خانهما ز یاران چشم یاری داشتیم – سخنی با عادل فردوسی‌پور
- توضیحات
- دسته: نگاه روز
- منتشر شده در 06 تیر 1393
- بازدید: 6207
آقای فردوسی‌پور، فرهنگستان زبان و ادب فارسی فهرست واژه‌های مصوب در حوزهٔ ورزش را که آسان‌تر و همه فهم‌تر از لاتینِ آن است برای شما فرستاده است و حتا از شما و دوستانتان دعوت نموده و با شما گفتگو کرده و حتا رسانهٔ ملی، این نشست و گفتگو را پخش کرده است. حتا دوباره، چند روز پیش معاونت محترم گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی نامهای نوشتند و فارسی نگویی شما با وجود همهٔ یادآوری‌های پیشین یادآور شدند.
فارسی بنویسیم
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 10 تیر 1393
- بازدید: 2916
زبان فارسی دچار عوارضی شده است. این عوارض از دو راه عمده به زبان ما راه یافته است: یکی از راه ترجمه‌های ناشیانه و دیگری از راه نوآوری کاذب و نوخامَگی. در همهٔ مراتب زبانی، از آوایی گرفته تا بلاغی و هنری، ناهنجاریهایی دل‌آزار به چشم می‌خورد که برخی از آنها حتی الگوهای بیان عواطف و افکار ما را دگرگون ساخته است یا به الگوهای بیگانه بدل کرده است. عناصر بیانی بیگانه چندان کاربرد پردامنه و شایع یافته است که در نوشته‌های تألیفی و حتی در گفتار و محاوره، بی‌آن که به غریبه بودن آنها توجه شود، به کار می‌رود. کار به جایی رسیده که نزدیک است میان نسل گذشته ونسل امروز از حیث شمّ زبانی جدایی افتد: آنچه را که پدران بیگانه یابند فرزندان آشنا بینند و آنچه برای پیران معهود و مأنوس است برای جوانان غریب و مهجور جلوه کند.
خبرنامه ایرانبوم - نوشتارهای منتشر شده در بهار 1393 خورشیدی
- توضیحات
- دسته: خبرنامه
- منتشر شده در 09 تیر 1393
- بازدید: 3288
کاربرد نامهای بیگانه بر روی کالاهای ایرانی با کدام پروانه؟ / زبان فارسی ممیِّز ذیروح از غیر ذیروح / حکمت دینی و تقدّس زبان فارسی / نگاهی دیگر به فردوسی علیه‌الرحمه / حاکمیت ملّی و رژیم حقوقی دریای مازندران / سخنی با آقازاده‌های موسیقی / آرامگاه کوروش بزرگ / خبرهای میراث فرهنگی و طبیعی از رسانه‌ها / ایران دورت بگردم / خطر‌هایی که زبان فارسی را تهدید می‌کند / زبان فارسی را حفظ کنیم - پژوهشی مختصر در زبان تلویزیون / زبان علمی فارسی و پیشنهادهایی در راه اصلاح آن / پیشینهٔ واژه‌پردازی در پارسی پس از اسلام / خط و خوش‌نویسی / خلیج فارس (خونابۀ تاریخ ایران زمین) / نگاهی به دو قرارداد 1921 و 1940 و حقوق ایران در دریای مازندران / دستگاه‌های آواز ایرانی / اشعار محلی جامع‌الالحان عبدالقادر مراغی / پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی / فهلویات شیخ صفی‌الدین اردبیلی / چرا و چگونه زبان فارسی باید زبانِ علمی ما باشد؟ / زبان پهلوی / انوشیروان دادگر / نگاهی به تاریخ معاصر ایران / تاریخ ریاضیات در ایران / ایران در سپیده‌دم تاریخ / واژه‌هایی تازه از زبان قدیم مردم ارّان و شروان و آذربایجان / شاهنامه و تاریخ و دانش و فرهنگ ایران‌زمین / جشن‌های باستانی / از زبان داریوش / تاریخ تجزیهٔ ایران / حافظ پژوهشی در تاجیکستان.
خبرهای میراث فرهنگی و طبیعی از رسانه‌ها - 3 تيرماه 1393
- توضیحات
- دسته: يادمان
- منتشر شده در 04 تیر 1393
- بازدید: 3055
کاربرد نامهای بیگانه بر روی کالاهای ایرانی با کدام پروانه؟ / خواندن و نوشتن / زبان فارسی ممیِّز ذیروح از غیر ذیروح / حاکمیت ملّی و رژیم حقوقی دریای مازندران / سخنی با آقازاده‌های موسیقی / آرامگاه کورُش (کوروش) بزرگ - شادروان علی سامی / آثار باستانی - قلعه دختر شوراب گُناباد / ایران دورت بگردم / اهمیت نقش رستم / واژه‌های فوتبالی فرهنگستان زبان و ادب فارسی / دربارۀ زبان فارسی / درد بی درمان خشکسالی با سدهای پر از خالی درمان نمی شود/ دریای مازندران می‌تواند دریاچه ارومیه را نجات دهد؟ / دریاچه های فارس در حسرت حقآبه / اندر احوالات توسعه‌گرایی؛ آقای رییس قرارداد ترکمانچای میراث فرهنگی افتخار کردن ندارد! / تخریب حاکم‌نشین قلعه تاریخی راین به بهانه ایجاد کافی شاپ / فروچاله‌ها، تخت‌جمشید و نقش رستم را می‌بلعند / شهر سوخته جهانی شد / «مسعودیه» و «عامری‌ها» بی‌شک نفیسند / سازمان میراث در واگذاری «چشمه‌علی» خلاف کرده / روزهای سخت بختگان / صنعت پته‌دوزی در کرمان.
