شاهنامه

رهنمود به دو اثر فرهنگی - هنری و پژوهشی- فرهنگی- تاریخی

برگرفته از تارنگار ایران شناخت(دکتر جلیل دوستخواه)

 یادداشت ویراستار


آنچه در پی ِ یادداشت ِ امروز می آید، رهنمودهای دوگانه ای است به دو اثر، یکی فرهنگی - هنری و دیگری پژوهشی - فرهنگی - تاریخی که هردو در فراسوی ِ مرزهای جغرافیای و سیاسی ی ایران و در گستره ی بی مرز ِ فرهنگی ی ِ جهان شمول ِ آن پدیدآورده شده و نمونه های والایی از رویکرد ِ دل آگاهان و روشنگران ِ فرهیخته ی ایرانی (در هر جا که باشند) به ارزشهای ِ پایدار فرهنگ و هنر ِ ایرانی در جهان پرآشوب و مغشوش کنونی است. بر همه ی ایرانیان است که هنرمندان و اندیشه ورزان ِ عرضه دارنده ی این گونه اثرها را نیک بشناسند و ارج بگزارند و به دیگران بشناسانند و در همین راه فرخنده ی ایران شناسی و ایران دوستی گام بزنند. چُنین باد!


دوشنبه، چهارم اردیبهشت 1385


 

   :چهره ی فردوسی در آغاز فیلم، در حالی که می خواند
"به نام خداوند ِ جان و خِرَد / کزین برتر اندیشه برنگذرد."
همامیزی ی قلم و شمع و تابش ِ فروغ ِ قلم-شمع بر چهره ی شاعر
در طرح ِ این تصویر، سخت چشم گیرست.


با سپاس از دوست فرهیخته دکتر نوید فاضل که رهنمود به گزارش ِ پدیدآمدن ِ این اثر فرهنگی - هنری را به این دفتر فرستاد.


تولّد ِ دوباره ی ِ رستم


فیلمی ویدیویی به شیوه ی پویانمایی (انیمِیشِن) به مدّت ِ 50 دقیقه، از داستان ِ رستم و سهراب متن ِ گفت و شنود ِ شادی الهی با سعید قهّاری کارگردان فیلم، به گفتاورد از تارنمای بخش فارسی ی رادیو بی. بی. سی. در برنامه ای به نام ِ روز هفتم، اجرا شده در تاریخ یکم اردیبهشت 1385 (بیست و یکم آوریل 2006).
  شادی الهی: تولّد ِ دوباره ی ِ رستم/ Rebirth of Rostam
اسم ِ انیمیشن جدیدیه که داستان رستم و پهلوانی های اون رو به تصویر می کشه. سعید قهّاری کارگردان و سازنده این فیلم فوق لیسانس کامپیوتر داره و سالهاست که در بریتانیا زندگی می کنه.
قسمت هایی از فیلم انیمیشین تولد دوباره رستم ( سرعت بالا )
قسمت هایی از فیلم انیمیشین تولد دوباره رستم ( سرعت پایین )


سعید این فیلم رو به یاد پدرش استاد علی قهّاری مجسّمه ساز مشهور ایرانی ساخته که ۷ سال پیش در ایران درگذشت. سعید که از بچگی از طریق شاهنامه خوانی مادرش با داستانهای اسطوره ای ایران آشنا بوده، همیشه نزدیکی خاصی با اشعار فردوسی حس می کرده. و اتفاقا مادرش خانم مهین قهّاری در تدوین این انیمیشن نقش بزرگی داشتن. سعید قهاری چند روز پیش اومد به استودیوی بی بی سی و کلی راجع به فیلم و هدفش از ساختن اون گپ زدیم.


