یادمان
میراث تاریخی تبریز زیر غبار نابودی
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- چهارشنبه, 19 اسفند 1388 07:04
- آخرین به روز رسانی در چهارشنبه, 19 اسفند 1388 07:04
- نمایش از چهارشنبه, 19 اسفند 1388 07:04
- بازدید: 2813
میلاد پورنعمت فرزانه، خبرنگار همشهری:
شهر تبریز با پیشینه 4 هزار ساله از روزگار بسیار كهن مسكن و اقامتگاه انسان‌هایی بود كه راز و رمز و اصول شهرنشینی را می‌شناختند و این امر نشان از دیرپایی تمدن در این شهر باستانی دارد.
در حال حاضر كوچه پس كوچه‌ها، میدان‌ها و گذرها، بازارها و خانقاه‌ها، هر خشت و هر سنگ و آجری از در و دیوار این شهر نشانی از گذشته تاریخی و تمدن دیرین را در بر دارد.
در هر دوره از تاریخ، باستان‌شناسان با مراجعه به اسناد، مدارك و تاریخچه مناطق مختلف با حفاری در این قسمت‌ها گوشه‌ای از تاریخ و سرگذشت نیاكانمان را از زیر خروارها خاك بیرون آورده و غبار فراموشی را از چهره این آثار پاك می‌كنند؛
اما تاریخ و گستره تمدن تبریز چنان وسیع است كه در بعضی از محله‌های قدیمی كهن بخشی از این تمدن و تاریخ هنوز سر از خاك بیرون نیاورده است. بی‌شك وظیفه سازمان میراث فرهنگی هر استان این است كه این مناطق قدیمی را با كمك كارشناسان و متخصصان شناسایی كرده و درصورت وجود ابنیه و آثار تاریخی نسبت به حفاری و یافتن این آثار و سپس حفظ آنها اقدامات لازم را بعمل آورد.
اتفاقاتی كه اخیراً در یكی از محله‌های قدیمی شهر تبریز رخ داد نشان از این دارد كه شهروندان فرهنگ‌پرور و هنر دوست تبریزی بیش از سازمان‌های مربوط دغدغه حفظ اسناد تاریخی شهر و گذشته خود را دارند.
«محله عمارتی» تبریز یكی از مناطقی است كه پیشینه كهن را در دل خود پنهان كرده است و بخشی از این پیشینه اخیرا در پی خاك برداری شركت آب و فاضلاب استان در یكی از كوچه‌های این محله به شیوه‌ای اسفبار و غیر‌اصولی سر از خاك بیرون آورد.
پرویز منعم كه یكی از اهالی این محل است در این خصوص می‌گوید: كارگرانی كه در این منطقه مشغول به‌كار بودند در عمق 5 متری زمین متوجه وجود سنگ‌های قدیمی شدند و من به محض اطلاع از این موضوع سنگ‌های یافت شده را به خانه خود برده و سریعا سازمان میراث فرهنگی را در جریان امر قرار دادم و دكتر عمرانی، معاون حفظ ابنیه سازمان میراث فرهنگی به‌همراه كارشناسان امر جهت رسیدگی به موضوع به محل مذكور مراجعه و اقدام به تهیه گزارش و عكس و فیلم كردند؛
و اما تاكنون هیچ اقدامی درخصوص متوقف كردن عملیات خاكبرداری یا اقدامات لازم برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی این اثر تاریخی نهفته در خاك صورت نگرفته است. وی براساس اطلاعات خود اظهار می‌كند: احتمالاً این سنگ‌ها متعلق به یك قبرستان اشرافی گجیل است كه نزدیك یك‌هزار سال قدمت دارد.
منعم ادامه می‌دهد: این آثار تاریخی به همین سنگ‌ها ختم نمی‌شود. به‌طوری‌كه آرامگاه سلطان احمد، سردار بزرگ نادرشاه افشار در پی ساختمان همسایه قرارگرفته است. وی همچنین ته ستون‌هایی كه احتمالاً متعلق به همین دوران است را هنگام حفاری از پی محل زندگی خود یافته است.
دكتر قندگر مسئول اسبق موزه آذربایجان در این خصوص می‌گوید: قبرستان گجیل یكی از قدیمی‌ترین قبرستان‌های شهر تبریز است كه در اواخر سلطنت قاجار به باغ گلستان تبدیل شده است. وی می‌گوید: با اینكه مرحوم تربیت یكی از رجال علمی كشور بود اما هنگام تبدیل این قبرستان به پارك به سنگ قبرهای نفیس موجود در آنكه می‌توانستند به‌عنوان سند تاریخی مورد استفاده باشند توجه نكرده است.
قندگر در ادامه می‌افزاید: حدود یك‌هزار سال از این مكان به‌عنوان قبرستان استفاده می‌شده و بزرگان علم و دانش در آن می‌آرامیدند و آرزوی ما این بود كه این سنگ‌قبرها به شكل اصولی از زیر خاك در می‌آمدند تا می‌توانستیم این بزرگان را به همه معرفی كنیم و بنابراین جای تأسف است كه سازمان‌های مربوط به این موضوع بی‌توجهی می‌كنند.
به‌دنبال پیگیری‌های مكرر خبرنگار همشهری از روابط عمومی و ریاست سازمان میراث فرهنگی آذربایجان شرقی درخصوص علت عدم‌رسیدگی سازمان به این موضوع، جواب روشنی ارائه نشد.
با‌توجه به اینكه آثار تاریخی بخش جدایی‌ناپذیر هویت یك ملت به حساب می‌آید و روشن‌كننده گذشته پر‌حادثه یك منطقه است. هیچ‌گونه تعلل و كوتاهی در این زمینه قابل اغماض نیست؛ چراكه این آثار بدون جایگزین بوده و تخریب آنها خسارت فرهنگی جبران‌ناپذیری به هویت، تاریخ و پیشینه یك منطقه وارد خواهد ساخت.
