خبر
مروری بر دعاى امام سجاد(ع) در اخلاق ستوده و کردارهاى پسندیده - اخلاق ستوده
- خبر
- نمایش از جمعه, 01 آذر 1392 11:31
- بازدید: 2185
برگرفته از روزنامه اطلاعات، شماره 25738، شنبه 25 آبان 1392
ترجمه حسین استادولی
حضرت امام علی بن الحسین(ع) ملقب و مشهور به سجاد و زین‌العابدین در سال 95 هجری پس از آنکه حدود سی‌وهشت سال بار سنگین امامت را به دوش کشید، به شهادت رسید. به همین مناسبت به جای هر متنی، تلخیصی از «دعاى مکارم الاخلاق» ایشان را با ترجمة روان و استادانة آقای استادولی مرور می‌کنیم؛ چه، آن بزرگوار آموزه‌ها و رهنمودهای خویش را بیشتر در قالب دعا بیان می‌کردند.
ـ خدایا، بر محمد و آل او درود فرست، و ایمانم را به کاملترین ایمان رسان، و یقینم را برترین یقین قرار ده، و نیتم را به بهترین نیتها، و عملم را به بهترین اعمال منتهى گردان.
خدایا، نیتم را به لطف خود کامل ساز، و یقینم را به آنچه نزد توست (از امور اخروى) درست و استوار گردان، و امور تباهم را به قدرت خویش اصلاح فرما. و مرا از آنچه اهتمام به آن از توجه به تو باز مىدارد کفایت کن، و به کارى که فرداى قیامت از آ ن بازخواست مى کنى وادار، و سراسر روزهاى عمرم را در آنچه مرا براى آن آفریده‌اى مصروف دار، و مرا بى‌نیاز کن و در روزیت بر من وسعت ده، و مرا به چشم به راه بودن براى روزى دچار مکن، و مرا عزت بخش ولى به کبر و نخوت گرفتار مساز، و به عبادت خود وادار، ولى عبادتم را با خودبینى تباه مگردان، و خیر و نیکى را براى مردم بر دست من جارى ساز؛ ولى آن را با منت نهادن نابود مساز، و مرا اخلاق بلند و گرانمایه ببخش ولى از فخرفروشى (به آن) نگاه دار.
خدایا، مرا در میان مردم به درجه‌اى بالا مبر مگر آنکه به همان مقدار در نظر خودم فرود آورى، و عزتى آشکار برایم پدید میاور مگر آنکه به همان اندازه ذلتى نهان در نزد خودم پدید آورى.
خدایا، مرا از هدایتى شایسته که با هیچ چیز عوض نکنم، و از راه حقى که از آن منحرف نشوم، و از نیت درستى که در آن تردید نورزم برخوردار ساز، و تا عمرم در طاعت تو مصرف مى شود مرا عمر ده. پس هرگاه عمرم چراگاه شیطان شد، جانم را بگیر و مرا به نزد خود ببر پیش از آنکه دشمنى‌ات به سوى من شتابد، یا خشمت بر من استوار گردد.
خدایا، خصلتى را که مایة نکوهشم باشد، در من مگذار مگر آنکه اصلاحش کنى، و نه عیبى را که مایه سرزنشم باشد مگر آنکه زیبایش سازى، و نه خوى گرانمایة ناقصى را که در من است مگر آنکه کاملش نمایى.
خدایا، کینه دشمنان را در حق من به محبت، و حسد سرکشان را به دوستى، و بدبینى شایستگان را به اعتماد، و دشمنى نزدیکان را به دوستى، و بدرفتارى خویشان را به نیکوکارى، و بىتوجهى کسان و نزدیکان را به یارى، و دوستى ظاهرى مدارا کنندگان را به دوستى واقعى، و اهانت معاشران را به معاشرت کریمانه، و تلخى ترس از ستمگران را به شیرینى امنیت بدل ساز.
خدایا، برایم بر کسى که به من ستم کند قدرت، و بر کسى که با من خصومت ورزد زبان حجت، و بر کسى که با من دشمنى نماید پیروزى و نصرت قرار ده. و مرا بر کسى که با من نیرنگ زند چاره‌جویى، و بر کسى که بر من قهر و غلبه جوید قدرت، و نسبت به کسى که از من عیبجویى و بدگویى کند تکذیب، و از کسى که تهدیدم کند سلامت ببخش، و مرا به اطاعت از کسى که به راه راستم برَد، و پیروى از کسى که ارشادم کند موفق بدار.