بدبختانه، متأسّفانه، خوشبختانه
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 03 تیر 1393
- بازدید: 3012
بسیاری از ادبا این سه کلمه را غلط یا غیر فصیح می‌شمارند و گویندگان را از استعمال آنها برحذر می‌دارند و توصیه می‌کنند که به جای «متأسفانه» (یا«بدبختانه ») گفته شود: «مع‌الا‌سف»، «با‌تأسّف»، «ازبخت‌بد»، «از‌بدِ حادثه»، «افسوس»، «دریغا» و جز اینها، و برای «خوشبختانه» هم کلمات یا ترکیبات دیگری پیشنهاد می‌کنند. با این همه، ساخت و کاربرد این سه قید منطبق با قواعد زبان فارسی است و ایرادی برآنها نیست. برای توضیح مطلب، نخست باید چگونگی ساختن قید را از اسم و صفت بیان کنیم.
حاکمیت ملّی و رژیم حقوقی دریای مازندران (خزر)
- توضیحات
- دسته: ديده بان مازندران
- منتشر شده در 01 تیر 1393
- بازدید: 3127
دریای مازندران دارای نظام حقوقی معتبر و قابل تطبیق با شرایط جدید است. این نظام حقوقی برپایۀ معاهدات 1921 و 1940 و استوار است. سازگاری فنی نظام حقوقی با شرایط جدید، صرفاً در پرتو درک روح معاهدات 1921 و 1940 و احترام به حق حاکمیتِ ملت ایران بر دریای کاسپین که یک حق تاریخی است، امکان پذیر خواهد بود. تا قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، دو کشور ساحلی از حق حاکمیت برابر بر دریای کاسپین برخوردار بودند و حق تصمیم گیری مشترک برسرنوشت این دریا، تجلی طبیعی اعمال حاکمیت برابر بود. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، برحق تصمیم‌گیری این کشور تأثیرگذاشته و چهار کشور، فدراسیون روسیه، جمهوری آذربایجان، جمهوری قزاقستان و ترکمنستان، مشترکاً وارث حق تصمیم‌گیری اتحاد جماهیر شوروی در دریای کاسپین گردیدند، ولی حق تصمیم‌گیری ایران همچنان به اعتبار خود باقی است.نتیجه اینکه در تصمیم‌گیری نسبت به سازگارکردن معاهدات 1921 و 1940، ایران حقی برابر با چهار کشور دیگر ساحلی دارد.
خواندن و نوشتن
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 31 خرداد 1393
- بازدید: 3750
بقای فرهنگ ما و حتی وحدت ملی ما در گرو حفظ و بقای زبان فارسی است؛ و بقای زبان فارسی وابسته به این است كه این زبان بتواند به صورت یك زبان زنده در همۀ وجوه زندگی ما ایرانیان به كار رود. تصور ما از آموزش زبان فارسی و اهدافی كه از این كار در نظر داریم با مقتضیات زندگی امروز و تكالیف جدیدی كه این زندگی بر دوش این زبان می‌نهد نمی‌خواند. امروزه توانایی خواندن و نوشتن فعال (و بخصوص این دومی) فضل محسوب نمی‌شود بلكه شرط ضروری زندگی اجتماعی است. یكی از نخستین وظایف نظام آموزشی، پرورش این توانایی است و این منظور جز با تجدید نظر كلی در اهداف و ساختار دروس مربوط به زبان و ادبیات فارسی حاصل نخواهد شد.
«آنه» و «آنی»، پسوندهای مرکب و دوگانه (از «آن» نسبت + «ه» و «ی» نسبت)
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 29 خرداد 1393
- بازدید: 6325
به اسم جاندار (یا صفت جاندار به جای اسم نشسته) یا بیجان (ذات یا معنی) با معانی: ارتباط، تعلّق، تناسب، همانندی، زمان و مکان، یکسان افزوده می‌شود، و از آن اسم یا صفت، صفت برای بیجان می‌سازد، اگر چه گاه برای جاندار نیز در فارسی به کار رفته است.
حذف حرف اضافه
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 29 خرداد 1393
- بازدید: 2936
به نظر نگارنده، در فارسی فصیح و نثر دقیق، خاصه در متون علمی که نیاز به وضوح و صراحت دارد، بهتر است که در همه حال از حذف حرف اضافه خودداری شود.
زبان فارسی ممیِّز ذیروح از غیر ذیروح
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 27 خرداد 1393
- بازدید: 3056
جالب توجّه و حتّی پرمعنی است که زبان فارسی داشتن روح را ملاک تمایز موجودات از یکدیگر می‌گیرد. در حقیقت اگر تمایزی میان آنها قائل است به دلیل این است که ذیروح را بر غیر‌ذیروح ترجیح می‌دهد و آن را در مرتبه‌ای بالاتر می‌نشاند، زیرا یکی چیزی دارد که نزد انسان عزیز و شریف است و دیگری آن را ندارد. به همین سبب است که جمع غیر‌ذیروح یا غیر‌جاندار را هم مفرد می‌گیرد و افراد آن را صاحب شخصیّت مستقل نمی شناسد. نکتۀ دیگری که از نگاه زبان فارسی به واقعیّات جهان برمی‌آید این است که صِرف اینکه این زبان آنها را مانند بعضی زبانهای دیگر با تمییز میان مذکّر و مؤنّث نگاه نمی‌کند، به معنی این است که این دو جنس را برابر می‌داند و این یکسان نگریستن زبان به نرینه و مادینه هم خود در خور تأمّل است.
