زیست بوم

گام بزرگ به سوی انقراض؛ یک یوزپلنگ ماده بر اثر تصادف کشته شد

با مرگ یک قلاده دیگر از معدود یوزهای باقی مانده کشورمان، یوز آسیایی یک گام بزرگ به سمت انقراض برداشت. تلخ‌تر آنکه یوز تلف شده ماده بوده و نتایج سرشماری‌های این گونه، حکایت از شکننده بودن جمعیت ماده این حیوان بی‌همتا دارد که معنای آن، کاهش زادآوری یوز و افزایش چشمگیر احتمال انقراض آن است.

شب گذشته یک یوزپلنگ ماده ایرانی در محور سبزوار به شاهرود در اثر تصادف تلف شد تا نگرانی از کاهش نسل این حیوان بیشتر شده و خطر انقراض بیش از پیش بر سر تنها باقی مانده یوز آسیایی سایه افکند.

به گزارش «تابناک»، در شرایطی که سرشماری‌های صورت گرفته، حکایت از کاهش بسیار جمعیت یوزهای ایرانی دارد و گمانه‌زنی‌ها درباره جمعیت ماده این حیوان بی‌همتا، به جمعیتی کمتر از انگشتان دو دست می‌رسد، بار دیگر در حادثه‌ای تلخ در محور سبزوار به شاهرود، یکی دیگر از معدود یوزهای ماده کشورمان کشته شد.

اتفاقی شوم که مدتی است، شاهد تکرار سالانه آن در این محور هستیم تا هر بار یک گام به انقراض تنها باقی مانده‌های خانواده بزرگ یوزهای آسیایی ـ که اکنون تعداد بسیار اندکی از آن در چند نقطه از کشورمان باقیمانده، نزدیک‌تر شویم؛ گام‌هایی دردناک که ممکن است آخرین گام‌های رسیدن یوز ایرانی (بخوانید آسیایی) به انقراض باشد!

هومن جوکار، مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی با اعلام خبر کشته شدن این یوز در اثر برخورد با خودروهای عبوری به مهر گفت: این اتفاق شب گذشته در محور شاهرود به سبزوار همجوار با پارک ملی توران رخ داده که متأسفانه به جز سال گذشته هر سال در همین محور حادثه مشابهی رخ داده و از شمار معدود یوزپلنگ‌های باقی‌مانده کم کرده است.

به گفته وی، یوزپلنگ تلف شده ماده بوده است، ولی برای بررسی اینکه این یوزپلنگ ماده باردار بوده یا توله هم داشته یا خیر، باید بررسی‌های بیشتری انجام شود. به همین منظور، تیمی شامل کار‌شناس سر‌شناس این حوزه، استفان استروفسکی راهی منطقه شده‌اند.

جوکار در ادامه با تأکید بر اینکه هنوز مشخص نشده که یوزپلنگ تلف شده مربوط به پارک ملی توران بوده و یا میاندشت، افزود: از زمانی که با روشن شدن هوا این اتفاق مشخص شده، گروهی مشغول ردزنی و گشت در مسیر بوده‌اند که تا الان هیچ گزارشی مبنی بر وجود توله یافت نشده است. با این حال تیم گشت توانسته‌اند مسیر عبور یوزپلنگ را مشخص کنند که از میاندشت به سمت توران بوده است. اینکه یوزپلنگ باردار بوده یا خیر نیز پس از کالبدگشایی مشخص خواهد شد.

وی در ادامه گفت: مسأله تصادفات جاده‌ای یکی از معضلات بزرگ ما بوده است. این جاده کریدور از پارک ملی توران به مناطق شمالی همچون میاندشت است. سال گذشته در همین رابطه جلساتی با وزارت راه داشتیم تا این منطقه به عنوان منطقه حادثه خیز مشخص شود که وزارت راه در این باره از ما دلایل فنی و مدارک خواست. با فردی که قبلاً در این باره هم در ایران و هم در دیگر نقاط جهان فعالیت‌هایی انجام داده بود، طرحی را آغاز کردیم.

هم اکنون گزارش مفصلی برای وزارت راه آماده کرده‌ایم که قرار بود هفته آینده در جلساتی وظایف دستگاه‌های مختلف از جمله وزارت راه و ترابری، اداره راه، پلیس راهور و محیط زیست را در این زمینه مشخص کنیم؛ اما متأسفانه این یوزپلنگ ماده این هفته را به ما مهلت نداد.

مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی درباره پیشنهادهای محیط زیست به وزارت راه توضیح داد: دو نوع فعالیت هشدار دهنده و بازدارنده را پیشنهاد داده‌ایم. کارهای هشدار دهنده به راننده‌ها باید به گونه‌ای باشد که راننده با مشاهده آن‌ها سرعت خود را کم کند. همین الان هم تابلو در این مسیر وجود دارد اما کسی ملاحظات لازم را رعایت نمی‌کند. کارهای بازدارنده از این قرار است که دوربین‌های کنترل سرعت در آن نقطه نصب شود و پلیس راهور در این زمینه همراهی کند.

جوکار ایجاد زیرگذر و روگذر را نیز از فعالیت‌های اجرایی مهم بعدی دانست و گفت: ایجاد زیرگذر در راه‌هایی که از پیش ساخته شده دشوار است اما از آبروهای موجود و تعریض آن‌ها می‌توان بهره گرفت.

به گفته وی، یوزپلنگ تلف شده شامل بیمه یوزپلنگ ایرانی ـ که پیشتر توسط بیمه دانا تأمین شده بود ـ می‌شود و این بیمه تا کنون ۱۰۰ میلیون تومان برای دو یوزپلنگ از دست رفته پرداخت کرده است. حدود ۱۰ درصد از این مبلغ هزینه مطالعات شده و مابقی برای فعالیت‌های اجرایی و عمرانی هزینه خواهد شد.

به طور میانگین، هر دو سال سه یوزپلنگ ایرانی بر اثر تصادف در جاده تلف می‌شوند که با در نظر داشتن تعداد کل ۴۰ تا ۷۰ یوزپلنگ ایرانی، تلف شدن یک و نیم یوزپلنگ در سال درصد بسیار بالا و قابل توجهی را نشان می‌دهد، به ویژه که می‌دانیم جمعیت ماده این حیوان، بسیار کوچک‌تر از جمعیت نر آن است و بارداری‌های سخت و معدود یوز، نرخ بسیار پایینی برای زادآوری را رقم زده است.

• < قبلی
• بعدی >