ایران‌بوم

درحالی عملیات احداث سومین سد بر رودخانه خرسان دراستان چهار محال بختیاری شدت گرفته كه آبشار آتشگاه به عنوان بزرگترین ظرفیت اكوتوریستی استان چهارمحال بختیاری درمعرض آبگیری و نابودی قرار دارد. این درحالی است كه اخطارهای كارشناسان و فعالان محیط‌زیست نیز از مرز هشدار گذشته است.

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ آبشار آتشگاه به عنوان بزرگترین ظرفیت اكوتوریست استان چهارمحال بختیاری با احداث سد خرسان 3 درحالی مورد تهدید قرار گرفته که فعالان و كارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی، احداث و آبگیری سد خرسان 3 را مساوی با نابودی بزرگترین ظرفیت اكوتوریستی استان چهارمحال بختیاری عنوان می کنند. با این وجود مدیر سازمان میراث فرهنگی استان چهار محال بختیاری معتقد است سدسازی های صورت گرفته یک پروژه ملی است و طبیعتا منافع بسیاری برای مردم منطقه بوجود خواهد آورد. کارشناسان و باستان شناسان این استان از 3 سال پیش کاوش و مطالعات باستان شناسی این منطقه را انجام داده و از آبگیری این منطقه از سوی آنها نیز تایید شده است.
به گزارش CHN؛ آبشار آتشگاه در منطقه سردشت لردگان در دره ای به طول 2 كیلومتر و بر رودخانه خرسان واقع شده است. احداث خرسان1،2،3 تعدادی از آبشارهای این منطقه را به زیر آب خواهد برد. آتشگاه بزرگترین آبشار این منطقه، نیز به همراه یک آبشار کوچکتر به زودی آبگیری خواهد شد.

هومان خاكپور فعال و كارشنان منابع طبیعی و محیط زیست استان چهارمحال بختیاری با اعلام اینكه سدسازی های انجام شده آفت و عامل نابودی ظرفیت اكوتوریستی و منابع طبیعی منطقه است به CHN گفت: در حال حاضر یكی از جاذبه های طبیعی استان چهار محال بختیاری آبشار آتشگاه است كه به دلیل احداث سد خرسان 3 درمعرض نابودی قرار گرفته است.

وی گفت: با احداث سد خرسان 3 امكان تردد در منطقه وجود ندارد، بنابراین نه تنها آبشار آتشگاه و آبشارهای متعدد كه در طول این مسیر قرار دارند به زیر آب خواهند رفت بلكه روستاها و دره ای كه پر از چنارهای چندصدساله است به كلی نابود خواهند شد وبا اینكه عواقب احداث سد به طور مكرر به گوش مسئولان رسیده است اما متولیان میراث فرهنگی استان چهار محال بختیاری احداث سد و تبعات آن را جدی ندانسته و از آن به عنوان جاذبه گردشگری نام می برند.

اما ریاحی رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری درخصوص آبگیری آبشار آتشگاه به CHN گفت: آبشار آتشگاه در پایین دره قرار گرفته است و ناگزیر به زیر آب خواهد رفت. البته 3 آبشار دیگر باقی می ماند که در جوار دریاچه جاذبه گردشگری جدیدی را شکل می دهد به طوری که برای تماشای آبشار به جای استفاده از ماشین می توان از قایق استفاده کرد.

درحال حاضر شهرستان لردگان با داشتن سد كارون 4 و 5 و بخشی از دریاچه كارون3 و همچنین احداث سدهای خرسان ا،2،3 كه درواقع لقب سرزمین سدها را به آن داد اما نكته جالب اینجاست كه با همه سدسازی های انجام شده هنوز 200 روستا در این منطقه با تانكر آبیاری می شود. این درحالی است كه به گفته خاكپور با یك دهم هزینه به جای هزینه های سدسازی می توان آب را در سفره های زیرزمینی ذخیره كرد چراكه با ادامه این روند تنها پوشش جنگلی و قطب های گردشگری را از بین خواهیم برد.

وی معتقد است ایران با واقع شدن در نوار خشك و دارا بودن یك سوم میانگین بارش جهانی باعث شده تبخیر در مناطق از حد متوسط افزایش پیدا کند. در حال حاضر در سد امیركبیر با 1300 میلیمترو در هامون سیستان و بلوچستان 4 هزار میلیمتر تبخیر داریم و در طول سال 2 متر از عمق آب تبخیر شده و سدها در اصل حكم تشتك های تبخیر آب را پیدا می كنند.

