کوروش بزرگ
همایش منشور کوروش بزرگ 29 آبانماه 1390 در دانشگاه تهران برگزار شد
- كوروش بزرگ
- نمایش از پنج شنبه, 03 آذر 1390 16:32
- ناهید زندی
- بازدید: 8154
ناهید زندی
عكس از: سارا فريدونی
بزرگداشت کوروش بزرگ روز یکشنبه 29 آبانماه 1390 خورشیدی در دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات، تالار فردوسی از ساعت 15 تا 19 برگزار شد.
در آغاز برنامه نمآهنگ منشور کوروش بزرگ به همراه سرود ای ایران پخش شد که حاضران بپاایستادن و همراهی کردند.
نخستین سخنران این همایش دکتر حکمت الله ملاصالحی، ظهور هخامنشیان را نقطۀ عطف تاریخ ایران خوانده و افزود: این دوران، هم پیش از انقلاب و هم پس از آن، مورد بی‌مهری‌های بسیاری قرار گرفته است. پیش از انقلاب بهره‌برداری‌های سیاسی، راه شناخت آن روزگاران را بر ما بسته است. سه اتفاق سرنوشت ساز در تاریخ هخامنشیان وجود دارد که ما از آنها غافل مانده‌ایم. ورود هخامنشیان به تاریخ سبب می شود که فرهنگ ایران از حالت ناحیه‌ای خارج شود، با ظهور زرتشت که مقدم بر ظهور کورش است تاریخی نبوی به جهانیان معرفی می‌کند که آغاز تاریخ نبوی ماست.
دکتر ژاله آموزگار سخنان خود را اینگونه آغاز کرد: «خوشحالم که به سرزمینی‌تعلق دارم که مردمانش از دیرباز بزرگ اندیشیده اند وهرگز به خدایان زمینی و سنگ و بت دل نبستند ...»
سخنرانی ایشان به شخصیت های فراسویی در منشور کورش و سنگ نوشته های هخامنشیان اختصاص داشت، وی ابتدا اشاره ای به زندگی بنیانگذار سلسلۀ هخامنشیان پرداخت وسپس درباره استوانه کوروش بزرگ که اطلاعات ما درباره آن به پژوهش‌های ارزنده دکتر ارفعی باز می‌گردد سخن گفت. آموزگار در پاسخ این پرسش که چرا این منشور نخستین منشور حقوق بشر تلقی می شود گفت: زیرا نخستین سند گیتی از دادگستری در جهان کهن است، آزاداندیشی واحترام به اندیشۀ دیگران، در آن آشکار است، رفتار بزرگوارانه و مهربانانه‌ای که کوروش، کشورگشای بزرگ ایرانی، با مردمان شکست‌خوردۀ سرزمین‌های دیگر دارد، در مقایسه با دیگر فرمانروایان سبب می شود منشور کورش جایگاه والایی بیابد. زیرا در زمانی که شاهان آشور از سربریدن مردم و درآوردن چشم و گوش سخن می‌گویند، در استوانۀ کوروش نه فرمانی به چپاول داده شده است و نه چشم درآوردن. بلکه او از تسامح مذهبی و مهرورزی سخن می‌راند.
ایشان یادآور شد« توجه به این لوح و دیگر نوشته های تاریخ ما را به تاریخ آن روزگار آشنا می کند چرا که سنگ نوشته‌ها حالت هم زمانی دارند و این در حالیست که نوشته های دیگران درزمانی هستند. » او ادامه داد: پادشاهان هخامنشی همواره در پی کسب مشروعیت از اهورامزدا بوده اند پرستش اهورامزدا در سنگ‌نبشته‌های هخامنشی درغرب ایران و ستایش او در سرودهای اوستا در شرق ایران گواه این سخن است که همۀ ایرانیان اهورامزدا را به عنوان خدای یگانه پذیرفته بودند.
