ایران‌بوم

خبرگزاری میراث فرهنگی ـ گروه میراث فرهنگی ـ رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان از دانشگاه آزاد دزفول خواست بنا بر رعایت ضوابط عرصه و حریم محوطه‌های تاریخی، هر چه زودتر فعالیت‌های خود را در محوطه ساسانی ایوان کرخه متوقف کرده و این محدوده باستانی را ترک کند.

به گزارش CHN محوطه ساسانی ایوان کرخه طی چندسال گذشته به عنوان زمین آزمایشی در اختیار دانشگاه آزاد دزفول قرار داشته و دانشجویان رشته کشاورزی این دانشگاه، هرسال دوره آموزشی خود را روی عرصه این محوطه باستانی انجام می‌دهند.

«پرویز پورفرخی»، رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان با اعلام این خبر که از دانشگاه آزاد دزفول خواسته شده تا عرصه محوطه باستانی ایوان کرخه را ترک کند گفت: «عرصه و حریم محوطه باستانی ایوان کرخه مشخص است و دانشگاه آزاد اجازه فعالیت در این عرصه را ندارد. به همین دلیل از آن‌ها خواسته‌ایم که فعالیت خودشان را در این محوطه متوقف کنند.»

به گفته وی دانشگاه آزاد دزفول نیز با این درخواست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری موافقت کرده و قرار است به زودی تمامی فعالیت‌های کشاورزی و آموزشی خود را در این محوطه باستانی متوقف کند.

ایوان کرخه را یکی از مهمترین شهرهای دوران ساسانی می‌شناسند. گفته می‌شود که این محوطه باستانی از شهرهای شاپور اول ساسانی بوده است. در گویش محلی به ایوان کرخه کوت گپون، به معنای محل بزگان گفته می‌شود.

این بنا در سال 1310 در فهرست آثار میلی به ثبت رسیده و در 20 کیلومتری شمال غربی شوش و 20 کیلومتری جنوب غربی دزفول واقع شده است. در سمت راست این شهر رود کرخه واقه شده است و از این محوطه به عنوان کاملترین و بزرگترین شهر مدفون ساسانی یاد می‌شود.

تخریب‌‌ها در ایوان کرخه تنها به کشت و زرع دانشگاه آزاد دزفول مربوط نمی‌شود. بلکه این محوطه باستانی مورد تعرض‌های بی‌شماری از جمله نصب تیرهای برق نیز قرار گرفته است. این تیرها هم به عرصه این شهر باستانی تعرض کرده‌ و هم حریم آن را مخدوش کرده‌اند.

طبق گزارش‌های منتشر شده از 16 اسفند سال گذشته مرکز توزیع برق استان خوزستان با حفاری در 50 نقطه محوطه باستانی ایوان کرخه، اقدام به نصب پایه‌های تیر برق کرده است. این درحالی است که هنوز هیچ اقدامی برای جمع‌آوری این تیرها صورت نگرفته است.

شرکت توزیع نیروی برق شوش از اسفندماه 1378 تا نیمه اول فروردین 1388 اقدام به نصب 60 پایه برق در عرصه محوطه باستانی ایوان کرخه کرده است.

ایوان کرخه در کنار تمام تهدید‌هایی که امروز آن را در مخاطره تخریب قرار داده، جزء مناطق جنگ‌زده خوزستان نیز هست. عراق برای گرفتن شهر شوش تا پشت این محوطه باستانی آمده بود و شهر ساسانی ایوان کرخه محل درگیری میان نیروهای ایران و عراق بود. هنوز رد گلوله‌ها روی دیوارهای قطور شهر باقی‌مانده است.

ایوان کرخه به دلیل مداخلات بی‌شمار عمرانی و آموزشی،‌ بخش زیادی از ساختارهای مطالعاتی خود را از دست داده است. برای نمونه یکی از جنبه‌های مطالعاتی باستان‌شناسان، شناسایی محوطه بر اساس پراکنش و یا تجمع سفال‌های دوره‌های مختلف است. اما امروز به خاطر شخم مدام آموزشی دانشگاه آزاد دزفول، سفال‌ها در سراسر محوطه پراکنده شده و این بخش از مطالعات را غیر ممکن کرده است.

از طرفی حفاری‌های غیرمجاز در این محوطه که طی سال‌های گذشته انجام شده، باعث تخریب بخش‌های دیگری از این محوطه باستانی شده است. این حفاری‌های هرچند امروز متوقف شده، اما طی چندسال گذشته زخم‌های عمیقی بر پیکر محوطه باستانی ایوان کرخه زده است.