خبر
ماهواره‌ها و تبلیغ لوازم آرایشی زیانبار
- خبر
- نمایش از دوشنبه, 05 تیر 1391 20:11
- بازدید: 2347
برگرفته از روزنامه اطلاعات
امروزه برخی از زنان برای داشتن پوستی شاداب و در عین حال زیبا و جوان به دنبال انواع لوازم آرایشی و بهداشتی و دستگاه‌هایی هستند که اندکی فرایند پیری را برایشان به تعویق بیاندازد.
اما در این میان سؤال مهم این است که آیا برای داشتن پوستی خوب و زیبا استفاده از لوازم آرایشی - بهداشتی و تجهیزات خلق الساعه خطر آفرین با هزینه‌های گزاف ضروری است؟
متخصصان پوست برای پاسخ به این سؤال راهکارهایی ساده را توصیه می‌کنند. آنان معتقدند خواب و استراحت کافی، ورزش، عدم استعمال دخانیات، رژیم مناسب غذایی، دوری از استرس و استفاده مستمر از کرم ضد آفتاب، از جمله عوامل مهمی به شمار می‌آید که روی سلامت پوست تاثیر بسیار مثبت می‌گذارد.
دکتر پرویز طوسی رئیس مرکز تحقیقات پوست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به تاثیر منفی استرس روی پوست اشاره می‌کند و می‌گوید: حدود 30 درصد بیماری‌های پوستی ناشی از عوامل روحی و استرس‌های وارده بر اشخاص است.
با این تفاسیر کم نیستند کسانی که بدون توجه به مسایل یاد شده، به دنبال فلان لوازم آرایشی و بهداشتی هستند تا پوست خود را به رغم وجود استرس‌های زیاد کمی بهتر جلوه دهند. به عبارت دیگر این افراد، خواب ناکافی، رژیم غذایی نامناسب و عدم تحرک کافی و در کنار آن استرس را در زندگی دارند اما فلان کرم یا پماد روز یا شب را برای سالم ماندن پوستشان و گاهی با قیمتی بسیار بالا خریداری و استفاده می‌کنند.
این موضوع نشان دهنده بازار گرم تقاضا برای لوازم آرایشی، بهداشتی و همچنین استفاده از دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی پوست است که متاسفانه باعث سوء استفاده برخی در این بازار شده است و تبلیغات انواع کالاهای آرایشی بهداشتی در ماهواره‌ها و استفاده از تجهیزات پزشکی برای هر مراجعه کننده و متقاضی جوانسازی و زیبایی پوست، از جمله آنها است.
بیماری‌های پوستی در جهان
دکتر طوسی همچنین می‌گوید: بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های اگزما، لک و پیس، ریزش مو و آکنه (جوش صورت) در تمام دنیا مشترک هستند. به عنوان مثال از هر یکصد نفر، یک نفر به لک و پیس مبتلا می‌شود و یا ریزش موی مردان که در 80 درصد موارد در سن 25 سال به بالا شروع می‌شود. ریزش مو در حدود 30 درصد خانم‌ها ایجاد می‌شود که به علل مختلفی از جمله جراحی‌ها، زایمان و کم خونی ایجاد می‌شود که در 99 درصد موارد بهبودی حاصل می‌شود. البته بیماری‌های بومی هم وجود دارند، از جمله سالک که در برخی از نواحی کشور از طریق جوندگان وحشی و با واسطه پشه خاکی ایجاد می‌شود.
در زمان حاضر از آنجا که سطح بهداشت عمومی در کشور بالا رفته است، بیماری‌های عفونی پوستی کمتر دیده می‌شود. اما همچنان بیماری‌های ویروسی و از جمله تبخال و زونا وجود دارد.
دکتر حسین طباطبایی ـ استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز اظهار می‌دارد: بیماری‌های پوستی را می‌توان به دو بخش حاد و مزمن نیز تقسیم کرد به این ترتیب که تعدادی از این بیماری‌ها به صورت حاد است و در اکثر مواقع با یک تا دو بار مراجعه به پزشک برطرف می‌شود. اما بیماری‌های مزمن پوستی هم وجود دارد که دارای فرایند درمان طولانی است و بیماری تا ماه‌ها و حتی سال‌ها ممکن است طول بکشد.
وقتی بیماری پوستی مزمن می‌شود، بیمار باید بیماری خود را فقط کنترل کند. به عنوان مثال بیماری‌های لک و پیس و همچنین پمفیکوس را که باعث ایجاد تاول در بدن می‌شود را نمی‌توان سرپایی عمل کرد و به زمان زیادی نیاز دارد.
