ترکیه و اتحادیه عرب پااندازی برای برونرفت اسرائیل از انزوا
برگرفته از ماهنامه خواندنی شماره 69، رويه 14 تا 15
ه. خشایار
سرانجام لئون پانتا وزیر جنگ ایالت متحدهی آمریکا، حقایق پشتپردهی ناآرامیهای سوریه را آشکار کرد. پانتا که در سازمان پژوهشی بروکینگز سخن میگفت. با اظهار نگرانی جدی در انزوای رژیم اسرائیل در خاورمیانه، از این رژیم خواست برای بهبود روابط خود با ترکیه و مصر و دیگر متحدان منطقهای تلاش کند. وی همچنین از اسرائیل خواست برای از سرگیری گفتوگوهای آشتی با فلسطین، تلاش بیشتری انجام دهد.
پانتا افزود: هر چند اسرائیل به تنهایی در انزوای خود مقصر نیست؛ اما میتواند فعالانه برای تغییر جهت این مسیر، تلاش کند.
وی تاکید کرد که آشتی اسرائیل و ترکیه به سود دو طرف است و افزود که این پیام را در سفر پیشرو به ترکیه، به گوش مقامهای آنکارا خواهد رساند.
از سوی دیگر، جوبایدن معاون رییسجمهور آمریکا در سفر به ترکیه با عبدالله گل رییسجمهور این کشور، دیدار کرد. وی در این دیدار، خواهان بهبود مناسبات ترکیه با اسرائیل شد. وی در این دیدار، از اسرائیل و ترکیه به عنوان نزدیکترین دوستان آمریکا، نام برد و افزود: این مساله بسیار بااهمیت است که آنکارا و تل آویو در مسیر رفع تنش و جبران زیانهای آن گام بردارند.
جوبایدن، هم آوایی میان ترکیه و اسرائیل را به سود هر دو طرف خواند و برای نشان دادن مزیتهای مالی آن، افزود که با این کار، دست دولت آمریکا را در کنگره بازتر میکند.
چندی پیش یک خبرنگار ترک که نخواست نامش فاش شود به هفتهنامهی فلسطینی «المنار» گفته بود: حمدبن جاسم وزیر امور خارجه قطر با رجب طیب اردوغان نخستوزیر ترکیه و احمد داود اوغلو وزیر خارجه ترکیه در آنکارا دیدار کرده است و یک فرستاده بلندپایه اسرائیلی و مشاور ارشد نیکلا سارکوزی رئیسجمهور فرانسه نیز در این دیدار حضور داشتهاند. این خبرنگار ترک که نخواست نامش فاش شود گفت در نشست آنکارا درباره گام بعدی توطئه علیه سوریه که با پوشش اتحادیه عرب انجام میشود بحث و تبادلنظر خواهد شد.
این منبع گفت: حمدبن جاسم به اردوغان تعهد داده است هزینههای مالی هرگونه اقدام نظامی را که از خاک ترکیه علیه سوریه انجام شود بپردازد.
خبرنگار ترک گفت: بین این تحرکات و از سرگیری روابط گرم آنکارا و تلآویو ارتباط وجود دارد.
وی تصریح کرد: تنش در روابط بین ترکیه و اسرائیل برای سرپوشگذاری بر طرح ترکیه و کسب اعتبار در جهان عرب و اسلام بوده است.
وزیر خارجه ترکیه پیشتر گفته بود آنکارا با اقدامات اتحادیه عرب برضد سوریه هماهنگ خواهد بود. ترکیه در هفتههای اخیر درباره سوریه مواضعی هماهنگ با دولتهای غربی اتخاذ کرده است.
از سوی دیگر، به گزارش خبرگزاری مهر، «تونی کارتالوچی» کارشناس ژئوپلتیک در مقالهای در وبسایت فارسی «گلوبال ریسرچ» نوشت: اعضای گروه ضد دولتی «ارتش سوریه آزاد» ارتش این کشور را رها نکرده، بلکه شبهنظامیانی هستند که از سوی آمریکا، اسرائیل و ترکیه مورد حمایت نظامی و مالی قرار میگیرند.
در این مقاله آمده است: مخالفان سوری مسلح بوده و آماده هستند تا باعث ایجاد خشونتهای بیشتر در سوریه شوند.
به نوشته تونی کارتالوچی، این گزارش در تضاد آشکار با تبلیغات رسانهها و وزیران امور خارجه کشورهای غربی است که خشونت در سوریه را یکطرفه به تصویر میکشند و دولت بشار اسد را مسئول کشته شدن معترضان میدانند.
این کارشناس ژئوپلتیک در ادامه مینویسد: گروهی که خود را یک جنبش آزادیخواهانه و طرفدار دموکراسی میدانند، شبهنظامیانی هستند که توسط آژانسهای اطلاعاتی آمریکا و انگلیس آموزش دیدهاند.
بر این اساس رهبران این جنبش در لندن و واشنگتن حضور دارند و نیروهای پیادهنظام آن نیز به صورت مخفیانه تامین نظامی میشوند و از سوی رسانههای این دو کشور مورد حمایت کلامی قرار میگیرند.
بر این اساس سرمایهگذاران غربی از ناآرامیها در سوریه که در جریان آن هزاران نفر کشته شدهاند، در قالب بخشی از برنامه طولانیمدت برای تغییر رژیم ها در منطقه خاورمیانه حمایت مالی میکنند.
تونی کارتالوچی تاکید میکند: قرار بود که تغییر رژیم در سوریه در اوایل سال 1991 صورت بگیرد و تهدیدات واشنگتن علیه این کشور در سال 2002 در دوران ریاست جمهوبی «جرج بوش» سوریه را در فهرستی تحت عنوان «محورهای شرارت» قرار داد و پس از آن این برنامه در قالب حمایت مخفیانه از مخالفان مطرح شد.
همزمان با دیدار جوبایدن معاون رییسجمهور آمریکا از ترکیه، دهها هزار تن در اسلامبول و آنکارا دست به تظاهرات زدند و پرچم آمریکا را به آتش کشیدند. رهبر حزب جمهوریخواه خلق به عنوان حزبی که در انتخابات آینده بخت زیادی برای تشکیل دولت همراه با دیگر حزبها دارد، به سختی سیاستهای دولت اردوغان گل را دربارهی سوریه، مورد انتقاد قرار داد و آشکارا، مسالهی تربیت تروریست برای گسیل به درون سوریه را مورد انتقاد قرار میدهد و میگوید: وقتی ما به خود اجازه میدهیم که تروریست تربیت کرده و به سوریه بفرستیم، در آن صورت دیگران هم حق خواهند داشت که همین کار را در مورد ما انجام دهند که برای امنیت کشور ما بسیار خطرناک است (نقل به مضمون).
این سخنان رهبر حزب جمهوریخواه خلق، نقش زشت حکومت ترکیه را در این مورد آشکارا نشان میدهد که چیزی جز اجرای خواست ناتو – آمریکا نمیباشد.
از یاد نبریم که اقدامهای اخیر ترکها در امربری آمریکا، به زیان این کشور تمام خواهد شد. به گونهای که هماکنون ترکیه با همهی همسایگان خود یعنی ارمنستان، سوریه، عراق، یونان، قبرس و روسیه، در حال کشمکش (در درجههای گوناگون) است. البته این کشور با اجازه دادن به استقرار فرماندهی زمینی ناتو در بندر ازمیر و نیز استقرار موشکهای تهاجمی ناتو – آمریکا (زیر پوشش سامانه پدآفند موشکی) در خاک خود، آشکارا با ایران به دشمنی برخاسته است.