ایران‌بوم

مشهد - خبرنگار «ایران»: آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسى با ارائه طرحى از سوى بنیاد فردوسى و مشارکت نهادهاى دولتى احیا و بازسازى مى شود.
احیاى آرامگاه حکیم توس بعد از تأکیدهاى مقام هاى بلندپایه نظام مبنى بر ضرورت بازسازى مجموعه تاریخى فرهنگى توس و با مشارکت بخش خصوصى و غیردولتى اجرایى مى شود، به نحوى که مجموعه یاد شده در خور منزلت فردوسى باشد و محلى براى تبادل فرهنگى میان کشورها به شمار رود. مجرى طرح، سازمان میراث فرهنگى و گردشگرى است و دبیرخانه نیز در این مکان مستقر است. به این ترتیب طرح ۲۰ صفحه اى احیاى زادگاه و آرامگاه فردوسى پس از مذاکره با على ملانورى مدیرکل شوراى فرهنگ عمومى ارائه شده که راه اندازى بوستان سراى فردوسى، شهر گردشگرى شاهنامه، دهکده نمونه پاژ (زادگاه فردوسى)، تشکیل کارگاه هاى سنتى و صنایع دستى ایران، موزه بزرگ تاریخ کهن و فرهنگ و تمدن ایرانى اسلامى، کتابخانه و مرکز اسناد تخصصى، دانشگاه فرهنگ و ادب پارسى، مرکز همایش هاى بین المللى، مجتمع آکادمیک ورزشى و کلینیک تخصصى از برنامه هاى آتى بنیاد فردوسى است. این طرح شامل طراحى و ساخت باغ موزه، تالار و گذر فردوسى، کتابخانه تخصصى و مرکز فرهنگى ورزشى پهلوانى، تقدیر از هنرمندان، نویسندگان و پژوهشگران در خلق آثار برجسته درباره فردوسى و تولید و خلق آثار فرهنگى هنرى با موضوع شاهنامه مى شود.
آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسى دلرباى مشتاقان ادب پارسى است و توس، شهرت و معروفیت خود را مدیون آثار و شخصیت شامخ اوست.
ساختمان بناى فعلى آرامگاه به دوران جدید تعلق دارد. در سال ۱۳۰۵ هجرى شمسى، هیأتى براى کاوش مقبره فردوسى به توس اعزام شدند. بنا بر شواهد بسیارى، آرامگاه وى را در باغى که شاعر در میان اشعار خود از آن یاد کرده و منتسب به خود اوست، یافتند. از سال ،۱۳۰۷ کار ساخت ساختمان آرامگاه آغاز شد و در مهر ماه ۱۳۱۳ که مصادف با ایام برگزارى جشن هزاره فردوسى بود، پایان یافت. لیکن در سال ۱۳۴۳ در ساختمان بناى آرامگاه تغییراتى داده شد که بناى امروزى حاصل به جا مانده بناى قبلى و تغییرات بعدى است.
بر دیوارهاى داخل آرامگاه فردوسى حجارى هایى که هر یک روایتى از شاهنامه است، به چشم مى خورند. یکى از زیباترین این حجارى ها، قیام کاوه آهنگر است که اشعار فردوسى را به تصویر کشیده است. شرح نقوش برجسته روى سنگ ها به خط نستعلیق بر لوح هاى کوچک برنجین زیر هر صفحه، بر زیبایى درون ساختمان آرامگاه افزوده است.
اضلاع محیط پیرامون آرامگاه فردوسى تقریباً ۳۰ ۳۰ متر است و بنا از ۴ سمت داراى پله است. راهرویى به عرض ۵ متر آرامگاه را دور مى زند. دیوارى به ارتفاع یک متر به دور آرامگاه کشیده شده است که از ۴ جهت، ورودى دارد. پس از عبور از مدخل هاى یاد شده، راهروى دیگرى به عرض ۲ متر است که کف آن با سنگهاى شش گوش فرش شده است. طول هر یک از اضلاع دیوارى که گرداگرد آرامگاه کشیده شده ۲۰ متر است. در راهروى دوم دیوار، بناى اصلى آرامگاه قرار گرفته است.
هر یک از اضلاع پایه بناى اصلى آرامگاه تقریباً ۱۶ متر طول دارد و بدنه آن با سنگ مرمر حاوى ۴۷ بیت از اشعار شاهنامه به خط نستعلیق، چشم هر بیننده اى را خیره مى کند. بر بالاى لوح جبهه جنوبى، نماد و سمبلى به تقلید پاره اى از بناهاى هخامنشى به شکل نقش برجسته جاى گرفته است.
در طراحى آرامگاه فردوسى مانند بسیارى از بناهاى اوایل عصر پهلوى، بیشتر از عناصر معمارى دوره هخامنشى سود جسته شده و سازندگان آرامگاه، به نوعى، آن عناصر را با اجزاى معمارى معاصر تلفیق کرده اند.
آرامگاه حکیم توس تجلى غرور افتخارآفرین ایرانى است و در طلوع هر سپیده دم، پذیراى مشتاقان بسیارى است که به رنج هاى صبورانه شاعر پارسى گوى خود، چون سرزمین صبور خراسان، اداى احترام مى کنند. در جوار فردوسى کبیر، شاعر نام آور معاصر مهدى اخوان ثالث نیز دفن شده که ارادت خاصى به حکیم ابوالقاسم فردوسى داشت