ایران‌بوم

آلزایمر، بیماری زوال مغز و فراموشی، بیماری دوران کهولت است. بیماری که با شناخت دقیق آن می‌توان از بروز آن جلوگیری یا آن را به تعویق انداخت. منشأ بیماری آلزایمر دقیقاً مشخص نیست اما عواملی چون وراثت، تغذیه و نوع زندگی در بروز آن موثر شناخته شده‌اند.

new nike football boots 2012 2017 - 002 - Nike Air Max 270 ESS Ανδρικά Παπούτσια Γκρι / Λευκό DM2462 | Nike Blazer Low Platform Light Bone , AspennigeriaShops , air jordan 4 men retro , Release

در کشور ما تلاش جدی و مستمر برای شناساندن این بیماری انجام نشده و بسیاری از افراد در مواجهه با این بیماری یا بیماران مبتلا نمی‌دانند دقیقاً باید چه اقداماتی انجام بدهند. در روز جهانی آلزایمر به انجمن آلزایمر ایران سری زده‌ایم و با مدیرعامل و مسئولان این انجمن گفتگویی انجام داده‌ایم که تقدیم می‌شود.‏

آلزایمر چیست؟

آلزایمر نوعی بیماری مغزی است. متأسفانه بسیاری از مردم فکر می‌کنند که آلزایمر بیماری روحی ـ روانی است، در حالی که بیماری جسمی است، اما علائم آن به برخی از بیماری‌های روحی ـ روانی شباهت زیادی دارد و به دلیل تابویی که در مورد بیماری‌های روحی ـ روانی وجود دارد، برخی از بیماران نسبت به آن موضع می‌گیرند و از رفتن به مشاوره و درمان دوری می‌کنند یا اگر هم که به دنبال آن هستند ترجیح می‌دهند کسی متوجه آن نشود. اعظم میرحاج، کارشناس ارشد مدیریت آموزش و مسئول آموزش عمومی همگانی انجمن آلزایمر ایران با اشاره به موارد بالا می‌افزاید: «بسیاری از خانواده‌ها، بیمار خود را به مجامع نمی‌برند و از فعالیت‌های اجتماعی دورشان می‌کنند و نمی‌دانند بیمارشان تقصیری ندارد، اگر تکرار حرف یا پر حرفی دارد، دوبینی یا پرخاشگری دارد به دلیل بیماری است.» ‏

به گفته وی آلزایمر بیماری نقص مغز است که پیش‌رونده است که ابتدائاً از قسمتی از مغز که مربوط به حافظه و فکر و ذهن است آغاز می‌شود. به همین خاطر اوایل بیماری فراموشی کوتاه مدت عارض می‌شود و بیمار اتفاقات اخیر را فراموش می‌کند، اما چون بیماری پیش رونده است، باعث می‌شود تا فراموشی بیشتر شود و فراموشی دراز مدت هم اتفاق بیفتد.میرحاج با اشاره به پیشروی بیماری می‌افزاید: «در مراحل بعدی، این آسیب به قسمت‌های دیگر مغز گسترش پیدا می‌کند و بعد از مدتی بیماران دیگر حتی قادر به تکلم و راه رفتن نیستند و کارهای شخصی اشان را نمی‌توانند انجام دهند.» به گفته وی، برای همین است که گفته شده «آلزایمر تنها یک فراموشی ساده نیست».‏

مسئول آموزش همگانی انجمن آلزایمر، تاکید می‌کند: «انجام تست به معنی جلوگیری از بیماری آلزایمر نیست، بلکه مثل آزمایش فشار یا چربی خون، باعث می‌شود تا ما از وجود بیماری یا میزان آن اطلاع داشته باشیم و بتوانیم برای کند کردن روند آن اقدام کنیم.»‏

تاریخچه

آلزایمر اولین بار توسط یک پزشک آلمانی به همین نام (آلیس آلزایمر) در سال 1906 کشف شد. او دریافت که رسوبات پروتئینی غیر طبیعی در بافت مغزی افراد مبتلا به این بیماری وجود دارد و در کالبد شکافی افرادی که مبتلا بودند، دریافت که مغز افراد مبتلا از حالت طبیعی کوچک‌تر است. به گفته مسئول آموزش همگانی انجمن آلزایمر: «در حال حاضر با سی تی اسکن و ام آر آی، این مسئله مشخص می‌شود.»‏

منشأ بیماری و عوامل موثر بر آن‏

میرحاج با اشاره به نامشخص بودن منشا بیماری آلزایمر می‌گوید: «یک سری عوامل در بروز این بیماری موثر شناخته شدند، یکی از این عوامل روند افزایش سن و پیری است. سابقه ژنتیکی، تغذیه در طول زندگی، نوع فعالیت، نوع شغل و... همه اینها مؤثرند.»