دکتر طباطبایی با بیان این که تقریبا در دو دهه اخیر در تمام دنیا مسایل زیبایی مورد توجه قرار گرفته است و فقط مختص ایران نیست، می‌افزاید: یکی از دلایل مهم افزایش مراجعه متقاضیان زیبایی و جوان ماندن پوست به متخصصان پوست، افزایش سطح بهداشت در دنیا است که باعث طولانی شدن طول عمر انسان‌ها شده است. هنگامی که طول عمر آدم‌ها بیشتر شود آن وقت است که پیری بیشتر نمود می‌یابد و خود نمایی می‌کند. به عبارت دیگر تا حداقل 50 سال پیش طول عمر افراد کم بود و حتی برخی به سن 50 یا 60 سالگی نرسیده فوت می‌کردند.این در حالی است که در زمان حاضر به علت بالا رفتن سطح بهداشت، طول عمر نیز بیشتر شده است و به همین دلیل برخی برای به تعویق انداختن فرایند پیری به ویژه در ناحیه صورت به دنبال جوانسازی و زیبایی هستند.
در این میان شرکت‌های سازنده لوازم آرایشی و بهداشتی نیز از این فرصت استفاده کردهاند به گونه‌ای که طی 20 سال اخیر تقاضا برای جوان ماندن و استفاده از محصولات این کمپانی‌ها و مراجعه به مطب پزشکان برای مشاوره در خصوص استفاده از محصولات یاد شده هم بیشتر شده است.
دکتر طباطبایی در پاسخ به این سؤال که با این وجود، افزایش تعداد مراجعه کنندگان متقاضی زیبایی و جوان ماند، آیا مراجعه آنان به مطب پزشکان متخصص پوست را طبیعی می‌دانید می‌گوید: این اقدام مراجعه کنندگان و متقاضیان تا حدی طبیعی است اما اشکالی که وجود دارد در این است که تقاضا برای جوان ماندن و انجام اقدامات جوانسازی و زیبایی از سوی گروه جوان بیشتر است. به عبارت دیگر شاید آنقدر که جوان‌ها متقاضی اعمال زیبایی هستند پیرها نیستند. این در حالی است که گروه هدف پیرها هستند نه جوان‌ها. اشکال در این است که زیبا جلوه کردن جای سلامتی و تناسب اندام را گرفته است. جالب اینجا است که بیشتر افراد به ویژه در خانم‌ها به سلامت و تناسب اندام کاری ندارند و به زیبایی پوست آنهم نه همه پوست بلکه به زیبایی صورت توجه می‌کنند.
بالاترین میزان فروش لوازم آرایشی
دکتر طباطبایی با تاکید بر این که زیبا شدن خوب است به شرط آنکه با سلامت درون، تناسب اندام و سلامت توام باشد،می‌افزاید: فرد نمی‌تواند فقط به زیبایی صورت اهمیت بدهد در حالی که تمام پوست بدنش پر از قارچ است یا مثلا لباس مناسب در شان اجتماعی به تن نمی‌کند اما کرم‌های چند صد هزار تومانی می‌خرد. اینها باید با هم تناسب داشته باشند؟
البته این موضوع نه فقط در ایران، بلکه در جهان در حال اتفاق افتادن است. در 30 یا 40 سال پیش که به کنگره‌های پزشکی در زمینه پوست می‌رفتیم تمامی سالن‌های کنگره پر از پزشکانی بود که علاقه مند به موضوعاتی در رابطه با بیماری‌های پوستی بودند. این در حالی است که الان 30 تا 40 درصد شرکت کنندگان در کنگره‌های مربوط به پوست در دنیا، به سمت کسب اطلاعات در خصوص آخرین دستاوردها در رابطه با زیبایی پوست تمایل دارند.
به عبارت دیگر نه فقط متقاضی زیاد است و بلکه بخش زیبایی برای پزشکان نیز در آمد زا است. به همین علت است که امروزه این امر به صورت طبیعی جلوه می‌کند، حال آنکه50 سال پیش غیر طبیعی بوده است.
این موضوع در همه جای دنیا وجود دارد در عربستان سعودی که سنتی‌تر از ما هستند نیز وجود دارد. این کشور بالاترین میزان مصرف سرانه لوازم آرایشی را در جهان به خود اختصاص داده و ایران بعد از عربستان رتبه دوم و لبنان نیز رتبه سوم را کسب کرده است.درآمریکا و اروپا نیز استفاده از این لوازم افزایش یافته اما روند ملایم تری را در پیش گرفته اند.