خدایا، مرا توفیق ده تا با کسى که با من ناراستى نموده مقابله به خیرخواهى کنم، و کسى را که از من دورى گزیده با نیک‌رفتارى جزا دهم، و کسى را که محرومم ساخته به بخشش پاداش بخشم، و کسى را که از من بریده با پیوستن مکافات کنم، و با کسى که از من غیبت نموده با ذکر خیر مقابله کنم، و کار نیک دیگران را سپاس گزارم، و از بدى آنان چشم بپوشم.
خدایا، مرا به زیور صالحان بیاراى، و زینت پرواپیشگان بر اندامم بپوشان، که آ ن گسترش عدل است، و فروبردن خشم، و فرونشاندن آتش کینه‌ها، و پیوند دادنِ از هم بریدگان، و آشتى دادن میان دیگران، و آشکار و پخش نمودن نیکىها، و پوشاندن عیبها، و نرمخویى و فروتنى، و خوشرفتارى، و وقار، و خوش‌خلقى، و پیشدستى به فضیلت، و ترجیح احسان بى توقع به دیگران، و سرزنش نکردن، و احسان نکردن به کسى که شایسته احسان نیست و حق‌گویى، اندک شمردن گفتار و کردار نیک خود اگر چه بسیار، و بسیار شمردن گفتار و کردار بد خود اگر چه اندک باشد. و این اوصاف را بادوام طاعت و همراهى با جماعت و رها کردن اهل بدعت و هر که به رأى ساختگى خود عمل مى کند، کامل ساز.
خدایا، بر محمد و آل او درود فرست، و فراخترین روزی‌ات را بر من در سر پیرى‌ام، و قویترین نیرویت را در من به هنگام رنج و سختى‌ام قرار ده. و مرا به کسالت و کاهلى در عبادت، و کورى از راهت، و پرداختن به کارى خلاف محبتت، و گرد آمدن با پراکندگان از تو، و جدایى از گردآمدگان به نزد تو، گرفتار مساز.
خدایا، چنانم کن که به وقت ضرورت و نیاز با یارى تو حمله کنم، و به هنگام حاجت از تو درخواست کنم، و به وقت تهیدستى و بیچارگى به درگاه تو زارى نمایم. و مرا به یارى جستن از غیر خودت به وقت درماندگى، و به فروتنى براى درخواست از دیگران به هنگام نیازم، و به زارى به درگاه دیگران به وقت ترسم گرفتار مساز، که بدان سبب سزاوار بى توجهى و منع و روىگردانى تو خواهم شد، اى مهربانترین مهربانان.
خدایا، آنچه شیطان در دلم مىافکند از آرزوى پوچ و گمان بد و حسد، همه را مایه یاد عظمتت، و اندیشه در قدرتت، و نقشه بر ضد دشمنت قرار ده. و آنچه او بر زبانم جارى سازد از سخن زشت، یا دشنام، یا آبروریزى، یا گواهى ناحق، یا غیبت کردن مؤمن غایب، یا دشنام دادن به شخص حاضر و مانند اینها، همه را ستایش‌گویى و ثناخوانى فراوان و اقدام به تمجید خودت، و شکر نعمتت، و اعتراف به احسانت، و بر‌شمارى بخششهایت قرار ده.
خدایا، چنان کن که مظلوم واقع نشوم در حالى که مىتوانى از من دفاع کنى، و به کسى ظلم نکنم در حالى که قادرى دستم را بگیرى، و گمراه نگردم در حالى که مىتوانى هدایتم کنى، و فقیر نگردم در حالى که داراییم از نزد توست، و سرکشى نکنم در حالى که تواناییم از نزد توست.
خدایا، به سوى آمرزشت آمدم، و به سوى بخشایشت راه افتادم، و به گذشتت اشتیاق ورزیدم، و به فضل و بخششت اعتماد نمودم، و چیزى ندارم که آمرزشت را برایم موجب شود، و در عملم چیزى به چشم نمىخورد که بخشایش تو را سزا گردم، و پس از آنکه خود را محکم نمودم، چیزى جز فضل و بخشش تو ندارم، پس بر محمد و آل او درود فرست، و بر من تفضل نما.