وی تأکید می‌کند: «ارث و افزایش سن از عوامل موثر در بروز آلزایمرند، اما تنها عوامل نیستند، بسیاری از عوامل دیگر می‌توانند بر روند مثبت یا منفی گسترش این بیماری تاثیر داشته باشند. یکی از آنها تغذیه است که بسیار مورد توجه است. تغذیه سالم در بروز و عدم بروز خیلی از بیمارها نقش دارد از جمله آلزایمر.» این کارشناس ارشد مدیریت آموزش همچنین هر گونه آسیب و صدمه به سر را عاملی عنوان می‌کند که می‌تواند در دوران پیری باعث بروز بیماری آلزایمر شود.

انواع آلودگی‌ها به ویژه آلودگی هوا، استعمال دخانیات و سکونت در اماکن آلوده و نیز بیماری‌های متابولیک مثل قند و چربی خون که به مرور زمان می‌توانند بر سلامت مغز تاثیر بگذارند، از دیگر مواردی است که میرحاج به عنوان عوامل بروز بیماری آلزایمر بر می‌شمارد.

به گفته وی، متاسفانه در مورد بیماری آلزایمر علائم و نشانه‌های بیماری با بیماری‌ها و عوارض دیگر مشترک است. یکی از آنها، افسردگی است. بسیاری از علائم آلزایمر، علائم افسردگی نیز هستند، هواس پرتی، اختلال حافظه و مشکلات شخصیتی از جمله نشانه‌های مشترک این دو بیماری است. برای همین اولین قدمی که برای این بیماری برداشته می‌شود، تست حافظه و افسردگی است. مشاوران این انجمن، ابتدا تست‌هایی برای تشخیص بیماری می‌گیرند، این تست‌هایی است که در انجمن جهانی آلزایمر تهیه شده و بعد از انجام تست حافظه و در صورت منفی بودن، تست افسردگی انجام می‌گیرد و در برخی موارد مشخص می‌شود که بسیاری از افراد، دچار افسردگی هستند نه آلزایمر.

عوامل بازدارنده بیماری‏

اعظم میرحاج با اشاره به نقش ویتامین‌ها از جمله ویتامین‌های ‏B6‎‏ و ‏B12‎‏، ‏C‏،‏‎ E ‎، ‏A‏ می‌افزاید: «البته ما هیچ وقت مکمل‌های غذایی را پیشنهاد نمی‌کنیم، بلکه مواد غذایی حاوی این ویتامین‌ها را توصیه می‌کنیم.» به گفته وی مصرف چربی‌های مفید مثل امگا 3 و امگا 6 و حذف چربی‌های مضر از موارد دیگری است که بروز بیماری را به تعویق انداخته یا از آن جلو گیری می‌کند وی به مغز گردو، بادام و... اشاره می‌کند.

وی همچنین به ذهن سپردن و فعالیت مغزی، محاسبات ذهنی و هر فعالیت مغزی دیگر مثل مطالعه، تحصیلات علمی و کسب هرگونه آموزه جدید را باعث جوانتر شدن مغز عنوان می‌کند و آنها را نیز از عوامل بازدارنده آلزایمر می‌داند. ورزش، تحصیلات، فعالیت‌های اجتماعی، فعالیت‌های علمی و از این قبیل فعالیت‌ها نیز جزء مهمترین راهکارهای به تعویق انداختن یا کند کردن روند بیماری است.‏

انجمن آلزایمر ایران

انــجـمن آلزایمر ایران در سال 1380 ثبت شد و از سال 1383، فعالیت‌های گسترده آن آغاز شد. معصومه صالحی، مدیر عامل و موسس انجمن آلزایمر ایران با اشاره به موارد فوق می‌افزاید: «از سال 1383 که انجمن به این محل منتقل شده و خدمات آن توسعه پیدا کرده، به عضویت موقت انجمن جهانی آلزایمر در آمد و در سال 85 به عضویت دائم در آمد.» وی همچنین به فعالیت‌های علمی این انجمن اشاره می‌کند و می‌افزاید: «سال گذشته انجمن آلزایمر ایران یکی از برترین انجمن‌های جهانی شناخته شد و یکی دیگر از افتخارات دیگر ما این است که از مجموع 77 کشوری که در انجمن جهانی آلزایمر عضو هستند، ما جزء 7 کشوری هستیم که در کمیته علمی این جمعیت عضویت داریم.» به گفته وی همچنین یکی از خبرنگاران اجتماعی یکی از روزنامه‌ها نیز مقاله‌ای فرستاده بود که این مقاله نیز در دنیا اول شد.‏

مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران اهداف انجمن را ارتقای دانش جامعه در مورد بیماری آلزایمر و دمانس و نیز ارتقای کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به آلزایمر و نیز مراقبین آنها عنوان می‌کند و تاکید می‌کند: «تمام فعالیت‌های ما با توجه به این دو مقوله برنامه ریزی می‌شود». او فعالیت‌های انجمن را که در راستای تحقق این اهداف انجام می‌شود، شامل فعالیت‌های آموزشی، فعالیت‌های درمانی، فعالیت‌های توانبخشی و مراقبت روزانه و حمایت و پیشگیری برمی‌شمارد.