پیش از پرسش و پاسخ دانشجویان با دکتر عبدالمجید ارفعی، نماهنگی باعنوان «پاسارگاد» پخش شد که تداعی‌گر شکوه پادشاهی کوروش و جانشینان او بود، سپس دکتر ارفعی که یکی از بهترین برگردان(مترجم)های منشور کوروش بزرگ حاصل تلاش ایشان است در پاسخ دانشجویان از زمان و مکان کشف استوانه کوروش و ویژگی‌های زبانشناسی آن گفتند. ایشان ترجمۀ وایباخ را یکی از بهترین ترجمه‌ها خواند.
ایشان در پاسخ به این پرسش که آیا واقعا منشور کوروش، سنتی ایرانی است با رنگ و لعاب بینالنهرینی؟ گفت:«البته ترکیب و ساختار آن میان‌رودانی است و حتا سبک جمله‌ها نیز چنین است. اما پافشاری استوانه بر صلح و آشتی‌ست. این چیزی نیست که در گل‌نبشته‌ها و کتیبه‌های دیگر بتوان یافت.»
استاد میرجلال الدین کزازی با سخنان شیوایشان کوروش را ابرمرد تاریخ جهان خوانده و به بی همتایی او در عرصۀ جهانی اشاره کردند.« به راستی کدام فرمانروا را می‌شناسید که مردمان، پیروی از او را با آغوش باز پذیرا شوند؟ کوروش شهر بزرگی چون بابل را تنها در یک روز گشود. معنای این سخن آن است که بابلیان به آرزو می‌خواستند که کوروش شهرشان را بگشاید... نام کدام فرمانروا در نامۀ آیینی دیگر مردمان به نیکی آورده شده است؟»
ایشان در ادامه به کتاب ارزشمند مولانا ابوالکلام آزاد(ذوالقرنین) اشاره کرد و یکی دانستن ذوالقرنین با اسکندر گجستک را دروغی تاریخی خوانده وبا اشاره به سوره کهف شخصیت کوروش بزرگ را از این منظر مورد بررسی قرار داد. وی در ادامه افزود : برترین و بی‌گمان‌ترین ستایش آن است که از زبان دشمن شنیده شود، یا بر خامه‌ی او روان گردد. ژولیوس سزار درباره این ابر می‌گوید «آرزوی من آن است که روزگاری بتوانم مانند کوروش پارسی بر جهان فرمان برانم.»
دکتر کزازی در پایان گفتند:«من برآنم که چهره‌ای مانند کوروش، تنها در ایرانزمین این سرزمین سپند و اهورایی که بهترین سرزمینی است که مزدا آفرید می توانست پرورش یابد... بزرگداشت کوروش، بزرگداشت یک تن نیست و بزرگداشت دادگری و فر و فرهنگ وشادی و خرم دلی و خجسته خویی و خرد است؛ و نیز بزرگداشت والاترین خوی و ویژگی ایرانی. پس شایسته است که برخود بنازیم که کوروش در دامن تاریخ و فرهنگ ما پرورده شده است.»
پس از پایان سخنان ایشان استاد جلال ذوالفنون به سه تار نوازی پرداخت و پایان بخش این نشست سخنان دکتر کامیار عبدی با عنوان «استوانۀ کوروش، سنتی بینالنهرینی با رنگ و لعابی ایرانی» بود .ایشان با پخش تصاویری از استوانه های بین النهرینی فرضیه ای را بیان کرد مبنی بر اینکه « در خود بابل ساختن استوانه از گل پیش ازامپراتوری بابل نو وجود نداشت و در دوره بعد سناخریب نخستین استوانه ی تاریخ دار را ساخته است، تصور من بر آن است که آشوری ها منشور خود را نود درجه چرخانده اند و آنرا به شکل استوانه در آورده اند. بعد از استوانۀ سناخریب، نبوپلسر، نبوکد نصر، نبونید و در نهایت استوانۀ کورش ادامۀ آن سنت فرهنگی است. 250سال پس از آن سوتر (آنتوخوس یکم) استوانه‌ای از خود بر جای گذاشته است...» وی ادامه داد: کورش سنتی بین النهرینی را با ایده‌های ایرانی خود همراه ساخته است واز آن به منظور پیشبرد اهدافش؛ تامین مشروعیت سلطنتی و به عنوان مانیفستی سیاسی بهره برده است.
