آگاه از دست رفته است.

میرملاس از صفحه تاریخ محو می شود

غارنگاره های کهن جهان در پستوی دره میرملاس، خاموش و بی نشان در معرض آسیب های جدی قرار گرفته اند و حتی تابلوی کوچکی در ابتدای دو سه کیلومتر جاده خاکی نامناسب و پر دست اندازی که از مسیر راه اولاد قباد به سوی غار شاخه می شود نیز برای راهنمایی افرادی که برای اولین بار به دیدار صحنه ی های دلخواه شان می شتابند، وجود ندارد.

متاسفانه امروز هیچ گونه پاسداری از این آثار که نه تنها شناسنامه مکتوب سرزمینمان هستند، بلکه نمایانگر گوشه ای از زندگی انسانهای نخستین و برگی زنده از تاریخ بشر محسوب می شوند در راستای انتقال این آثار به آیندگان صورت نگرفته است.

متاسفانه طی سالهای اخیر برخی افراد ناآگاه با نوشتن یادگاری روی نقش ها، پاشیدن آب روی آنها به بهانه عکس گرفتن برای اینکه تصویر واضح تری از نقوش بگیرند، روشن کردن آتش در پای دیوار صخره و سیاه ساختن تابلوی سنگی نقوش، متلاشی کردن صخره با مواد منفجره به سودای دست یابی به عتیقه، ضربه زدن به سنگ و خراشیدن و وارد کردن زخم های ژرف و درمان ناپذیر بر پیکره نقاشی ها کاری کرده اند که نقوش مانای میرملاس به زودی برای همیشه از صفحه تاریخ محو شوند.

تجمع هنرمندان کوهدشتی در حمایت از میراث 12 هزار ساله

به هر روی وضعیت اسف بار امروزی غار میرملاس موجب تجمع تعدادی از هنرمندان و فعالان رسانه ای کوهدشتی در حمایت از این میراث ملی و تاریخی شد.

در این تجمع که طی روز گذشته در محل این غار تاریخی به همراه پوشش رسانه ای خبرنگاران و با حضور برخی مسئولان میراث فرهنگی برگزار شد هنرمندان که از هر رشته هنری نمایندگانی در بین آنان بود، گله مندی و انتقاد خود را از عدم رسیدگی به این آثار ارزشمند در قالب مصاحبه نشان داده و خواستار رسیدگی جدی و بی درنگ به وضعیت این آثار شدند.

آنها معتقد بودند که وضعیت رنگین نگاره های میرملاس روز به روز و لحظه به لحظه وخیم تر از گذشته می شود و این مراث 12 هزار ساله نیازمند رسیدگی اورژانسی است.

میرملاس نامی آشنا برای جهانیان، عنوانی مهجور در ایران!

به هر روی آنچه ذهن همگان را درگیر کرده این است که به راستی چرا باید میرملاسی که برای باستانشناسان و علاقمندان تاریخ و پژوهشگران و هنرمندان دنیا، نامی آشناست؛ در میان مردم محل خویش چنین با بی مهری روبرو شود و چه کسی مسئولیت حفظ این آثار را بر عهده دارد؟

اگر دغدغه میراث باستانی و فرهنگی مان را داریم بایستی دست به کار شده و نگذاریم وضع از این بدتر شود چرا که در این فاجعه همه مسئولیم ولی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که متولی چنین اموری است بیش از دیگران وظیفه دارند.

...............................................

گزارش: محمد بساطی