الگوپذیری از ماهواره‌ها
به گفته دکتر طوسی متاسفانه برخی به دلیل گسترش وسایل ارتباط جمعی و از جمله اینترنت و ماهواره الگو‌پذیری‌هایی را دریافت کردهاند. و یک مقداری نیز جو‌سازی‌هایی صورت گرفته است و یک عده که اطلاعات کافی در زمینه بیماری‌های پوست ندارند وارد این فاز‌ها شده‌اند و باعث صدمه زدن هم به سلامت جامعه و هم به جیب مردم شده‌اند.
وی می‌افزاید: انجام اقدامات زیبایی حساب و کتاب دارد. این افراد دست به کارهایی در زیبایی می‌زنند که لازم نیست روی پوست مراجعه کنندگان انجام شود. مثلا پوست را لیزر می‌کنند اما به بیمار نمی‌گویند که چند درصد این کار در زیبایی یا جوانسازی آنان تاثیر می‌گذارد و یا بوتاکس تزریق می‌کنند اما برای آنان مهم نیست روی چه گروه سنی این تزریق را انجام دهند برای جوان‌ها هم این کار را انجام می‌دهند.
دکتر طوسی همچنین می‌گوید: متاسفانه منع قانونی برای پزشکان عمومی وجود ندارد اما کسی که این کار را انجام می‌دهد باید اطلاعات کافی داشته باشد و اگر عوارضی برای بیمارش ایجاد شد بتواند آنان را درمان کند. این در حالی است که برخی از پزشکان غیرمتخصص یک اقدام زیبایی انجام می‌دهند اما چون عوارض برای بیمار ایجاد می‌شود نمی‌دانند چه کاری برای وی انجام دهند.
البته برخی قسمت‌ها بین متخصصان پوست و پزشکان فوق تخصص پلاستیک و زیبایی مشترک است که لیزر و تزریقات از جمله آنها است. منظور من آن دسته از پزشکان غیرمتخصصی است که فقط تکنیک‌های زیبایی را یاد گرفته‌اند.
یکی از مشکلات این است که شرایط انجام این تکنیک‌ها فرق می‌کند.
مثلا کسی که می‌خواهد روی پوست بیمارش لیزر انجام دهد اتاق مخصوص و تکنسین‌های ورزیده را لازم دارد. همچنین بیش از 2 هزار بیماری پوستی وجود دارد و وقتی یک پزشک غیر متخصص از این بیماری‌ها بی‌خبر است و در نتیجه توانایی تشخیص هم ندارد ممکن است به اشتباه لیزر را روی بیماری صورت دهد که آن را لازم ندارد و مشکل پوستی بیمار به دلیل وجود یک بیماری است که نه با لیزر بلکه با دارو حل می‌شود.
مساله اینجا است که آموزش‌ها برای پزشکان غیر متخصص پوست برای یک مدت کوتاهی است و بقیه مسایل را از طریق کتاب و یا دوره‌های باز آموزی فرا می‌گیرند که آنهم کافی نیست.
مشکل دیگری که وجود دارد این است که استفاده از تکنیک‌های زیبایی فقط به پزشکان غیر متخصص پوست ختم نمی‌شود. الان در مکان‌های غیر پزشکی از جمله آرایشگاه‌ها هم در کارهای زیبایی مداخله می‌کنند و انجمن پوست نیز بارها به مراجع ذیربط اعلام کرده، اما به نتیجه‌ای نرسیده است.
از سوی دیگر با این که از نظر قانونی منعی برای یک پزشک عمومی برای انجام اقداماتی از جمله زیبایی نداریم.اما آن که نمی‌شود بی توجه بود این است که پزشک می‌تواند در حد خودش، اقدامات لازم را انجام دهد. در کشورهایی که بیمه ملی وجود دارد این اقدامات برای پزشکان سطح بندی می‌شود. به عبارت دیگر آنان نظام ارجاع دارند. اما در اینجا در هر کاری دخالت می‌شود.
دلیل این دخالت هم این است که اقدامات مربوط به پوست به ظاهر ساده است به عبارت دیگر کارهایی مثل جراحی مغز مشکل است و آنها نمی‌توانند انجام دهند اما اقدامات مربوط به پوست که ظاهر ساده تری دارند را انجام می‌دهند که در این خصوص اگر با مشکل مواجه شدند و بیمار دچار عارضه شد کاری نمی‌توانند انجام دهند.
