ایران‌بوم

نه‌تنها راه رسیدن به گوردختر بسیار سخت و دشوار است که به‌دلیل بی‌توجهی مسئولان میراث‌فرهنگی حریم آن مرتب مورد تعرض قرار می‌گیرد. با توجه به اطلاع‌رسانی‌های گسترده‌ای که در رابطه با آن صورت گرفته اما هنوز مشخص نیست که چرا هیچگونه پیگیری از سوی متولیان میراث‌فرهنگی صورت نمی‌گیرد.

گور دختر در روستای بز پر (پشت پر)

خبرگزاری گروه میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ‌ جنوب ایران، مرز استان فارس و بوشهر، آرامگاهی مشابه آنچه که در پاسارگاد اما کوچکتر از آن وجود دارد. بنایی که به گور دختر معروف است و دختر آن را انتساب می‌دهند به خواهر بزرگ یا مادر کوروش بزرگ. هرچند که دکتر شاپور شهبازی از باستان‌شناسان بزرگ کشور معتقد بود این آرامگاه به کوروش اول تعلق دارد. اما به‌هرحال این بنا در میان خانه‌هایی کوچک و روستایی دورافتاده قرار گرفته، جایی که رفتن به آن سخت و حفاظت از به‌درستی انجام نمی‌گیرد.

به‌گزارش CHN، با توجه به اهمیتی که این بنای 2500 ساله دارد. هنوز بسیاری از دوستداران میراث‌فرهنگی متعجب از شیوه معرفی و نحوه نگهداری از آن هستند. چراکه در حال‌حاضر نه حفاظت صحیحی از این سازه هخامنشی صورت می‌گیرد نه تاکنون تلاشی برای شناساندن آن به مردم صورت گرفته است.گور دختر در سال 1376 با شماره 1897 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

«محسن عباسپور» فعال میراث‌فرهنگی اصلی‌ترین مشکل گور دختر را نبود حداقل شرایط حفاظتی در اطراف این بنای تاریخی می‌داند. به‌اعتقاد وی، افراد به‌راحتی و بدون آنکه با مانعی مواجه شوند به طور مستقیم با اثر در ارتباطند و از آنجایی‌که بنا به‌صورت اتاقک است افراد ترغیب می‌شوند که وارد آن شوند. همین عامل بیشترین آسیب را به آن وارد کرده است.

این فعال میراث‌فرهنگی با تاکید براینکه حریم گوردختر مرتب تهدید می‌شود به CHN می‌گوید: سالهاست که در حریم درجه یک اثر و در فاصله 8 متری آن پایه چراغ برغ نصب شده است، با اینکه در این رابطه اعتراض شده اما هنوز هیچ ترتیب اثری برای انتقال پایه چراغ برق صورت نگرفته است.

پیش از این، خانه‌ها و تجهیزات روستاییان در دشت «میانکوهی پشت پَر» در تنگ ارم بوشهر عرصه را بر بنای «گور دختر» یا آنگونه که برخی باستان‌شناسان معتقدند آرامگاه «کوروش اول» تنگ کرده بود. به گونه‌ای که روستاییان منطقه، اطراف این آرامگاه به ساخت و ساز خانه برای خود و آغل برای گوسفندانشان اقدام می‌کردند. اتفاقی که با وجود رسانه‌ای شدن آن هیچ واکنشی را از سوی مسئولان به‌دنبال نداشت.

این درحالی است که بر اساس قانون هرگونه دخل و تصرف در حریم آثار ثبت شده تا شعاع 100 متری جرم محسوب می‌شود. قانونی که برای گور دختر معنای خاصی ندارد!

اما سوای از نبود حفاظت مناسب، نکته‌ای که بسیار قابل تامل است و بارها به آن تاکید شده، مسیر نامناسب و استاندارد نبودن جاده است. عاملی که فعالان میراث‌فرهنگی آن را یکی از موارد مغفول ماندن بنای ارزشمند گور دختر می‌دانند. چنانچه عباسپور می‌گوید: جاده‌ای که باید برای رسیدن به گوردختر طی شود بسیار ناهموار و خطرناک است و ضرورت دارد مسئولان در اینباره چاره‌ای بیاندیشند.

ضمن آنکه پس از گذشت راهی سخت و دشوار وقتی به گور دختر نزدیک می‌شوید خواهید دید که هخامنشیان در برازجان تنها گور دختر را از خود به یادگار نگذاشته‌اند و علاوه بر آن «چرخاب» متعلق به کوروش بزرگ در یک کیلومتری جنوب غرب برازجان و کاخ «سنگ سیاه» و کاخ «بردک سیاه» در دشتستان نیز بناهایی مربوط به این دوره از تاریخ در این سرزمین هستند. اما گور دختر در مقایسه با این سه کاخ تنها بنایی است که همچنان سرپا مانده است.

با این حال عباسپور معتقد است، هرچند که بنای گوردختر به‌دلیل آنکه از جنس سنگ است از تهدیدهای بسیاری مصون مانده اما اطراف آن و نزدیک مجموعه کوشک اردشیر تا جایی که چشم کار می‌کند حفاری غیرمجاز دیده می‌شود. این درحالی است که هنوز هیچ کاوشی در این منطقه صورت نگرفته و مطالعات باستان‌شناسی از دوره ای که «لویی واندنبرگ» باستان‌شناس بلژیکی در سال 1339 خورشیدی این بنا را کشف کرد فراتر نمی‌رود.