نگاه روز
اعلام تاسیس کانتون های کردی در کردستان سوریه و چالش های پیش رو
- نگاه روز
- نمایش از جمعه, 18 بهمن 1392 16:46
- بازدید: 6005
برگرفته از تارنمای ایرانچهر به نقل از خبرگزاری برنا
احسان هوشمند
جامعه شناس و کارشناس مسائل تیره ی « کرد » در ایران
کردهای سوریه در روزهای اخیر شرایط جدیدی را تجربه می کنند. اعلام پی در پی تشکیل دولت های وابسته به پ.ک.ک در سه منطقه ی کردنشین سوریه یکی از مهمترین اتفاقات سیاسی و میدانی سوریه در روزهای اخیر است. اگرچه اعلام خودگردانی و تشکیل سه دولت در این سه شهر تحت تأثیر فضای روانی و خبری کنفرانس ژنو ۲ و حواشی آن قرار داشت ، اما به نظر می رسد در روزهای آینده این موضوع در رسانه های جمعی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.اعلام تاسیس سه کانتون یا دولت در سه منطقه ی کردنشین سوریه از سویی ناشی از موقعیت جغرافیایی و اقلیمی ویژه ی حوزه های کردنشین سوریه است، چرا که بین شهرهای کردنشین سوریه چند شهر عرب نشین وجود دارند، حوزه ی سکونت کردها در این کشور دارای گسست بوده و کُردها در سه منطقۀ جزیره به مرکزیت « قامیشلو » ، « کویانی » و « عفرین » زندگی می کنند . از دیگرسو ، این اقدام نوعی تلاش از سوی حزب اتحاد دموکراتیک برای توسعه ی هژمونی خود بر این مناطق در برابر دیگر گروه های سیاسی کرد با سابقه در این مناطق است. همچنین «حزب اتحاد دموکراتیک » به عنوان شاخه ی سوری پ.ک.ک با این رویکرد خود در پی آن است که مانع از گسترش نفوذ ترکیه، دشمن سرسخت پ.ک.ک، در سوریه شود. دنبال کردن سیاست های پ.ک.ک و رهبران این حزب در قندیل یکی از مشخصات حزب اتحاد دموکراتیک در سال های فعالیت خود است.
در پی نفوذ و سیطره ی حزب اتحاد دموکراتیک به رهبری « صالح مسلم » در مناطق کردنشین سوریه ، حوزه ی کردی در سوریه از نظر سیاسی مسیر متفاوتی نسبت به اپوزیسیون سوریه در پیش گرفت. سکوت معنادار نظام حاکم بر سوریه در باره ی اتفاقات روی داده در مناطق کردنشین سوریه ، همزمان با حضور نیروهای وابسته به دولت اسد در این مناطق موجب بروز تردیدهایی درباره ی ماهیت تحولات جاری در حوزه ی کردی سوریه شده است. سفر ماه گذشته ی وزیر دفاع سوریه به یکی از این مناطق نمونه ای از مصالحه ی اعلام نشده ی دولت سوریه با اتحادیه دموکراتیک است. نظام حاکم بر سوریه در خلال سیاست های خود در حوزه ی کردنشین ، گذشته از آنکه با سیاست مماشات و همراهی با اتحادیه دموکراتیک (PYD) به رهبری صالح مسلم، زمینه ی فعالیت گسترده این حزب را مهیا کرده است ، از هدر رفتن توان نیروهای نظامی خود در این مناطق و به این ترتیب از گسترش جنگ و درگیری در این مناطق نیز جلوگیری کرده است. همچنین با این اقدام دولت اسد ، دولت ترکیه و حزب « آک » (آک پارتی) در موقعیت دشواری قرار گرفته است ؛ چرا که دولت ترکیه یکی از حامیان اصلی اپوزیسیون مسلح سوریه در کنار مرزهای خود با حزب وابسته به پ.ک.ک روبرو است که رودرروی سیاست های منطقه ای ترکیه است.
صالح مسلم ، رهبر اتحادیه ی دموکراتیک کرد سوریه
از بعد داخلی اما احزاب اصلی کرد سوریه نسبت به سیاست های اتحادیه دموکراتیک چندان همدل و همراه نبوده و احزابی مانند « ال پارتی » به رهبری « عبدالحکیم بشار » و « حزب آزادی » به رهبری « مصطفی جامعه » وضعیت موجود در مناطق کردنشین سوریه را نه به عنوان انقلابی واقعی بلکه ناشی از سیاست های دولت و نیز حضور مسلحانه ی اتحادیه ی دموکراتیک در منطقه ارزیابی می کنند.
درگیری های نظامی میان حزب اتحاد دموکراتیک با گروه های سلفی و تندروی حاضر در منطقه ، همچون داعش و النصره ، هم بر پیچیدگی وضع افزوده است. حزب حاکم بر کردستان سوریه ، یعنی حزب اتحاد دموکراتیک ، تاکنون از جلب حمایت های سیاسی بین المللی ، چه از سوی طرف های غربی و چه از میان کشورهای عربی منطقه ، ناموفق بوده است.
در صورت تغییر موازنه به نفع دولت یا گروه های اپوزیسیون سوری اوضاع مناطق کردنشین چندان با ثبات باقی نخواهد ماند. بازگشت سیطره ی دولت سوریه به معنای پایان فعالیت علنی احزاب وابسته به پ.ک.ک در کردستان سوریه خواهد بود ، کما اینکه تغییر نظام سوریه و پیروزی اپوزیسیون هم موجب بروز تنش های سخت با حزب اتحادیه دموکراتیک خواهد بود. بهترین وضعیت برای این حزب اقماری پ.ک.ک تداوم وضع موجود تا آینده ای نامعلوم است ؛ وضعیتی که استمرار آن چندان روشن نیست.