خدایا، مرا به هدایت گویا ساز، و پرهیزگارى را در دلم انداز، و به پاکیزه‌ترین روش توفیق ده، و به خشنودکننده‌ترین رفتار وادار. خدایا، مرا به نیکوترین و نمونه‌ترین راه ببر، و چنان کن که بر آیین تو زندگى کنم و بمیرم.
خدایا، مرا از میانه‌روى بهره‌مند ساز، و از درستکاران و از رهنمایان به راه راست و بندگان شایسته قرار ده، و رستگارى در معاد، و سلامت از کمینگاه (دوزخ) روزى کن.
خدایا، براى خود از من بستان آنچه رهایی‌ام دهد، و از من برایم باقى بدار آنچه اصلاحم نماید؛ زیرا نفْس من در شُرف نابودى است مگر آنکه تو نگاهش دارى. خدایا، اگر غمگین شوم تو مایه دلخوشى منى، و اگر محروم مانم تو محل امید منى، و اگر غرق اندوه شوم از تو فریادرسى خواهم، و جایگزین آنچه از دست رفته و صلاح آنچه تباه شده، و تغییر آنچه ناپسند شمارى نزد توست. پس مرا پیش از بلا عافیت بخش، و پیش از طلبْ توانگرى ده، و پیش از گمراهى ارشاد کن، و زحمت آزار و آسیب بندگان را از من بردار، و مرا امنیت روز بازگشت (قیامت) ببخش، و خوب ارشاد شدن و خوب ارشاد کردن را به من عنایت فرما.
خدایا، بر محمد و آل او درود فرست، و هر آسیبى را به لطف خود از من دور دار، و مرا به نعمتت بپروران، و به کرم خود صالح و شایسته ساز، و به احسانت بهبود ده، و در سایه اوج عظمتت قرار ده، و با خشنودی‌ات فراپوش، و به هنگامى که تشخیص خوب و بد کارها بر من مشکل شود، به هدایتمندترین آنها، و به هنگامى که نیک و زشت اعمال مشتبه گردد به پاکیزه‌ترین آنها، و به هنگام تناقض آیینها به پسندیده‌ترین آنها موفق دار.
خدایا، تاج کفایت بر سرم نهْ، و از من نیکو سرپرستى کن، و مرا هدایت راستین ببخش، و با توانگرى میازماى، و مرا آسودگى خاطر عنایت کن، و زندگانیم را سخت و پر دردسر قرار مده، و دست رد به سینه دعایم مزن؛ زیرا من ضدى براى تو قرار نمىدهم، و همتایى را با تو نمىخوانم.
خدایا، مرا از اسرافکارى بازدار، و روزیم را از تلف شدن نگاه دار، و داراییم را با برکت دادن فراوان ساز، و مرا در آنچه از آن دارایى انفاق مىکنم به راه صواب در نیکوکارى ببر. خدایا، به قدرت خود مرا به آنچه مىجویم برسان، و به عزت خود از آنچه بیم دارم امان بخش.
خدایا، آبرویم را با توانگرى حفظ کن، و شکوهم را با تنگدستى فرومریز، تا از کسانى که روزىخوار تواند روزى بخواهم، و از آفریدگان بدت عطا جویم، در نتیجه به ستایش کسى که به من عطا کرده گرفتار شوم، و به نکوهش کسى که از من دریغ داشته دچار گردم، حال آنکه توـ نه آنان ـ صاحب اختیار منع و عطایى.
خدایا، مرا تندرستى در عبادت، و فراغت در پارسایى، و علم با عمل، و پرهیزگارى همراه با میانه‌روى روزى کن. خدایا، عمرم را به عفو خود پایان ده، و آرزویى را که در امید به رحمتت دارم تحقق بخش، و راههایم را براى رسیدن به خشنودیت هموار ساز، و عملم را در همه احوالم نیکو گردان.
خدایا، مرا در اوقات غفلت براى یاد کردنت بیدار ساز، و در ایام مهلت عمر به طاعت خود وادار، و برایم به سوى محبت خویش راهى هموار بگشا، و بدین وسیله خیر دنیا و آخرت را برایم کامل ساز.
خدایا، و بر محمد و آل او درود فرست، مانند بهترین درودى که بر هر یک از آفریدگانت پیش از او فرستاده اى، و بر هر کس دیگر پس از او خواهى فرستاد، و ما را در دنیا و در آخرت نیکى عطا کن، و مرا به رحمت خود از عذاب دوزخ نگاه دار.
