ایران‌بوم

هفته ی پیش، سخن کشید به فارسی نوشتن در محیط Windows و دیدیم که چه کار ساده ای هم هست. فارسی نوشتن در Word هم – که پیشرفته ترین و کاراترین برنامه ی نوشتاری دنیاست و همه ی آنهایی که با کامپیوتر سر و کار دارند ناچارند که با این برنامه کار کنند - خیلی ساده و از آن هم ساده تر است: بعد از فراهم کردن مقدّمات فارسی نوشتن در Windows، فقط با چندتا حرکت می شود زمینه ی فارسی نوشتن در Office را هم که Word یکی از شاخه های آن است فراهم کرد. و تازه از این هم ساده تر: خود شرکت Microsoft هم برای Office2003 و هم برای Office2007 فارسی سازهایی ارائه کرده است که به رایگان می شود دانلود کرد که هم امکان تایپ فارسی را در Word و Excel و Outlook و PowerPoint فراهم می آورد و هم منوی همه ی این برنامه ها را فارسی می کند و تازه غلط گیر فارسی هم دارد... به هر حال، اگر هم دوست نداریم منوهای برنامه فارسی باشد و غلط گیر هم لازم نداریم، بدون دانلود کردن برنامه های فارسی ساز مایکروسافت هم، فقط با چند حرکت ساده، می توانیم زمینه ی فارسی نوشتنمان را فراهم کنیم:
    اوّل، از طریقStart و All Programs، تشریف ببرید توی کشوی Microsoft Office و بعد روی Microsoft Office Tools کلیک کنید، بعد Language Settings، آن وقت صفحه ای باز می شود با دوتا پنجره ی چارگوش. از فهرست Available languages (درOffice2003) یا Available editing languages (در Office2007) که در پنجره ی سمت چپ می بینید، Farsi یا Persian را انتخاب کنید (در Office2003 دنبال Farsi بگردید و در Office2007 دنبال Persian) و روی Add کلیک کنید تا برود توی پنجره ی سمت راست و در فهرست Enabled languages (در Office2003) و Enabled editing languages (در Office2007) قرار بگیرد. و البته سی دی Office هم دم دستتان باشد که اگر توی این فاصله پیغامی آمد که سی دی Office لازم است، سی دی را بگذارید توی درایو مربوطه تا از عملیّاتی که دارید انجام می دهید پشتیبانی کند. بعد Apply و بعد هم OK.
    همان طور که ملاحظه می فرمایید، شرکت مستطاب مایکروسافت، طرّاحان و مهندسان و متخصّصان ایرانی و خارجی، ابر و باد و مَه و خورشید و فلک، همه در کارند تا شرایطی فراهم کنند که هموطنان عزیز و فارسی زبانان محترم لطف فرموده و فارسی بنویسند... و اما اگر با وجود همه ی این تسهیلات هنوز هم «پنگلیش» می نویسیم و عین خیالمان نیست که داریم چه بلایی به سر زبان و خطی که بزرگ ترین ثروت ملی ماست می آوریم، این را فقط باید به حساب بی لطفی و بی انصافی و (ببخشید) بی غیرتی خودمان بگذاریم. هیچ بهانه ای برای فارسی ننوشتن وجود ندارد. یکی از بهانه های فارسی زبانان محترمی که دائم دارند برای فارسی ننوشتن دنبال بهانه می گردند از این قرار بود که برای کیبوردشان برچسب فارسی پیدا نمی کنند - همان برچسب هایی که در خیابان ایرانشهر خودمان تا قبل از هدفمندسازی یارانه ها دانه ای صد تومان می فروختند و حالاشده است دویست تومان. این بهانه البته بیشتر از طرف هموطنان مقیم خارج از کشور مطرح می شد و هموطنان مقیم داخل کشور ناچار بودند بسته بسته از این برچسب ها بخرند و بدهند به مسافرهایی که داشتند می رفتند که ببرند برای دوستان – از همه رنگ: قرمز و آبی و سبز برای کیبوردهای روشن، و سفید برای کیبوردهای مشکی. اما بعد معلوم شد که با یک جست و جوی مختصر می شود کیبورد فارسی آنلاین پیدا کرد و آن هموطنان عزیزی هم که سخت گرفتارند و حوصله اش را ندارند که زحمت برچسب خریدن و دانه دانه چسباندن حروف فارسی را روی کیبورد به خودشان هموار کنند – که البته بیشتر از سه دقیقه هم وقت نمی گیرد – می توانند فقط با کلیک کردن روی حروف، فارسی بنویسند. کیبوردهای دوزبانه هم که حروف فارسی حک شده دارند، خدا را شکر، این روزها فراوان است. و اما یک جور «پنگلیش» زیرزمینی هم اخیرن باب شده است که برنامه های تبدیل «پنگلیش» به فارسی زمینه ی ترویج آن را فراهم کرده اند. استقبالی که از این برنامه ها می شود هم نشانه ی دیگری از عُمق فاجعه است و هم نشانه ای از درجا زدن و تنبلی ذاتی. خانم ها، آقایان، تو را به خدا، «پنگلیش» ننویسید! حتا اگر قرار است که این «پنگلیش» با یک اشاره به یک فارسی شُسته رُفته و بدون غلط تبدیل شود (که می دانیم نمی شود. تازه بعد از تبدیل، باید بروید توی متن فارسی شده و از اوّل تا آخر متن را درست کنید.) جر زدن موقوف! تنبلی موقوف! خانم ها، آقایان، خدا شاهد است که همه ی شرایط برای فارسی نوشتن مهیّاست و هیچ دلیلی برای فارسی ننوشتن وجود ندارد. لطفن مرحمت بفرمایید و با «پنگلیش» نویسی زبان و خط نازنینی را که هزار سال است بستر تعالی فرهنگ و هنر و ادبیّات این مرز و بوم بوده است به باد فنا ندهید! فارسی بنویسید لطفن!


برگرفته از: روزنامه شرق ، شماره 1168 به تاریخ 3/11/89، صفحه 20 (صفحه آخر)