خط و خوشنویسی - شادروان دکتر رکنالدّین همایون فرخ
- توضیحات
- دسته: خط فارسی
- منتشر شده در 25 فروردين 1393
- بازدید: 14537
تنوع خط در ایران چه در دوران باستان و چه پس از اسلام، گویای این حقیقت است که خط در ایران پا به عرصهی وجود گذاشته است. زیرا در میان هیچیک از ملل جهان به میزان و مقدار و تعداد انواع خطوطی که ایرانیان ابداع و اختراع کردهاند، وجود ندارد و یک صدم خوشنویسانی که در ایران ظهور کرده و نام و نشان و اثرشان برجاست، در دیگر کشورهای اسلامی به عرصهی وجود و ظهور نیامدهاند. خط، زندگی بشر را از دوران پیش از تاریخ به دوران تاریخی تغییر جهت داد و بنابراین سهمی که پیدایش خط در مدنیت و فرهنگ و هنر جهان دارد، قابل قیاس با هیچ یک از پدیدههای دیگر بشر نیست، زیرا بنیان هر پدیده و فکر و ابداع و اختراع و پیشرفت، خط بوده است.
خبرهای میراث فرهنگی و طبیعی از رسانهها - 23 فروردینماه 1393
- توضیحات
- دسته: يادمان
- منتشر شده در 24 فروردين 1393
- بازدید: 6397
اشعار محلی جامعالالحان عبدالقادر مراغی / پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی / نوروزِ پیروز - نوروزِ سال 1393 خورشیدی خجسته و فرخنده باد / در نشست «یک ملت، سه دولت و ضرورت یک پیوند» مطرح شد: گام نخست، فرهنگستان مشترک / فهلویات شیخ صفیالدین اردبیلی / چرا و چگونه زبان فارسی باید زبانِ علمی ما باشد؟ / گلدان توسط بچه شکسته شد / فاعلِ جمع و فعلِ مفرد در زبان فارسی / ماجرای مفرد و جمع / زبان پهلوی / ماهی قرمز سفره هفت سین، هم ایرانی است و هم فرهنگی / شمارهٔ 80 ماهنامه خواندنی منتشر شد / سفر به ایراندژ و گزارش شرکت در همایش بینالمللی میراث ایرانی در قفقاز / انوشیروان دادگر - دکتر علیقلی محمودی بختیاری / انوشیروان عادل / یعقوب پسر شمشیر نگاهی به تاریخ معاصر ایران / تاریخ ریاضیات در ایران / ایران در سپیدهدم تاریخ / اسنادی از یگانگی بحرین با ایران / اسپهبدان ساسانی / نگاهی به سازههای باستانی در دوران شاپور یکم / شاپور یکم / پردیس / حکمت دینی و تقدّس زبان فارسی / زبان فارسی / بم؛ نگاهی دوباره / نوروز جشن بزرگداشت دانش بشری / خطر نقص ژنتیک و انقراض گوزن زرد و یوز ایرانی / تاثیر آتشفشانها بر بقای گونههای گیاهی و حیوانی / گاهنامه ی پیروز ، شماره ی چهارم ، نوروز ۱۳۹۳ / وقتی که یوزپلنگها حامی فوتبال مسجدسلیمان میشوند.
دستگاههای آواز ایرانی
- توضیحات
- دسته: هنر
- منتشر شده در 24 فروردين 1393
- نوشته شده توسط یسنا خوشفکر
- بازدید: 8651
در این نوشتار تلاش شده است دستگاههای موسیقی ایرانی در جدولهایی جداگانه همراه با گوشههایشان نمایش داده شوند تا با درک بهتر و دید بازتری نسبت به چگونگی پیوند دستگاهها و آوازها و گوشهها فراهم آید.
اشعار محلی جامعالالحان عبدالقادر مراغی
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 23 فروردين 1393
- بازدید: 8485
عبدالقادر بن غیبی مراغی متوفی در 838 ق در خاتمهٔ کتاب جامع الالحان خود که آن را در اوایل قرن نهم نوشته است، در مجلس سی و سوم، سی و دو بیت شعر به لهجههای محلی ایران نقل کرده است. این اشعار همه اشعار ملحون بوده که همراه انواع سازها خوانده میشده است. از این سی و دو بیت، شش بیت به زبان همدانی، چهار بیت به زبان مازندرانی، هشت بیت از خواجه محمد كُجُجانی [به زبان تبریزی]، چهار بیت به زبان رازی از بُندار، سه بیت به قزوینی (زبان قزاونه = قزوینیان) و هفت بیت به زبان تبریزی است.
فهلویات شیخ صفیالدین اردبیلی
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 19 فروردين 1393
- بازدید: 11745
در کتاب سلسلةالنسب صفویه از شیخ حسین پسر شیخ ابدال پیرزادۀ زاهدی که به شاه سلیمان صفوی اهدا شده یازده دوبیتی فهلوی به شیخ صفیالدین اسحق اردبیلی، جد پادشاهان صفوی نسبت داده شده است. شیخ حسین، مؤلف کتاب، پس از فتح قندهار به دست شاه عباس دوم در 1059، به علت کهولت انزوا اختیار کرد و این کتاب قاعدتاً باید در اوایل حکومت شاه سلیمان که مصادف اواخر عمر مؤلف است نوشته شده باشد. سلسةالنسب صفویه در شرح حال صفیالدین و شش تن از فرزندان اوست که ششمی آنها شاه اسماعیل صفوی است. این کتاب یک خاتمه نیز دارد که در باب شیخ زاهد گیلانی و فرزندان اوست.
