کتاب
معرفی کتاب «ایران و جهان از نگاه شاهنامه»
- كتاب
- نمایش از سه شنبه, 30 خرداد 1391 09:26
- بازدید: 6761
برگرفته از تارنمای دکتر محمد علی اسلامی ندوشن
عنوان: ایران و جهان از نگاه شاهنامه
خلاصه:نگر تا به بازی نداری جهان
نه برگردی از نیک پی همرهان
«رودکی»
شاهنامه کتابی است که هر ایرانی باید به نوعی آن را بشناسد، زیرا کتاب سرنوشت ایران است. « ایران و جهان از نگاه شاهنامه» به قصد آن تدوین شده است که جوانان و نیز همهٔ کسانی که هنوز توفیق آشنائی با اصل آن را پیدا نکرده‌اند، دست آنها را در دست این کتاب بگذارد.
سؤال این است که جهان بینی شاهنامه، که از جهتی همان جهان بینی ایران باستان است، برچه قرار بوده است.
بخش آغازین کتاب به تشریح این موارد می‌پردازد:
خدا و تقدیر - جهان - خرد - آز - ایران - مهر - زن - نام - آزادی - فرهنگ - مرگ - نخبگان - ادب - رفتار با دشمن - طیف عرفانی - طیف خیاّمی - نیرنگ در جنگ؛ و آنگاه به این سؤال ختم می‌شود: از شاهنامه چه می‌آموزیم؟
بدنهٔ اصلی کتاب داستان‌های برجستهٔ شاهنامه را به تاًمّل می‌گذارد،چون داستان ضحاّک‌و کاوه و فریدون و زال و رودابه و هفت خان رستم و رستم و سهراب و داستان سیاوش و جنگ ایران و توران و داستان فرود و بیژن و منیژه و داستان رستم و اسفندیار و پایان کار رستم، که هر یک مفهوم عمیق انسانی‌ای در خود دارند.
در دیباچهٔ کتاب آمده است:
- «شاهنامهٔ فردوسی بیش از هر کتاب دیگر در زبان فارسی سرگذشت و روح مردم باستانی ایران را در خود بازتاب داده است. بنابراین می‌توانیم از او گواهی هائی بگیریم که ایرانی چگونه کسی بوده است و از زندگی چه می‌خواسته.»
- «مردم به کتابی چون شاهنامه از دو جهت نگاه می‌کردند: یکی سیاسی، یعنی وسیلهٔ بازیافت شخصیّت ملّی خود، و دیگری انسانی، یعنی کتاب حکمت و عبرت و دستورنامهٔ زندگی.»
- «رکن‌های اصلی اندیشهٔ مردم این سرزمین، چون عرفان و عشق و جوانمردی و آزادمنشی... از او مایه گرفته‌اند، هرچند بعد از اسلام برحسب اوضاع و احوال متفاوت، تغییر رنگ یافته باشند.»
- «شاهنامه کتاب واقع بینی است. انسان را از موضع خاکی خود برنمی‌کَند. آسمان جای خود دارد و زمین جای خود. هرچه هست و نیست باید در همین زمین عاید آدمی گردد.»
-- «جهان بینی شاهنامه، حاصل یک دوران دراز تجربهٔ قوم ایرانی است، در یک سرزمین پرماجرا و پر کشاکش؛ و به ما می‌گوید که چگونه باید زندگی کرد. شاهنامه، با آنکه از زمانهای دور حرف می‌زند، آموزه‌هایش هنوز راهگشا هستند، و می‌توان گفت که با همهٔ قدمت، تازه‌ترین کتاب زبان فارسی است.»
این تألیف جلد دومی نیز خواهد داشت، تحت عنوان «ساسانیان از نگاه شاهنامه» که نیمهٔ تاریخی شاهنامه را دربرمی گیرد.
چاپ نخست.انتشارات امیرکبیر.1381
آنچه در این کتاب آمده است
پیشگفتار
شاهنامه از چه می‌گوید؟
بی طرفی در شاهنامه
خدا و تقدیر
جهان
خرد
آز
ایران
مهر
زن
نام
آزادی
فرهنگ
مرگ
نخبگان
ادب
رفتار با دشمن
طیف عرفانی
طیف خیّامی
نیرنگ در جنگ
از شاهنامه چه می‌آموزیم ؟
ایران و جهان.
