ایران‌بوم

ایلنا: پس از 7 ماه از توقف عملیات حفر تونل‌های متروی اصفهان، پرده تازه‌ای از عملکرد و نظارت ضعیف کارفرما و پیمانکار که منجر به انحراف دستگاه «تی.بی.ام» و برخورد آن با پایه‌های پل تاریخی سی و سه پل در این پروژه برداشته شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا از اصفهان، برطبق اسناد به دست آمده، دستگاه «تی.بی.ام» تونل شرقی مترو اصفهان پس از انحراف به دلیل ایجاد مشکل "افت سپر" دچار انحراف در مسیر اصلی خود شده و به سطح زمین نزدیک شده است.
در این رابطه یکی از جدی‌ترین راه‎حل‌های بررسی شده در این مورد یعنی ایجاد شفت(چاه عمودی بزرگ) در حریم پل تاریخی سی و سه پل است که سازمان میراث فرهنگی در صف اولین مخالفان این طرح قرار دارد و راه حل دوم نیز عقب کشیدن دستگاه TBM مطرح می شود که مجری ارشد متروی تهران، این اتفاق را غیر ممکن دانسته است.
از سوی دیگر، کارگران ناراضی از وضعیت دستمزدها و بیمه هایشان در زمان توقف مترو به دلیل اشتباهان مهندسی و نظارتی، بارها دست به اعتصاب زده‌اند که این مساله روند فعالیت تونل شرقی متروی اصفهان را با مشکل روبه‌رو کرده است.

ایجاد شفت در کنار سی‌و‌سه پل منجر به ریزش این پل می‌شود
طبق ماده 13 سازمان میراث فرهنگی و ماده560 قانون مجازات اسلامی تعزیرات، هیچ کس حق هیچگونه عملیاتی بدون اجازه سازمان میراث فرهنگی در اطراف محوطه‌های ثبت شده ملی را ندارد این نکته در حالی است که سازمان قطار شهری اصفهان و شرکت پیمانکار پروژه یعنی الموت در گفتگو با یک شرکت از آنان خواسته‌اند تا راه‌حل‌های پیشنهادی در مورد ایجاد شفت در کنار سی و سه پل را بررسی و نتایج حاصله را اعلام کنند.
یک منبع آگاه در این زمینه و چگونگی حل مشکلات این طرح گفت: در روش های پیشنهادی جدید برای برون رفت از مشکلی که وجود آب زاینده‌رود برای حفر شفت ایجاد می کند می‌توان بدون نیاز به خشک شدن دوباره رودخانه زاینده‌رود با ایجاد پمپ‌هایی برای مکش آب اطراف شفت، این شفت را با بررسی‌های دقیق ایجاد کرد.
وی معتقد است: در این طرح تنها ایمنی شفت تضمین می‌شود اما تضمینی در مورد چگونگی رفتار پل سی و سه پل وجود ندارد و همچنین به دلیل ایجاد حساسیت بالا در میان اذهان عمومی و همچنین احتمال وجود مشکلات ترافیکی در محدوده مورد نظر، دسترسی در بیرون شفت امکان پذیر نیست.
این شفت در مختصات تقریبی 650 متر مربع حفر می‌شود که عمق آن نیز 18 متر است که پیش از آغاز حفاری و در مرحله اول باید تاسیسات شهری قرار گرفته در این محدوده بررسی و متوقف شوند.
و پس از مرحله اول خاکبرداری، نسبت به تعمیر کاترهد اقدام می‌شود. هرچند آسیب دیدن سر برنده بازو (کاترهد) پیش از این بارها توسط مدیران شهری و سازمان قطار شهری و شرکت پیمانکار الموت تکذیب شده است.

پی سی و سه پل به دلیل "افت سپر" ضربه دیده است
در مورد انحراف در تونل متروی شرقی اصفهان که مسئولین شهری تلاش در ایجاد ابهام در پیدا کردن مقصرین اصلی مترو داشته اند، در ابتدا گفته شد که شخصی به دلیل غرض‌ورزی مسیر دستگاه را تغییر داده است اما این مساله پیش از این در گزارش مفصلی،با ذکر دلایل فنی، به صورت کامل رد شد.
پس از بررسی های مهندسین از تونل مترو، مسیر و دلایل انحراف، مسئله " افت سپر" که در مواقع تونل‌سازی روی مسیر منحنی‌وار اتفاق می‌افتد، مطرح و بررسی شد که اجماع نظر بیشتری در میان مهندسین وجود دارد که در چنین حالتی می توان مدعی شد سر دستگاه «تی.بی.ام» نه تنها به خارج از مسیر اصلی حرکت کرده بلکه به سطح زمین نزدیک و این مسئله به معنای برخورد دستگاه برش TBM با پی سی و سه پل است.
در صورت اثبات طرح و فرضیه "افت سپر" در گزارش کامل شرکت کاواک چهلستون که توسط اساتید برجسته دانشگاه صنعتی و دانشگاه آزاد نجف آباد برای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اصفهان انجام شده است، ضربه خوردن پی سی و سه پل قطعی و غیر قابل انکار است.
"افت سپر" حالتی است که سپر با محور منطبق بر محور تونل به سمت جلو حرکت نکند. در این حالت اندازه حفره حفاری شده بزرگتر از آسترکاری نهایی است. این اتفاق اغلب به عنوان "انحراف" بیان می‌شود و به دلیل هدایت اشتباه یا در مواقع تونلسازی روی مسیر منحنی وار حاصل می‌شود.

عقب کشیدن دستگاه TBM، راه حل نهایی
در هفته گذشته، مجری ارشد پروژه ساخت متروی تهران اظهار داشت: با توجه به اینکه قطر همه دستگاه‌های «تی.بی.ام» از مسیر تونلی که حفر می‌کنند بیشتر است، برگشت آنها از مسیر تونل غیر ممکن است و این مسئله، طبیعتا شامل تونل متروی اصفهان نیز می‌شود.
محمد مجد اردکانی افزود: برای دستگاهی که از مسیر خود منحرف شده است هیچ راهی برای برگشت از تونل وجود ندارد و مجریان طرح الزاما مجبور هستند برای اصلاح مسیر گودالی در سطح زمین حفر کنند.
یک منبع آگاه در مورد طرح عقب کشیدن دستگاه «تی.بی.ام» گفت: به دلیل حساسیت حفر گودال در کنار پل تاریخی سی و سه پل، تمامی رایزنی‌ها و مراحل کارشناسی در مورد عقب کشیدن دستگاه «تی.بی.ام» با یک شرکت مهندسی در تهران، به طول 9 متر و قرار گرفتن در مسیر اصلی انجام شده است که پس از نصب جک‌های هیدرولیکی و دستور نهایی سازمان قطار شهری اصفهان، این کار انجام می‌شود.
وی افزود: اطلاعات کاملی در مورد ارائه این طرح موجود است که در صورت نیاز در اختیار مسئولان مربوطه قرار می‌گیرد.
گزارش: فاطمه حاتمی – ایمان حجتی