ایران‌بوم

خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه میراث فرهنگی- مدرسه گلشن نیشابور، شش هزار و هفتصدوچهل و دومین اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی است که چند سال پیش، به طور کامل مستند سازی شده؛ بنابراین می‌توان به بازسازی این مسجد- مدرسه که یادگار دوره تیموری است و در سال 87 توسط هیات امنای مدرسه تخریب شده، پرداخت.

سیاوش صابری، مدیرکل پیشین بناها و محوطه‌های تاریخی در گفت و گو با CHN، به مستندسازی مسجد- مدرسه گلشن اشاره و بیان می‌کند: « چند سال پیش، روزگاری که به عنوان معاون میراث فرهنگی خراسان رضوی، مشغول فعالیت بودم به مستند کردن مسجد جامع و مدرسه گلشن نیشابور پرداختیم . از این‌رو، مسئولان تازه استان، هر زمان که بخواهند می‌توانند مسجد گلشن را براساس این مستندات، بازسازی کنند.»

مدرسه گلشن، تنها مدرسه تاریخی باقیمانده در نیشابور بود. که به دوران تیموری تعلق داشت؛ مسجد- مدرسه‌ای که سال 81 در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسید و نوروز 87 دور از چشم مسئولین و رسانه‌ها به تیغ‌های تیز لودر سپرده شد. آن‌هم از سوی هیات امنای مسجد و زمانی که از سوی سازمان میراث فرهنگی و از محل اعتبارات ملی، در دست مرمت بود.

آنها بخش وسیعی از این مدرسه ارزشمند را به بهانه ترکیدن لوله آب شرب شهری که از حیاط مدرسه می گذشت، ویران کردند؛ آن‌هم مدرسه‌ای که بنای اصلی ان به 1300 سال پیش و دوره تیموری برمی‌گشت گرچه تزیینات بنا متعلق به دوره صفوی بود و الحاقاتی نیز در دوره قاجار و پهلوی به آن اضافه شده بود.

هیات امنای مسجد – مدرسه گلشن، تمام حجره‌ها را از بین برد و تنها دو ایوان سمت قبله و ایوان ورودی باقی ماند.سازمان میراث فرهنگی استان خراسان رضوی از هیات امنای مدرسه شکایت کرد. گرچه شکایت ایشان، دیری نپایید و بنا شد تا هیات امنای مسجد- مدرسه گلشن در ازای بازپس‌گیری شکایت سازمان میراث فرهنگی به بازسازی بنا بر اساس مستندات موجود بپردازد.

اما پس از گذشت دو سال، همچنان بخش‌های تخریب‌شده، ویران باقی مانده‌اند و بازسازی جدی صورت نگرفته است. حتی گفته ها و شنیده ها از گودبرداری در محل مسجد- مدرسه گلشن به منظور ساخت بنایی دو طبقه خبر می‌دهد.

سیاوش صابری که به مستندنگاری این بنا با همکارانش پرداخته، دلش نمی‌خواهد از مدرسه گلشن و وضعیت کنونی‌اش بگوید. به باور او « مدرسه، نماد خرد و اندیشه است و زمانی ضرورت وجودش، احساس می‌شود که مردم، برتری دانش را بر خرافه و جهل احساس کنند؛ در روزگاری که برای کرامت انسان‌ها، ارزش و اهمیتی قائل نیستند و تنها به گذران زندگی روزمره خود می‌اندیشند چگونه می‌توان به نگهداری و بازسازی مدارس تاریخی اندیشید؟!»

صابری معتقد است: « حفاظت از فرهنگ، خود نیازمند یک فرهنگ است و آن « فرهنگ حفاظت» است.زمانی که دغدغه اصلی مردم حذف یارانه‌ها و سیرکردن شکم‌شان است چگونه می‌توان به آثار تاریخی پرداخت؟ وقتی متولیان میراث فرهنگی، دغدغه فرهنگ ندارند چه می توان گفت جز این‌که نمک هم گندیده است.»