به گفته صالحی، فعالیت‌های آموزشی انجمن شامل گروه‌های حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای در مجامع عمومی یا مراکز خاصی که دعوت می‌کنند، می‌شود. او به برگزاری همایش‌های علمی به کمک دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شهرستان‌ها و مراکزی که به صورت اجتماعی هستند، اشاره می‌کند و می‌افزاید: «مثلا شهرداری‌ها، خانه‌های فرهنگ، فرهنگسراها و مراکز و کانون‌های بازنشستگی از جمله مجامعی هستند که از ما برای برگزاری دوره‌ها دعوت کرده‌اند».‏

به گفته وی، انجمن همچنین کلاس‌هایی برای مراقبین بیماران دارد و کارشناسان مختلف در این کلاس‌ها تدریس می‌کنند.

گذراندن دوره‌های کارورزی و آموزشی دانشجویان كه از مراکز مختلف دانشگاهی مراجعه می‌کنند از دیگر فعالیت‌های آموزشی انجمن آلزایمر ایران است که صالحی به آن اشاره می‌کند.

وی با اشاره به این که این انجمن وظیفه درمان ندارد تاکید می‌کند: «با توجه به اینکه نیاز خانواده‌ها درمان و پزشک است، انجمن فعالیت‌هایی نیز در این زمینه دارد.

انجمن آلزایمر ایران در حمایت بخش فعالیت‌های حقوقی را دنبال می‌کند. فعالیت در مجلس شورای اسلامی برای شناخته شدن آلزایمر به عنوان بیماری صعب العلاج و بیماری خاص از جمله مهمترین فعالیت‌های حمایتی این انجمن است.

صالحی همچنین از ارائه طرح بررسی شیوع دمانس و عوامل خطر تحت عنوان «دمانس کشوری»، به وزارت بهداشت را از دیگر فعالیت‌های این بخش عنوان می‌کند و می‌افزاید: «امیدواریم روزی وزارت بهداشت و درمان به فکر این بیماری باشد و آن را به عنوان یکی از اولویت‌ها قرار بدهد چرا که جمیعت ما دو تا سه دهه آینده سالمند خواهد شد و ما با یک سونامی سالمندی روبرو خواهیم شد، حدود 25 درصد کشور سالمند خواهد بود و در نتیجه و به تبع آن آلزایمر به یک بیماری فراگیر تبدیل خواهد شد.» معصومه صالحی، موسس و مدیر عامل انجمن به آمار انجمن جهانی آلزایمر و ‏WHO‏ (سازمان بهداشت جهانی) مبنی بر ابتلای هر 4 ثانیه یک فرد به آلزایمر اشاره کرده و تاکید می‌کند: «هر تشخیص زود هنگام باعث می‌شود تا 5 سال معلولیت ناشی از بیماری به تعویق بیفتد و این میسر نمی‌شود مگر اینکه سازمان‌های دولتی هم به کمک ما بیایند. ما طرحی داریم به عنوان «بررسی شیوع دمانس و عوامل خطر» که نشان می‌دهد تعداد بیماران چقدر است و چه عواملی در کشورمان موثر هستند. این طرح را چند سال پیش از دانشگاه کینگ کالج لندن توسط انجمن جهانی آلزایمر در اختیار ما قرار داده، اما ما فقط توانستیم در ایران ارزشیابی اولیه را انجام بدهیم.»‏

پیشگیری

وی به طرح دیگر این انجمن برای توانمند سازی سالمندان در مقابله با بیماری‌های دوران سالمندی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «سازمان بهزیستی این طرح را قبول کرده و مدتی هم با ما همکاری داشت، اما ادامه پیدا نکرد. اما ما خودمان این طرح را در حال حاضر در چهار بخش از تهران و حتی در استان‌ها هم اجرایی می‌کنیم. در این طرح سعی می‌کنیم عوامل بیماری را حتی‌الامکان پایین بیاوریم. کلاس‌های آموزشی و تست‌های حافظه و تشکیل پرونده پزشکی صورت می‌گیرد.»‏

***

اعظم میرحاج، مسئول آموزش همگانی انجمن آلزایمر ایران، در پایان این گفتگو تأکید می‌کند: «افزایش جمعیت سالمند، گسترش بیماری‌های دوران سالمندی به ویژه آلزایمر را به همراه دارد. آمارهای سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، در دهه‌های آینده با بحران سالمندی و بیماری‌های آن روبرو می‌شوند. اگر ما از قبل برای رویارویی با آن فکری نکرده باشیم، هم هزینه‌های زیادی گریبانگیر خانواده‌ها و جامعه می‌شود و هم ناتوانایی‌های زیادی برای افراد مبتلا پیش می‌آید که بر مشکلات خانواده‌ها می‌افزاید.»

منبع: روزنامه اطلاعات