زیست بوم

مشکل دریاچه ارومیه باطرح میلیاردی مجلس رفع نمی‌شود

برگرفته از ایلنا

به گزارش خبرنگار ایلنا در ماده واحده این طرح دو فوریتی آمده بود وزارت نیرو موظف می‌شود طی سال 1390 دستکم یک میلیارد متر مکعب آب را برای صیانت از دریاچه ارومیه راه‌های زیر فراهم آورد:

1-انتقال آب به صورت پمپاژ از رودخانه سیلوه در پیرانشهر به دریاچه ارومیه

2-انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه از دو حوزه آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی

3-آبگیری سدهای حوزه دریاچه ارومیه در استان‌های آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی و کردستان بعد از رفع بحران دریاچه ارومیه.

"محمد درویش" رئیس گروه تحقیقات اقتصادی و اجتماعی بخش تحقیقات بیابان سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در گفت و گو با خبرنگار ایلنا در این رابطه می‌گوید: «گرچه به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس این طرح را به دلیل ملاحظات زیست محیطی رد کرده باشند ولی دو بند اول این طرح همواره مورد مخالف کارشناسان و صاحب نظران زیست محیطی بوده است.»

او ادامه داد: «مسئولان وزارت نیرو اعلام می‌کنند که مجموعه آبی که در سدهای حوزه آبخیز ارومیه وجود دارد چیزی حدود 2 میلیارد متر مکعب در حالی که آب موردنیاز دریاچه ارومیه 7 میلیارد متر مکعب است. از طرف دیگر برای اینکه دریاچه ارومیه بتواند به حیات خود در کمترین تراز اکولوژیک ادامه دهد به 3 تا 1/3 میلیارد متر مکعب آب نیاز داریم.»

رئیس گروه تحقیقات بیابان ادامه داد: «بنابراین‏، این 2 میلیارد متر مکعب آب سدهای حوزه آبریز دریاچه ارومیه می‌تواند دستکم مشکل آبی کوتاه مدت دریاچه ارومیه را رفع کند و این فرصت رادر اختیار برنامه ریزان بخشی کشاورزی قرار دهد تا راندمان آبیاری را از 30 درصد به 60 درصد برسانند.»

وی افزود: «اگر این اتفاق بیافتد یعنی نیاز آبی در بخش کشاورزی که چیزی حدود 8/6 میلیارد متر مکعب است به نصف کاهش پیدا می‌کند و 4/3 میلیارد متر مکعب آب مازاد می‌تواند به تنهایی مشکل دریاچه ارومیه را به صورت پایدار کند.»

درویش تصریح کرد:« پس چرا ما این کار را نمی‌کنیم و می‌خواهیم هزینه‌های میلیاردی برای طرح‌های انتقال آب ‌یا بارورسازی ابرها را انجام دهیم در حالی که کارهایی مانند افزایش راندمان آب درمزارع زراعی وکاهش هدر رفت آب بخش کشاورزی و توقف ساخت سدهای جدید را انجام ندهیم.»

به گفته وی از سوی دیگر فاصله دریاچه وان در ترکیه با دریاچه ارومیه تنها120 کیلومتر است پس چرا آن دریاچه دچار خشکسالی و یا تعیین اقلیمی‌نمی‌شود.

درویش اظهار داشت: «به عنوان مثال مرکز پایش خشکسالی کشور اعلام کرد در سال آبی 90-89 در 10 ماه سال شرایط اقلیمی‌ منطقه شمال غرب کشور ترسالی حاکم بوده است.»

او اظهار داشت: «با این وجود میزان کاهش آب دریاچه ارومیه در دو سال گذشته ادامه یافته و بین 55 سانتی متر تا 5/1 متر در این دو سال عمق آب دریاچه ارومیه کاهش پیدا کرده است.»

این کارشناس منابع طبیعی ادامه داد: «جز این است که ما داریم به حفر چاه‌های غیر مجاز در حاشیه دریاچه ارومیه ادامه می‌دهیم و همچنان سدهاحاضر نیستند حق آب طبیعی دریاچه ارومیه را ادا کنند.»

درویش تاکید کرد: «واقعیت این است که ما نتوانسته‌ایم چیدمان توسعه را در حوضه آبریز دریاچه ارومیه متناسب با توان اکولوژیک یا بوم شناختی منطقه از نو تعریف کنیم و تا این اتفاق نیافتد مشکل ما رفع نخواهدشد.»

او با بیان اینکه حوزه آبخیز دریاچه ارومیه 1/7 میلیارد متر مکعب ظرفیت آبی دارد افزود: «باید بر مبنای این مقدار آب طرح‌های توسعه در آن طراحی شود در صورتی که فقط 680 هزار هکتار اراضی کشاورزی دراین حوضه است که این میزان زمین کشاورزی به 8/6 میلیارد متر مکعب آب‏ احتیاج دارد.»

درویش ادامه داد:« با این وجود دیگر به بخش صنعت، شرب و محیط زیست آبی نمی‌رسد.البته باید گفت این میزان زمین زراعی نسبت به سه دهه پیش 360 هزار هکتار افزایش یافته است.»

وی توضیح داد: «سه دهه پیش وسعت زمین‌های کشاروزی حوضه آبریز دریاچه ارومیه 320 هزار هکتار بود و اکنون به 680 هزار هکتاررسیده این میزان 1/3 لیتر میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد‏، چرا اجازه داده شد این میزان توسعه افسارگسیخته انجام شود.»

وی با انتقاداز توسعه افسار گسیخته تصریح کرد:«آیا بهتر نبود به جای افزایش سطح اراضی‏، راندمان بخش کشاورزی را افزایش می‌دادیم.»

به گفته این کارشناس منابع طبیعی در حال حاضر گزارش‌ها می‌گوید چیزی حدود 20 درصد محصولات کشاورزی درهمان حوضه دریاچه ارومیه پیش از رسیدن به دست مصرف کننده ضایع شده و از بین می‌رود.

درویش دلیل این اتلاف را نداشتن تکنیک‌های بسته بندی و اشکال در روش‌های نگهداری محصولات در سردخانه‌ها دانست وروش‌های انتقال نادرست خواند و تاکید کرد: «بهتر نیست به جای هزینه گزاف و میلیارد دلاری برای سدسازی و انتقال آب‏، راندمان تولیدمان رافزایش دهیم.»

• < قبلی
• بعدی >