ایران‌بوم

دیدن عکس مرحوم بهمن سرکاراتی در صفحهٔ فیس بوک دوست عزیز ایران دوستمان صفر عبدالله خاطراتی را در من زنده کرد. سرکاراتی متخصص تاریخ و زبان‌ها و تمدن ایران پیش از اسلام بود و مثل مرحوم احمد تفضلی وقتی اسم ایران می‌آمد بدنش به لرزه می‌افتاد. زمانی معاون فرهنگستان زبان و ادب بود. روزی در جلسهٔ عمومی فرهنگستان به عملکرد صدا و سیما اعتراض کرد و خطاب به حداد عادل گفت چرا در صدا و سیما شخصیت‌های تاریخی ما را تحقیر می‌کنند. گویا در برنامه‌ای به «خشایار شاه» بی‌احترامی کرده بودند. سرکاراتی می‌گفت ما حق نداریم افتخارات ملتی را به لجن بکشیم. صدا و سیما در آن زمان سعی می‌کرد برای تحقیر ایران پیش از اسلام در فیلم‌های داستانی خود نام بزرگان پیش از اسلام ایران را تحقیر کند. در یکی از سریال‌ها نام سرایداری را خشایار گذاشته بودند. ظاهرا متصدیان صدا و سیما خیال می‌کردند که قبل از انقلاب شاه سعی میکرده اسمهای اسلامی را به لجن بکشد و حالا انقلاب که شده آنها باید عکس آن را عمل کنند. لجن مال کردن گذشتهٔ در صدا و سیما فقط به دورهٔ اسلامی مربوط نمیشد. بعضی‌ها سعی می‌کردند (و شاید هنوز هم بکنند) شخصیتهای فرهنگی دوره‌یی رضا شاه را هم به لجن بکشند. من خودم ندیدم ولی دوستی می‌گفت در سریال «کلاه پهلوی» مرحوم ذکاءالملک فروغی و علی اصغر حکمت را خراب کرده‌اند. خراب کردن شخصیت‌های فرهنگی گذشته در واقع ادامهٔ برنامه هویت است، برنامه‌ای که می‌خواست تاریخ را ایدئولوژی زده کند. من وقتی در سالهای اول پس از انقلاب سرمقاله‌ای در «نشر دانش» نوشتم با عنوان «نگاهی دیگر به فردوسی» یکی از مدیران صدا و سیما آمده بود نزد من و تشکر می‌کرد و می‌گفت در جام جم فردوسی و شاهنامه تابوست. او می‌گفت کسانی میخواهند در صدا و سیما ایدئولوژی اسلامی را پیاده کنند که خودشان هویت ایرانی ندارند. می‌گفت که این اشخاص در کشورهای دیگر از پدر و مادر ایرانی متولد شده‌اند و شناسنامهٔ ایرانی هم گرفته‌اند ولی در ایران بزرگ نشده‌اند و به مدرسهٔ ایرانی نرفته‌اند. طبیعی است که این اشخاص هیچ تعلق خاطری به ایران و افتخارات فرهنگی ایران نداشته باشند و اگر در رأس یک موسسهٔ فرهنگی قرار بگیرند سعی کنند با فرهنگ ایران ستیزه جویی کنند. سالها پیش یونسکو می‌خواست «شب ایران» برگزار کند و یکی از این مسئولان فرهنگی که فارسی را با لهجهٔ عربی حرف میزد قرار بود برود و سخنرانی کند. از من می‌پرسید چه طور است که به زبان عربی سخنرانی کنم؟ این اشخاص به جای این که سعی کنند هویت ایرانی خود را تقویت کنند می‌کوشند تا ایران را انیران کنند، غافل از این که آنها عملا خودشان را از مردم بیگانه تر می‌سازند. کسانی که در صدا و سیما میخواهند افتخارات تاریخی ملت را از آنها بگیرند در واقع صدا و سیما را از مردم بیگانه می‌کنند. تاریخ وقتی ایدئولوژی زده شد مردم از ایدئولوژی و کسانی که آن را به مردم تحمیل می‌کنند دلزده و روی گردان میشوند نه از تاریخ و افتخارات تاریخی.