روستائیان اعتقادی به آتشگاه ندارند
در حال حاضر نبود زیرساخت گردشگری و ناپایداری های موجود و همچنین مشكلات معیشتی روستاییان باعث شده كه آبشار آتشگاه برای اهالی منطقه در درجه اهمیت کمتری قرار بگیرد. به طوری که هم اکنون افراد این روستا با فروش زمین درصدد رفع نیازهای حداقلی معیشت خود هستند.

خاکپور در این خصوص افزود: از آنجایی که در کشور ناپایداری های زیادی داریم برخورد مردم منطقه نیز از پایداری برخوردار نیست. وقتی كه در روستایی قرار است سدساخته شود مردم آن منطقه نه تنها ناراحت نیستند بلكه خوشحال هم می شوند چرا که تنها به فکر زیست و نیازهای معیشتی خود هستند نه نگران محیط زیست و منابع طبیعی یا اینکه ظرفیت بالای طبیعت گردی از بین خواهد رفت.

وی افزود: لكنت‌هایی كه در حوزه گردشگری و جوامع محلی وجود دارد برمی گردد به زیرساخت های گردشگری.اینكه در آموزش خوب عمل نكردیم. بااینکه آبشار آتشگاه بسیار زیباست و جاذبه گردشگری محسوب می شود اما مردم محلی این منطقه بسیار فقیر هستند. این درحالی است که اگر آموزش توسط دستگاه های متولی به مردم داده می شد و زیرساخت ها فراهم می شد تا بتوانند از ظرفیت اكوتوریسم برای امرار معاش استفاده كنند شاید شاهد بی تفاوتی مردم به بزرگترین ظرفیت طبیعی منطقه نبودیم.

با نگاهی به توسعه پایدار مشاهده می‌کنیم در می یابیم که توسعه پایدار سدسازی نیست. کارشناسان معتقعدند ارزیابی ها براساس شاخص های درست و منطقی نبوده است. با اینکه تاکید برنامه چهار توسعه بر مبنای اقتصاد سبز پایه گذاری شده بود تا در حوزه های طبیعی جنگلداری و مناطق محیط زیست ازرش گذاری واقعی انجام شود. تاكنون 2 سد روی سرشاخه های كارون احداث شده که به خشک شدن کارون منجر شده است و هم اکنون قرار است كارون 5 در رودخانه خروشان ارمند احداث شود كه خیلی از ظرفیت های گردشگری مثل ظرفیت ورزشهای رودخانه ای را از بین خواهد برد.

این درحالی است که رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال بختیاری معتقد است از آنجایی که پروژه ها ملی هستند منافع بسیاری برای مردم منطقه بوجود می آورند. احداث سد خرسان 3 و ایجاد دریاچه جدید درواقع یک جاذبه جدیدی است که مردم منطقه و گردشگران می توانند از آن بهره ببرند.

وی افزود: البته در مباحث تخصصی نیازمند نظرات کارشناسان هستیم تا از تخریب های احتمالی جلوگیری شود. در حال حاضر مطالعات گردشگری کارون 4 درحال انجام است که قرار است تا بهمن ماه به بهره برداری برسد.

اما خاکپور همچنان پروژه های عمرانی تهدیدی برای منابع طبیعی و آبشار آتشگاه دانست و گفت: حداقل انتظار ما از متولیان میراث فرهنگی و گردشگری این بود که در برابر این این اتفاق با رویکردی منفی و واکنشی درخور برخورد كنند. نه اینكه احداث سد و جمع شدن آب را جاذبه نام ببرند و توجیه كنند. احداث سد ظرفیت طبیعی را از بین خواهد برد و به هیچ وجه یك مكان طبیعت گردی نیست و یك دریاچه كاملا مصنوعی است آبشار آتشگاه یكی از بزرگترین و معروفترین آبشار این استان است این سد كه احداث شود این آبشار می‌رود زیر آب.

استان چهارمحال بختیاری یكی از مناطق های پایلوت زاگرس است مطالعاتی كه انجام شده 5 تا 6 میلیون هكتار زاگرس كه سرزمنین زاگرس بحث منابع آب است كه 40درصد منابع آبی كشور را تامین می كند كه استان چهار محال بختیاری كه به رغم اینكه یك درصد وسعت كشور را دارد 10 درصد منابع ابی را تامین می‌كند.