زیست بوم

خسارت فرسایش بادی به اراضی استان سمنان/۲۰ منطقه بحرانی شناسایی شد

شرایط اقلیمی حاکم بر استان سمنان و بهره‌برداری بیش از توان منابع طبیعی باعث شده تا یک میلیون هکتار اراضی استان تحت تاثیر فرسایش بادی قرار گیرد و این امر به مهاجرت روستاییان دامن میزند.

به گزارش خبرنگار مهر، پدیده بیابانزایی امروزه با توجه به شدت خشکسالی های پیاپی و دست درازی انسان به طبیعت و تخریب منابع زیست محیطی خصوصا فضای سبز، باعث هجوم ماسه ها و تخریب زیرساختها و در پی آن مهاجرت روستاییان شده است.

پیشروی بیابان ها، فروسایی زمین در نواحی خشک، نیمه خشک و مناطق نیمه مرطوب و عوامل دخیل در پیدایش آن در مرحله اول فعالیت های انسانی و تغییرات آب و هوا را در پی داشته است؛ این فرایند در راستای گرم شدن کره زمین و بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی، چرای بیش از حد دام ها و روش های نامناسب و نادرست آبیاری باعث فقر زمین، جنگل زدایی و تخریب آنها شده است.

یک میلیون هکتار اراضی استان سمنان تحت تاثیر فرسایش بادی

در این میان به گفته مدیرکل منابع طبیعی استان سمنان این استان پنج میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار عرصه بیابانی را به خود اختصاص داده است و بیش از یک میلیون و ۲۶۰ هزار هکتار از اراضی استان تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه اقدامات موثر و خوبی در خصوص بیابان زدایی در استان سمنان انجام شده است تصریح کرد: این استان در ارتباط با پروژه بین المللی تعمیم ترسیب کربن و توانمند سازی جوامع محلی اقدامات شاخصی را به انجام رسانده است.

علینقی حیدریان یادآور شد: پدیده بیابان زایی و تخریب سرزمین توسط عوامل طبیعی و انسانی، به همراه دو چالش تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین، مهمترین چالش زیست محیطی جامعه جهانی در قرن ۲۱ محسوب می شود.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان سمنان با یادآوری اینکه بیش از ۱۱۰ کشور جهان در معرفی تهدید جدی تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین قرار دارند، اضافه کرد: نوع اقلیم با ۵۷ درصد از عوامل غالب، مهمترین عامل بیابانزایی در سطح استان محسوب شده و شرایط ژئومور فورلوژیک و ... در مراتب بعدی موثر در این امر قرار دارند.

حیدریان فرسایش بادی را یکی از مهمترین جنبه های ظهور و بروز پدیده بیابان زایی عنوان و اظهار داشت: سمنان به عنوان یک استان با سیمای عمدتاً بیابانی با این معضل در گیر بوده و پروسه فرسایش بادی و عوارض ناشی از آن هر ساله خسارت بسیار زیادی رابه تاسیسات اقتصادی و منابع زیستی آن وارد می کند.

وی مهار کانون بحرانی و فرسایش بادی را از اولویت های مقابله با بیابان زایی در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان بیان کرد.

حیدریان اجرای طرح های تثبیت تپه های ماسه ای، احداث بادشکن، انجام پروژه های کنترل هرز آب برای توسعه پوشش گیاهی در اراضی بیابانی و اجرای طرح های میریت جنگل های بیابانی دست کاشت در باغزارهای دست کاشت قدیمی را از دیگر اقدامات انجام شده از سوی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان در راستای جلوگیری از بیابان زایی و کنترل فرسایش بادی یاد کرد.

۲۰ منطقه بحرانی جدید فرسایش بادی در مطالعات استان سمنان

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان نیز که از اجرای طرح مدیریت جنگل های دست کاشت در این استان خبر می دهد گفت: این طرح به جوان سازی درختان و جلوگیری از نابودی گونه های گیاهی کاشته شده در سطح استان کمک می کند.

