ایران‌بوم

علیرضا امیرحاجبی در گفت‌و‌گو با خبرنگار بخش میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، اظهار کرد: از اسفندماه سال گذشته، به این فکر افتادم که در محوطه‌ی تاریخی «شهر یری» چیدمانی را انجام دهم تا توجه مردم و مسوولان را به منطقه‌ای که از «عصر آهن» باقی مانده است، جلب کنم.

او با بیان این‌که آیینه همواره به‌عنوان یک شیء در معماری ایرانی مورد توجه بوده است و مفهومی فراتر از استفاده‌ی روزانه‌ی ما دارد، ادامه داد: کاری که من در این محوطه انجام دادم، جزو هنرهای مفهومی و یک چیدمان است؛ به این صورت که 40 قاب و آیینه‌ی 180 سانتی‌متری را در محوطه‌ی باستانی «شهر یری» نصب کردم. اجرای این چیدمان سه‌شنبه‌ی هفته‌ی پیش به پایان رسید و اکنون آماده‌ی بازدید مخاطبان است. این چیدمان تا فصل بارش در این منطقه خواهد بود و دوباره سال آینده، با گرم شدن هوا این چیدمان اجرا خواهد شد.

او همچنین گفت:‌ وقتی عکس‌های این محوطه‌ی تاریخی را دیدم، علاقه‌مند شدم تا برای آن، کاری انجام دهم. با اداره‌ی میراث فرهنگی استان تماس گرفتم و آن‌ها به طرح من پاسخ مثبت دادند. از ابتدای امر نیز به این موضوع فکر می‌کردم که کاری انجام ندهم که شأن محوطه‌ی باستانی را پایین بیاورد.

این هنرمند در ادامه بیان کرد: این کار را با همکاری اداره‌ی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل و مشکین‌شهر انجام دادم و هدفم از انجام آن، برخورد مخاطب با این منطقه بود. کسانی که این محوطه را برای تماشا انتخاب می‌کنند، با ورود به این محوطه خودشان و سنگ‌هایی را می‌بینند که روی آن‌ها، چهره‌ی انسان‌ها حک شده‌ است.

او درباره‌ی محوطه‌ی تاریخی «شهر یری» توضیح داد: این محوطه‌ی تاریخی که از «عصر آهن» باقی مانده‌، شامل سه بخش منطقه‌ی مسکونی، صنعتی و معبد است. با کمک باستان‌شناسان اداره‌ی میراث فرهنگی و گردشگری استان، بهترین مکان این محوطه، یعنی معبدی روباز را که محل اجرای آیین‌های قدسی بوده‌ است، برای اجرای این چیدمان انتخاب کردم.

امیرحاجبی درباره‌ی «شهر یری» تصریح کرد: این محوطه‌ی تاریخی در آستانه‌ی نابودی کامل است. اگر بودجه‌ی لازم برای نگهداری و حفاظت از این منطقه تخصیص نیابد، این مکان تا 10 سال دیگر از بین خواهد رفت، چراکه برودت هوا در منطقه زیاد است.

این هنرمند گفت: هنوز کاوش‌های لازم در این معبد انجام نشده و مشخص نیست که این محوطه از کدام دوره‌های تاریخی مانند میتراییسم (آیین مهر) مانده است. اجرای این طرح، اولین همکاری میان‌رشته‌ای میان هنرهای مفهومی و باستان‌شناسی است. غالبا به‌خاطر حساسیت‌هایی که محوطه‌های باستانی دارند، امکان اجرای این قبیل برنامه‌ها در آن‌ها بسیار کم است، چون‌ احتمال دارد، چنین طرحی، به منطقه‌ی تاریخی آسیب بزند.

او ادامه داد: خوشبختانه معاون اداره‌ی میراث فرهنگی اردبیل، در همان ابتدا با نگاهی به طرح من متوجه شد که این طرح به محوطه‌ی تاریخی ضرر نمی‌زند؛ ولی به آن بسنده نکرد و برای بررسی، ‌دو بار کمیته‌ی فنی باستان‌شناسی تشکیل، این طرح بررسی و اصلاحات لازم روی آن انجام شد تا آسیب‌رسانی این طرح به صفر برسد.

این هنرمند در پایان اضافه کرد: مکان‌های بزرگ و شناخته‌شده‌ای مانند پاسارگاد، بخشی از هویت ملی ما هستند؛ ولی مکان‌های شناخته‌نشده‌ی مهمی هم وجود دارند که وضعیت بسیار وخیمی دارند. یکی از اهداف من برای اجرای این طرح این بود که به مسوولان تلنگری بزنم تا اعتبار لازم را برای این طرح فراهم کنند تا به‌واسطه‌ی آن، یک منطقه‌ی تاریخی نجات یابد.