گلدان توسط بچه شکسته شد
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 18 فروردين 1393
- بازدید: 8387
در چند دههٔ اخیر، بر اثر نفوذ زبانهای فرنگی از راه ترجمهها، نوعی جملهبندی در فارسی رایج شده که در قدیم سابقه نداشته است و آن این است که مثلاً به جای اینکه بگویند: «گلدان را بچه شکست» می گویند: «گلدان توسط بچه شکسته شد.» این نحوه بیان که امروزه در روزنامهها و رادیو و تلویزیون به حدّ شیاع رسیده است ناشی از شتابزدگی مترجمان و بخصوص مترجمان خبرگزاریهاست که عبارتهای خارجی را لفظ به لفظ به فارسی برمیگردانند و نمیخواهند اندکی رنج جستجو را برخود هموار کنند یا دست کم بیندیشند که در اجتماع یا با اهل خانوادهٔ خود به طور عادی و به صرافت طبع چگونه سخن میگویند. زیرا این شیوهٔ بیان که بر خلاف طبیعت زبان فارسی است هنوز در گفتار روزمرهٔ مردم نفوذ نکرده است. و صِرفِ همین نکته که، با وجود کثرت استعمالِ این نوع جملهبندی در نوشتههای پنجاه شصت سال اخیر، بازهم اهل زبان در گفتار روزانهٔ خود در برابر آن مقاومت میکنند نشان میدهد که لابد این شیوه با نحو زبان فارسی ناسازگار است.
ماجرای مفرد و جمع
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 17 فروردين 1393
- بازدید: 8692
مقالهٔ استاد فقید، مجتبی مینوی، در شمارهٔ پنجم سال ششم نشر دانش (ترجمهٔ آقای ابوالحسن نجفی) دربارهٔ جمع و مفرد، اصل مهمّی از دستور زبان فارسی را یادآور گردید. امّا برای شخص من مفهومی افزونتر از معمول داشت، زیرا همین چند ماه پیش بر سر این موضوع مورد مؤاخذهٔ یکی از خوانندگان دانشور خود قرار گرفته بودم. این دوست ناشناخته که متأسفانه نامهاش امضا نداشت، با نقل چند جمله از ترجمهٔ من از آنتونیوس و کلئوپاترای شکسپیر، ایراد کرده بود که چرا فعل در آنها به صورت جمع آمده است.
لزوم رسمیت یافتن کشتار مردم حلبچه وسردشت به عنوان نسلکشی و جنایت علیه بشریت
- توضیحات
- دسته: گزارش
- منتشر شده در 16 فروردين 1393
- بازدید: 7137
بمباران شیمیایی حلبچه البته از بعد دیگری هم باید مورد ملاحظه قرار گیرد و آن یاری و امداد رسانی گسترده ایرانیان به مردم حلبچه است .تقریباً تمامی هزاران مجروح بمباران شیمیایی حلبچه توسط ایران درمان شده و همچنین این روند درمانی تا سال های طولانی پس از جنگ یعنی همین روزها استمرار داشته است. بخشی از شهدای مظلوم حلبچه در خاک ایران دفن شده و به صورت متناوبی پزشکان ایرانی با حضور در شهر حلبچه به نیازهای درمانی اهالی این شهر رسیدگی می کنند.یاری مردم و مسئولان ایرانی به مردم حلبچه در این سال ها چنان مستمر بوده که تقریباً تمامی مردم شهر حلبچه با حس قدرشناسی نسبت به مردم ایران ابراز علاقه و محبت عمیق دارند.
فاعلِ جمع و فعلِ مفرد در زبان فارسی
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 14 فروردين 1393
- بازدید: 9924
اگر عملی را به فاعلِ جمع غیر جاندار یا به چند فاعلِ غیر جاندار، اعم از اسم ذات یا اسم معنی، نسبت دهیم و این عمل از مختصّات انسان و محتاج اراده و نیروی تعقل باشد یا برای فاعل قایل به شخصیت شود، در این صورت فعلِ جمع به کار میرود. راهنمای ما در این زمینه آثار نویسندگان و شاعران بزرگی است که آنها را معماران زبان میشماریم و از تأثیر عوامل بیگانه برکنار میدانیم. بنابراین مثالهای متعددی از این نوع چندانکه یافتهام در ذیل نقل میکنم و هر بار که لازم باشد توضیحی خواهم داد.
چرا و چگونه زبان فارسی باید زبانِ علمی ما باشد؟
- توضیحات
- دسته: زبان پژوهي
- منتشر شده در 13 فروردين 1393
- بازدید: 14733
ما برای انتقال دانش و تکنولوژی بدون آمادهسازی زبان دچار مشکل میشویم، یعنی یکی از دلایل پرداختن به زبان فارسی به عنوان زبان علمی نیاز ما به انتقال دانش و تکنولوژی جدید به کشور است. ارتقای سطح فرهنگیِ عامه و آشنا ساختن مردم با فرهنگِ علوم وتکنولوژی جدید دلیل دیگری است. زیرا ممکن نیست بتوانیم کشور پیشرفتهای شویم و توسعه پیدا کنیم بدون اینکه مردم ما زبانِ علمیِ روز و زبان تکنولوژیِ روز را بفهمند. بدون داشتن زبان توانا و رسا نمیتوان به استقلال صنعتی رسید. قطعاً به دلیل یا به هوای اینکه میخواهیم کشور خودکفایی باشیم، مجبوریم به زبان علمی خود هم بپردازیم تا واژهشناسی نوعی پویایی در زبان را به ما القاء کند. این پویایی لازمۀ پیشرفت علمی و صنعتی است. اگر به این پویایی توجه نشود و نوعی دیدِ ایستا نسبت به زبان و واژگان (که لایهای از زبان است) داشته باشیم، آنگاه قطعاً صنعت ما هم ایستا خواهد شد و پیشرفت نخواهد کرد.