ایران‌بوم

جزیره قِشم، با مساحتی حدود یکهزار و 500کیلومترمربع ، همچون دلفینی زیبا و عظیم در تنگه استراتژیک هرمز واقع شده است.
فاصله آبی قشم از بندرعباس 22کیلومتر و نزدیک‌ترین فاصله آبی جزیره قشم با سرزمین مادر 1/8کیلومتر در حد فاصل بندر لافت و روستای پهل از توابع بندرخمیر است. سواحل زیبا، کوه‌های تندیس‌مانند، هکتارها جنگل شناور در آب دریا، ده‌ها گونه پرنده مهاجر یا ساکن، جزایر کوچک و آب انبارهای قدیمی، قلعه‌های تاریخی، غارهای نمک، درخت انجیر معابد و... ازجمله دیدنی‌های جزیره زیبای قشم هستند. افزون بر موارد یاد شده غارهای خربس، قلعه‌های تاریخی، آبگیرها، سد گوران، جنگل دریایی حرا، مسجدها، کوه‌های قشم، کوه نمک، زیارتگاه شاه شهید، چاه‌های تلا و جزایر مرجانی از دیگر جاذبه‌های این جزیره هستند. همچنین آنطور که در کتاب‌ها و بروشورهای تبلیغی درج شده قشم کیلومترها ساحل بکر و پاکیزه دارد.

سواحلی زیبا با بطری‌های پلاستیکی
اواخر هفته گذشته برای یک سفر کاری عازم جزیره قشم شدم. شهرهای قشم و درگهان از نظر رعایت مسائل بهداشتی وضعیت مناسبی نداشتند. پس از کمی گشت‌و‌گذار در مراکز خرید قشم و درگهان، نوبت به دیدن مراکز تفریحی رسید. براساس آنچه در ذهنم وجود داشت تصمیم گرفتم دقایقی را در کنار سواحل قشم بگذرانم. با شور و شوق خاصی پس از طی مسافتی پارک زیتون در ضلع جنوبی سواحل قشم را برای استراحت انتخاب کردم. نخستین نکته‌ای که توجهم را جلب کرد انبوهی از زباله‌های پلاستیکی‌ای بود که زیبایی سواحل را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده بود.

ظروف یک‌بار مصرف، بطری‌های پلاستیکی و زباله‌هایی که موجب خلق صحنه‌هایی شده است که اگر کسی با چشمان خود نبیند باور نمی‌کند و جالب‌تر اینکه کسی در اندیشه جمع‌آوری آنها نیست. بهنام مرتضوی، یکی از افرادی است که همراه خانواده در سواحل جزیره قشم حضور دارد، در این‌باره گفت: من از دیدن این صحنه بسیار دلگیر شدم و توقع دیدن سواحلی زیبا و درخور نام خلیج‌فارس و کشورمان را داشتم و سواحلی که این همه زباله در آن ریخته شده، هرگز پذیرفتنی نیست.

او اظهار کرد: من به کشورهای زیادی سفر کرده‌ام اما چنین مناظر زشتی را در سواحل هیچ کشوری ندیده‌ام و نمی‌دانم چرا مسئولان توجهی به این موضوع نمی‌کنند. البته مردم هم باید همکاری کرده و از ریختن زباله در سواحل خودداری کنند.م. حیرانی، مدرس یکی از دانشگاه‌ها نیز با ابراز تأسف از انباشت زباله تجدیدناپذیر اظهار کرد: من پژوهشگر هستم و به سواحل کشورهای دیگر نیز سفر کرده‌ام ولی چنین منظره‌ای را تا‌کنون ندیده‌ام.او به انتقاد از وضعیت سواحل جزیره قشم گفت: ساحل قشم واقعا زیباست اما وجود زباله در سواحل، زیبایی‌های جزیره را تحت‌الشعاع قرار داده است.

جاسم جادری که از بومیان قشم است درباره انباشت زباله در سواحل قشم گفت: برخی مواقع انباشت زباله در سواحل به حدی است که ما خجالت می‌کشیم. مسئولان توجهی به این امر ندارند و گردشگرانی که به این سواحل می‌آیند هم زباله‌های خود را در ساحل رها می‌کنند. او اضافه کرد:‌ ما ساکنان قشم از مسئولان سازمان منطقه آزاد قشم می‌خواهیم که نسبت به جمع‌آوری زباله‌های موجود در سواحل قشم تلاش بیشتری داشته باشند و از مردم نیز درخواست داریم زباله‌های خود را در ساحل رها نکنند.

به گفته جادری بخشی از این زباله‌ها را کشتی‌هایی که در خلیج‌فارس تردد می‌کنند تولید می‌کنند که آب آنها را بر اثر جزر و مد به سواحل می‌آورد و این مناظر نابهنجار کم و بیش در سواحل قشم دیده می‌شود و باید مسئولان توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند. البته ما هرچه نگاه کردیم در ساحل پارک زیتون سطل زباله‌ای پیدا نکردیم. در پارک سطل زباله بود اما در ساحل محلی برای ریختن زباله پیش‌بینی نشده بود. یکی از فرهنگیان قشمی گفت: زباله‌ها به‌ویژه مواد پلاستیکی توسط خدمه کشتی‌ها، مسافران و شهروندان و بدون توجه به مسائل زیست‌محیطی در سواحل، مناطق گردشگری و دریا رها می‌شوند. او با انتقاد از بی‌توجهی مسئولان قشم به مسائل زیست‌محیطی اظهار کرد: اگر مردم نسبت به مسائل محیط‌زیست مطلع شوند و مسئولان نیز در این‌باره فرهنگسازی کنند یقینا شاهد چنین صحنه‌های زشتی نخواهیم بود. به گفته او چندی پیش مدیر خدمات شهری و روستایی سازمان منطقه آزاد قشم اعلام کرد که جمع‌آوری نشدن صحیح و انتقال زباله و همچنین دفع و دفن غیراصولی آن موجب آلودگی محیط‌زیست و از بین رفتن صدها هکتار زمین در جزیره قشم شده است.

وضعیت مناطق شهری درگهان و قشم

بسیاری از مردمی که با صرف هزینه زیاد به جزیره قشم می‌آیند دو هدف دارند؛ دیدن مکان‌های گردشگری قشم و خرید ‌از مراکز تجاری. ولی وضعیت قشم و درگهان چندان مناسب نام منطقه آزاد قشم نیست و در مقایسه با سایر مناطق آزاد در رتبه پایین‌تری قرارمی‌گیرد. وجود زباله در معابر شهرهای قشم و درگهان، چهره‌ای نازیبا ایجاد کرده است و بوی نامطلوبی داشته و مانند سواحل قشم زباله‌های زیادی در سطح شهر دیده می‌شد.
وضعیت نگران‌کننده آب جزیره قشم تابستان امسال بود که خبری درباره تغییر رنگ و بوی آب در جزیره قشم خواندم که دلیل اصلی آن اعلام نشد. ولی برخی مسئولان رفت‌وآمد برخی کشتی‌های خارجی و رهاسازی جلبک‌های با قابلیت انتشار بالا و بروز توفان‌ را از عوامل دخیل در تغییر کیفیت آب قشم اعلام کردند.