سعید قهّاری: من وقتی به نسل ایرانی که خارج از ایران بزرگ شدن نگاه می کردم، جوون هایی رو می دیدم که حتّی نمی تونستن فارسی بخونن یا بنویسن؛ چه برسه که بتونن کتاب های شاهنامه و مولوی رو بخونن و متوجه بشن. بنابراین بهترین حالتی که می تونستم این فرهنگ رو به این افراد نشون بدم، یک حالت تفریحی بود، مثلاً به صورت فیلم. من همیشه اعتقاد داشتم در فرهنگی که رستم ها و آرش ها رو داره، ما احتیاجی به سوپرمَن و بَتمن
Superman and Batman
نداریم! قهرمانان فرهنگ ما باید همیشه در یادمون بمونن و الگوهایی باشن برای همه ما.
شادی الهی : سعید جان، داستان رستم و سهراب رو کمابیش همه می دونن. می خواستم بدونم تو منظورت از درست کردن این فیلم ِ انیمیشن که مقداری هم با داستان شاهنامه فرق داره، چیه؟
س. ق. : پیام اوّل این فیلم خیلی مشخّصه. شناخت خدا و خود ِ انسان. من زمانی که در ایران بودم، ورزش رزمی می کردم و شعار ما این بود که: "گر به خود آیی، به خدایی رسی، به خدا" ... کلمه ی ِ"خدا" در آخر این جمله، خیلی جالبه که هم قسم به خدا می خوره و هم این که میگه به خودت بیا. این موضوع همیشه توی فرهنگ ما بوده. وقتی آدم شروع کنه به شناختن خودش، شروع می کنه به شناخت خدا. پیام دوم هم عشق به خاک و وطنمونه. درسته که ممکنه ما کیلومترها از وطن خودمون فاصله داشته باشیم؛ اما عشق اون همیشه توی وجود ما هست و ما همه ریشه در خاکمون داریم. موسیقی این فیلم رو یک جوان ایتالیایی درست کرده که تقریباً پنج نوع میزان و حالت مختلف داره. حالت اهریمنی افراسیاب و هومان، حال عشق و علاقه پدر و پسر و عشق و علاقه به وطن. کلاً در ساخت این فیلم از آخرین متدهای روانشناسی استفاده شده. مثلاً در تدوین صحنه ها، رنگ ها و موسیقی. همه اینها طوری تنظیم شده که بتونه بیننده رو مجذوب خودش بکنه و پیغام ها رو بهتر برسونه. ش. ا. : اتفاقاً یکی از صداهای این فیلم ها، صدای سالومه، همکار خودمونه. س. ق.: بله، سالومه صدای قشنگی داره و خیلی هم خوب صحبت کرده. ش. ا. : با بقیّه اشخاصی که توی این فیلم صحبت می کنن چطور آشنا شدی؟
س. ق.: اکثر افرادی که در این فیلم صحبت کردن، دوستان و افراد خانواده خود من هستن و خیلی هم خوب صحبت کردن. وقتی تصمیم به شروع این فیلم گرفتم، سرمایه خیلی کمی داشتم. در زمان کار خیلی سعی می کردم اون رو به بهترین حالت ارائه بدم؛ ولی در عین حال کار باید در حدّ بودجه ی ِ خودش می موند. با تمام این حرف ها، خرج این فیلم خیلی بیشتر از اونی شد که فکرمی کردم!
ش. ا. : چه قدر شد؟
س. ق.: من تصمیم داشتم این فیلم رو به مدت ۲۵ دقیقه درست بکنم. این انیمیشن رو در یک استودیو در هند درست کردم که تکنولوژی خیلی خوبی دارن؛ اما قیمت اونها به اندازه ی ِ هالیوود نیست. اما بعداً دیدم ۲۵ دقیقه برای داستان کافی نیست و فیلم در نهایت با ۵۰ دقیقه انیمیشن تموم شد. سرمایه و زمان اون هم سه برابر شد!
ش. ا. : یک مقدار از صحنه ها و نقش های این فیلم بگو و اینکه اونها رو از کجا الهام گرفتی؟
س. ق.: من می خواستم فرهنگ خودمون رو با تاریخمون هماهنگ کنم. جوانان ما که در این عصر زندگی می کنن، باید بتونن رابطه ای بین خودشون و این فرهنگ و تاریخ حس کنن. برای همین قصر پرسپولیس رو من از روی پرسپولیس واقعی طراحی کردم. البته شکل اون رو یک مقدار عوض کردم. مثلاً دژ ِ سپید رو از روی ارگ ِ بم طرّاحی کردم که بتونه یک مقداری فرهنگ ما رو نشون بده. البته این فیلم دقیقاً به همون فرمی که حکیم فردوسی نوشته ساخته نشده؛ چون کار بسیار سخت و پر هزینه ای می شد. این فیلم برداشت من از این کتابه که فکر می کردم برای فرهنگ الان ما مناسب باشه

• < قبلی
• بعدی >