سید نقی عزیزی با بیان اینکه اقدامات تشویقی خوبی در راستای افزایش پوشش گیاهی استان سمنان در دست انجام است افزود: انعقاد قرارداد با ساکنان منطقه مختلف برای کاشت و نگهداری گونه های غیر مثمر ازجمله آنها است.

 وی به دیگر اقدامات انجام شده به اجرای طرح های مطالعات کانون های بحرانی فرسایش بادی در استان سمنان اشاره داشت و تصریح کرد: خوشبختانه بسیاری از مطالعات در این حوزه دقیق و منسجم شده است.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان از شناسایی ۲۰ منطقه بحرانی فرسایش بادی در مطالعات جدید خبر داد و اظهار داشت: از این تعداد ۱۱ منطقه در شاهرود، پنج منطقه در دامغان و دو منطقه در گرمسار و دو منطقه در سمنان شناسایی شده است.

وی یاد آور شد: طرح های تثبیت شن نیز در استان سمنان به صورت اجرای بادشکن های زنده و غیره زنده در دست اجراست.

خسارت قابل توجه فرسایش بادی به تاسیسات اقتصادی و منابع زیستی

 كارشناس امور بیابان اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان نیز به عوامل موثر شناخته شده در استان شامل عوامل محیطی نظیر اقلیم، ژئو مرفولوژی، خاك و آب و عوامل انسانی نظیر تخریب گیاه، افت سطح ایستایی سفره های آب زیر زمینی، تبدیل مراتع و جنگل ها به زمین های كشاورزی و معادن اشاره کرد.

علی ترابی با بیان اینكه یكی از عمده ترین مسائل مناطق بیابانی و نیمه بیابانی فرسایش بادی و عوارض ناشی از آن است كه هر ساله خسارت بسیار زیادی را به تاسیسات اقتصادی و منابع زیستی وارد می كند، افزود: اداره كل منابع طبیعی و آبخیز داری استان سمنان نیز در این راستا و به عنوان یكی از استان های پیشگام اقدام به انجام این مطالعه در قالب طرح شناسایی كانون های بحرانی فرسایش بادی و اولویت بندی آن در سطح استان کرده است.

كارشناس امور بیابان اداره كل منابع طبیعی و آبخیز داری استان سمنان با بیان اینكه در فرایند فرسایش بادی، اراضی زراعی به عنوان یكی از مهمترین مناطق برداشت ماسه محسوب می شود اظهار داشت: زیرا این عرصه ها اغلب فصل خشك سال (تابستان) بدون پوشش گیاهی بوده و همچنین در بعضی سال ها این اراضی به عنوان آیش، بدون كشت و كار رها می شوند.

ترابی با اشاره به اینكه (این مسئله بدون پوشش گیاهی بدون اراضی) و همچنین مسطح بودن این عرصه ها و به هم خوردگی و سست شدن ذرات خاك در اثر كشت و كار، باعث حساس شدن بیش از اندازه خاك ها به فرسایش بادی شده است گفت: سالانه مقادیر فراوانی از خاک اینگونه از اراضی، در بحث فرسایش بادی باعث خسارت فراوانی در مناطق حمل و رسوب می شود .

مشاركت مردمی بهترین راهکار برای مهار حركت شن ها و بیابان ها

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان دامغان نیز با بیان اینكه با مشاركت مردم می توان حركت شن ها و بیابان های وسیع كشور را مهر کرد اظهار داشت: آب و خاك دو مقوله مهم است كه تنها راه رسیدن به توسعه پایدار محسوب می شود كه باید به آن توجه و اهمیت خاصی دهیم .

احمد علی بهاور افزود: منابع طبیعی تجدید شونده شامل جنگل ها و مراتع یك سرمایه حیاتی این مملكت به شمار می آید كه باید همگان در حراست و حفاظت از جنگل و مرتع كوشا باشیم .

وی خاطرنشان ساخت: بدون شك همه آنانی كه به توسعه اقتصادی و اجتماعی كشور می اندیشند، حفاظت از منابع طبیعی را یكی از اساسی ترین عوامل آن دانسته و به آن توجه ویژه دارند.

