نام‌آوران ایرانی
به بهانه سالروز درگذشت بابک بیات / برای مردی با نت‌های ماندگار
- بزرگان
- نمایش از چهارشنبه, 10 آذر 1400 13:25
به گزارش ایسنا / خبرنگار فاطمه خلیلی
نامش با نت‌های موسیقی و خاطرات بسیاری از ما گره خورده است؛ مردی که ۱۳ سال است با این دنیا وداع کرده، اما عمر نواهایی که خلق کرد، بی‌انتهاست.
به گزارش ایسنا، بابک بیات، آهنگساز نامداری که برای نزدیک به ۸۰ فیلم، موسیقی ساخته بود، صبح پنجم آذر ماه سال ۸۵، پس از تحمل دوره‌ای بیماری، آهنگ‌ها و نت‌هایش را برای دفتر موسیقی ایران به یادگار گذاشت و راهی سفر ابدی شد.
اما مردی که سه سیمرغ جشنواره فجر را هم در کارنامه حرفه‌ای خود داشت، کم مورد بی‌مهری واقع نشد؛ چه در سال‌های حیات خود و برای دریافت مجوز برخی آثارش و چه در سال‌های بعد وفات وقتی از سوی شهردار وقت تهران اعلام شد که خانه‌اش خریده و با حفظ همان ترکیب به موزه تبدیل می‌شود؛ اما در سال‌های بعد مشخص شد که در این زمینه اقدامی انجام نشده و حالا هم گفته می‌شود که ساختمانی بزرگ جای خانه او جا خوش کرده است.
بیات که سال ۱۳۲۵ در شهر تهران به دنیا آمد، از ۱۹سالگی در اپرای تهران و زیر نظر اِولین و ثمین باغچه‌بان و نصرت‌الله زابلی با موسیقی کلاسیک و جهانی آشنا شد و حدود پنج سال همکاری خود را با این اپرا ادامه داد. مسیر حرفه‌ای او در دنیای موسیقی تا جایی ادامه یافت که نامش با فیلم‌های سینمایی و تلویزیونی زیادی پیوند خورد. آثاری که هر کدام به نوعی بخشی از خاطرات ما را تشکیل داده‌اند و در تداعی این خاطرات موسیقی چه نقش پُررنگی دارد.
او تجربه همکاری چندباره با بهرام بیضایی را نیز داشت و برای فیلم‌های «مرگ یزدگرد»، «شاید وقتی دیگر» و «مسافران» موسیقی ساخت؛ و همین باعث شد تا بیضایی همان زمان برایش بنویسد: «آن مرد مهربان بود. آن مرد نواهایی در سر داشت که رهایش نمی‌کردند ... آن مرد گیر می‌کرد میان عاطفه‌هایش و وقت ناله فروکش می‌کرد و وقت فغان، لب می‌بست. آن مرد گله‌های ما همه را شنید و گله‌هایش را با خود برد ... رفت پی نواهایی که سالیانی بود از وی جدا شده بودند / گشت تا بیابدشان، گم شد.»
بهرام بیضایی و بابک بیات
«سلطان و شبان» (داریوش فرهنگ)، «شب حادثه» (سیروس الوند)، «عروسی خوبان» (محسن مخملباف)، «عروس» (بهروز افخمی)، «سرزمین خورشید» (احمدرضا درویش)، «مردی شبیه باران» (سعید سهیلی)، «پهلوانان نمی‌میرند» (حسن فتحی)، «مرسدس» (مسعود کیمیایی)، «جهان پهلوان تختی» (بهروز افخمی)، «قرمز» (فریدون جیرانی)، «دو زن» (تهمینه میلانی)، «دست‌های آلوده» (سیروس الوند)، «شیدا» (کمال تبریزی)، «ولایت عشق» (مهدی فخیم‌زاده)، «سام و نرگس» (ایرج قادری) و ... از جمله آثاری است که اسم بابک بیات پای موسیقی آنها نوشته شده است.
البته او به غیر از ساخت موسیقی‌های فیلم، قطعات زیاد دیگری را هم در سال‌های قبل و پس از انقلاب ساخت و تنظیم کرد که با صدای خوانندگانی مانند مانی رهنما، نیما مسیحا، محمد اصفهانی و خشایار اعتمادی به بازار آمدند.
بیات که در سال‌های آخر دیگر چندان کار نمی‌کرد، گویی از دنیای هنر دلگیر شده بود؛ او یک سال پیش از مرگش گفته بود «بیش از ۱۸ سال سینه‌خیز در این حرفه حرکت کردم، موسیقی فیلم ساختم و با عشق و علاقه کارم را ادامه دادم و اگر صورت هزینه‌های و دستمزد من را در این مدت نگاه کنید، از این‌که یک آهنگساز با این همه زحمت چنین زندگی می‌کند و درآمد کمی در حد یک کارمند داشته است، خنده‌تان می‌گیرد».
او می‌گفت «با وجود این‌که از این راه زندگی می‌کنم، حاضرم کار نکنم، اما موسیقی فیلم در این مملکت دست کسانی باشد که تخصص این کار را دارند. شاید عده قلیلی از این‌ها خیلی کم بتوانند راهی برای خودشان باز کنند، اما بسیاری از این‌ها چون کار دیگری بلد نیستند، موسیقی فیلم می‌سازند. امیدوارم روز به روز موسیقی فیلم در این مملکت گسترش پیدا کند.»
