ایران‌بوم

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گردشگری ـ خانه قاجاری محله بهارستان واقع در تقاطع خیابان ظهیرالاسلام و هدایت، پس از 9 ماه که دیوارهای پیرامونی خود را از دست داده است، اکنون چوب حراج را بر سر خود می‌بیند.

به گزارش CHN خانه منتسب «سید زین العابدین امام جمعه» ملقب به «ظهیرالاسلام» داماد ناصرالدین شاه قاجار اکنون در تملک سازمان تامین اجتماعی بوده، ولی زمزمه‌هایی مبنی بر واگذاری آن به بانک ملی شنیده می‌شود. این در حالی است که ماه‌هاست تلاش‌های شهرداری برای تملک این بنا و تبدیل آن به مجموعه فرهنگی بی‌نتیجه مانده است.

محمد علی‌محمدی، مسئول بافت تاریخی منطقه 12 تهران به CHN گفت: «آخرین مکاتبه‌ای که با سازمان تامین اجتماعی داشتیم به اسفندماه 88 بازمی‌گردد که هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ایم.»

وی افزود: «شهرداری با سازمان تامین اجتماعی در حال مذاکره برای تملک و یا دریافت مجوز بهره‌برداری از بناست. اما این مذاکره یکسویه بوده و پاسخی از سوی تامین اجتماعی دریافت نشده است.»

به گفته این مقام مسئول شهرداری آمادگی کامل برای همکاری در مرمت و بهره‌برداری از بنا را داشته و تنها در انتظار پاسخ سازمان تامین اجتماعی است.

تلاش شهرداری برای تملک خانه ظهیرالاسلام به صورت جدی با تخریب دیوارهای بیرونی خانه آغاز شد. اما با گذشت 9 ماه نه تنها اتفاق مثبتی برای این خانه روی نداده که بیش از پیش به ویرانی نزدیک می‌شود.

9 ماه پیش شهرداری دیوارهای پیرامون خانه را کاملا تخریب و دلیل تخریب دیوارها را خطرآفرین بودن آن برای اهالی ذکر کرد، اما اختلاف شهرداری با سازمان تامین اجتماعی برای تملک خانه به عنوان عاملی جدی‌تر رخ ‌نمایاند.

به دنبال تخریب دیوارهای این خانه نادر کرمی، شهردار منطقه 12 تهران در گفتگو با CHN دلیل تخریب دیوار خانه را نگرانی از خطر ریزش عنوان کرده و گفته بود: «پیش از تخریب دیوار خانه شهرداری مراجعات و تماس‌های زیادی داشت مبنی بر اینکه دیوار خانه‌ای قدیمی در خیابان قائدی ترک برداشته و امکان ریزش دارد. کارشناسان شهرداری نیز با حضور در محل خطر را تائید کرده و برای جلوگیری از خطرات احتمالی دیوار پیرامون خانه تخریب شد.»

به گفته شهردار منطقه 12 تهران دیوارهای تخریب شده ارزش تاریخی نداشته است. اما طی ماه‌های گذشته به غیر از دیوار بخشی از سقف این خانه قاجاری نیز فروریخته و احتمال تخریب کل بنا وجود دارد. این در حالی است که هیچ سازمان و یا نهاد ذیربط برای نجات‌بخشی این بنا اقدام نمی‌کند.

خانه ظهیرالاسلام یکی از عمارت های ثبت شده تهران در فهرست آثار ملی به شمار می رود.

نادر کرمی، شهردار منطقه‌ای که بافت تاریخی تهران را در دل خود دارد با تاکید بر اینکه خانه در تملک سازمان تامین اجتماعی است، تصریح کرده بود: «چنانچه خانه در تملک شهرداری بود می‌توانست به مانند خانه فخرالدوله نسبت به احیای آن اقدام کرده و آن را تبدیل به تفرجگاهی فرهنگی برای ساکنان منطقه کند. در این رابطه حتی به سازمان تامین اجتماعی پیشنهاد کرده‌ایم برای چند سال امکان بهره‌برداری از بنا را به شهرداری واگذار کند تا شهرداری عملیات نجات‌بخشی آنرا آغاز کند. اما تاکنون پاسخی از سوی تامین اجتماعی دریافت نکرده‌ایم.»

گفته می‌شود سازمان تامین اجتماعی در نظر داشته در محل این خانه تاریخی یک پارکینگ و بنایی جدید احداث کند. حتی طرح آنرا نیز به سازمان میراث فرهنگی استان تهران ارائه کرده اما به دلیل ثبت بودن خانه در فهرست میراث فرهنگی این طرح مسکوت مانده است. در این شرایط شهرداری تهران نیز با تخریب دیوارهای پیرامونی خانه و عیان شدن بنا توجه مردم را به این خانه افزون ساخت.

محمد علی‌محمدی، مسئول بافت تاریخی منطقه 12 در واکنش به اینکه آیا هدف شهرداری از تخریب دیوار جلب توجه مردم به خانه بوده با خیر به CHN گفت: «هدف شهرداری تنها پیشگیری از خطرات احتمالی بوده است. اما اگر تخریب این دیوار باعث شده توجه مردم به بنا جلب شده و از تخریب آن جلوگیری شود، اتفاق خوبی است که ناخواسته پیش آمده است.»

شنیده‌ها حاکی از آن است که احداث پارکینگ در محل خانه قاجاری محله بهارستان که تامین اجتماعی ماه‌ها پیش قصد آنرا داشت و به سرانجام نرسید، گویا قرار است توسط بانک ملی به فرجام برسد.

به گزارش CHN این خانه قدیمی به «سید زین العابدین امام جمعه» ملقب به «ظهیرالاسلام» داماد ناصرالدین شاه قاجار تعلق داشته است. دکتر «محسن ظهیرامامی» هفتاد و چندساله از نوادگان ظهیرالاسلام این را می گوید. هرچند او از چهارده سالگی برای تحصیل رهسپار فرانسه شده ولی این خانه را به یاد دارد. خانه ای که در حیاط بزرگ آن به همراه خواهر و برادرانش بازی می‌کرد. اما دکتر ظهیر امامی نمی داند چه بر سر خانه آمد و چه کسی صاحب بعدی آن شد.

این خانه را آخرین بازمانده ظهیرالاسلام به نام «امیرحسین ظهیرامامی» حدود 15 سال پیش به سازمان بیمه خدمات درمانی فروخت.

سیدزین العابدین امام جمعه پسر سید ابوالقاسم امام جمعه ملقب به ظهیرالاسلام بود. او دختر ناصرالدین شاه را از زنی به نام ضیاء السلطنه به همسری گرفت. پس از فوت پدرش چون میرزا زین العابدین کوچک بود عموی او سید مرتضی کفالت امور امام جمعه‌گی را عهده دار شد و زمانی‌که به سن رشد رسید به فرمان ناصرالدین شاه، امام جمعه تهران شد. پس از مرگ ظهیرالاسلام؛ او را در مقبره باشکوهی که در زمان حیات برای پدرش ساخته بود و اکنون به سر قبر آقا شهرت داند، دفن کردند.