این مقام مسئول در حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دامغان تصریح كرد: حفظ، احیا و بهره برداری اصولی از منابع طبیعی تجدید شونده به عنوان بستر حیات و فعالیت های اقتصادی، ‌اجتماعی‌ و محیطی مناسب برای زیست موجودات زنده از جمله و انسان و عامل اساسی استمرار تولیدات كشاورزی و برقراری تعادل اكوسیستم های مختلف و ایجاد ارتباط اصولی بین انسان و محیط زیست از اهمیت و جایگاه خاصی برخورردار است .

بهاور گفت: ضمن اینكه در آموزه های دینی ما آمده منابع طبیعی تجدید شونده اعم از آب و خاك، جنگل و مرتع به عنوان انفال بوده كه مختص به فرد یا دوره خاصی نیست و باید ضمن صیانت و استفاده صحیح و علمی از این منابع خدادای در اختیار نسل های بعدی قرار گیرد.

اجرای طرح های بیابان زایی در جنوب شهرستان دامغان

مسئول واحد بیابان اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان دامغان نیز با اظهار اینكه حدود نیمی از وسعت شهرستان را بیابان و كویر تشكیل می دهد، گفت: لذا در طول چهار دهه فعالیت تثبیت شن و بیابان زایی به عنوان یك اقدام اساسی و زیر بنایی برای حفاظت از مراكز زیستی، صنعتی، كشاورزی، ‌تاسیسات، راه ها و سایر مراكز زیر بنایی به عنوان اقدامات بستر ساز و پیش نیاز اجرای اغلب برنامه های عمرانی و توسعه در سطح ۵۶ هزار و ۲۰۰ هكتار به اجرا در آمده كه خوشبختانه حدود ۴۰ هزار هكتار به صورت جنگل و تاغ اجرا شد.

علی اكبر عباس راد تصریح كرد: به منظور شناسایی كانون های بحران فرسایش بادی پس از كارشناسایی های لازم كانون های فرسایش بادی حسن آباد و قوشه به مساحت ۴۷ هزار و ۸۲۵ هكتار كانون فرسایش یزدان آباد به مساحت ۴۳ هزار و ۴۷۸ هكتار كانون فرسایش بادی حسینان و معلمان به مساحت ۵ هزار و ۶۸۷ هكتار شناسایی و اجرای عملیات بیابان زدایی و تهیه طرح بیابان زدایی در دست اقدام است .

وی از اجرای طرح نهالكاری در سطح۱۸۰  هكتار در منطقه سلطانیه سر كویر، كنترل هرز آب و بذر پاشی در سطح ۱۴۰ هكتار در منطقه سر كویر، بذركاری در سطح ۵۳۰ هكتار در سطح كوه زر و شیمی، آبیاری و مراقبت در سطح ۲۸۰ هكتار، سمپاشی در سطح ۲۰۰ هكتار در منطقه علیان و كبوتر خان، تولید نهال بیابانی در سطح ۳۰ هزار اصله در ایستگاه تولید نهال حسن آباد، ‌جمع آوری بذر به میزان شش تن در منطقه حسن آباد و اجرای طرح تعمیم ترسیب كربن به میزان ۵۳ هزار هكتار در منطقه سركویر و كوه زر ساز ترسیب كربن اقدامات و فعالیتهای انجام شده طی سال گذشته در دامغان خبر داد .

مسئول واحد بیابان اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان دامغان در خاتمه با یادآوری اینکه این شهرستان دارای یك میلیون و ۳۵۰ هزار هكتار مساحت است، افزود: یك میلیون و ۲۶۳ هزار از این مساحت را منابع ملی و ۳۰ هزار و ۹۴۴ هكتار از اراضی قابل كشت و۱۱ هزار و ۶۷۲ هكتار را اراضی زراعی و ۱۴ هزار و ۴۷۵ هكتار اراضی باغی تشكیل می دهد

• < قبلی
• بعدی >