تبلیغات ماهواره‌ای
در ادامه گفت‌وگو دکتر طباطبائی اظهار می‌دارد: اگر محصولی ارزش علمی داشته باشد و مورد تایید مراجع علمی و ذیربط قرار گیرد نیازی به تبلیغ ندارد. کافی است که این محصولات به پزشک معرفی شود تا مورد استفاده واقع گردد.
یکی از راه‌های معرفی دارو یا لوازم پــزشکــی جــدید نیز مراجعه دست اندرکاران این محصولات به مطب پزشکان است. اگر پزشکی به مصرف دارویی خاص تاکید داشته باشد حتی اگر آن دارو در کشور موجود نباشد به بیمار تاکید می‌کند که هر طور شده است از خارج از کشور دارویش را تهیه کند.
کارشناس تشخیص آن تبلیغ که فلان دارو یا کالای مربوط به پوست موثر است یا خیر، پزشک متخصص پوست است. این یک محاسبه ساده است مردم باید این سؤال را داشته باشند که چرا پزشکان داروی ماهواره‌ای را تجویز نمی‌کنند؟ آن کسی که در ماهواره دارو را تبلیغ می‌کند می‌تواند از وزارت بهداشت ایران مجوز بگیرد نه اینکه با قاچاق، توسط لنج و آنهم زیر آفتاب سوزان به کشور وارد کند و با ارائه یک شماره تلفن اعتباری در ماهواره، تبلیغ کند.
در زمان حاضر صدها لوازم آرایشی - بهداشتی و تجهیزات پزشکی مربوط به آن، به ایران آنهم با مجوز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وارد شده است. آنانی که نمی‌توانند مجوز بگیرند و نمی‌توانند از طریق چرخه صحیح که پزشک، داروخانه و بیمار است، کالای خود را بفروشند از طریق ماهواره کالای خود را تبلیغ می‌کنند.
من فکر می‌کردم که هزینه تبلیغ در ماهواره خیلی گران است اما با کمال تعجب در یکی از برنامه‌های مـاهواره‌ای مــتوجه شدم بــرای زیر نویس تبلیغاتی آنهم به مدت یک هفته فقط 30 دلار دریافت می‌شود که بسیار ناچیز است.
صادرات کنترل نشده لوازم آرایشی
کارشناس رسمی بهداشت جهانی در زمینه جذام و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌افزاید: این شبکه‌ها برای جذب مشتری هم که باشد تعرفه تبلیغات را بسیار پایین می‌آورند. از این رو مردم باید هوشیار باشند. در ماهواره تبلیغی را نشان می‌دهند که به عنوان مثال خانمی با مصرف فلان قرص، قدش نیم متر بلندتر شده است! این درحالی است که آن خانم در زمان قبل و بعد از مصرف قرص، با یک لباس مشاهده می‌شود. سوال اینجا است که لباس هم با مصرف قرص توسط خانم یاد شده، بلندتر شده است؟
می‌پرسیم، با این اوصاف چرا این قبیل تبلیغات در حال افزایش است؟
دکتر طباطبایی پاسخ می‌دهد: برای اینکه فروش این محصولات تبلیغاتی زیاد شده است. از طرفی بسیاری از این محصولات که از اروپا و آمریکا تبلیغ می‌شود در کشورهای سازنده حق فروش ندارند. اگر هم آنجا ساخته می‌شود برچسب صادرات بر آنها زده می‌شود.
هنگامی که برچسب صادرات روی محصول باشد وزارت بهداشت کشور سازنده آن را کنترل نمی‌کند. وزارت بهداشت آن کشور برای سلامت مردم خودش کالایی را کنترل می‌کند و مجوز می‌دهد.اما اگر محصولی را برخی از سازندگان در آن کشور‌ها در لابراتواری ساختند و به وزارت بهداشت کشورشان اعلام کردند که این محصول جهت صادرات است و برای مصرف مردم خودشان نیست وزارت بهداشت آنان نیز با آنان کاری ندارد.
از سوی دیگر در مورد کالاهای تبلیغاتی مربوط به پوست در ماهواره نمی‌شود به صورت دایم برخورد قضایی صرف کرد زیرا به هر حال سازندگان این لوازم در خارج از کشور بسر می‌برند و دست ما هم به آنان نمی‌رسد. باید مردم هوشیاری خود را حفظ کنند و رسانه‌ها نیز به مردم اطلاع‌رسانی به موقع انجام دهند.
دکتر طوسی نیز در این باره اظهار می‌دارد: در کشور اگر یک دارویی عارضه‌ای ایجاد کند از آنجا که دارای مجوز است سازنده، توزیع کننده و فروشنده آن هم مشخص است. اما اگر دارویی که مجوز ندارد و در ماهواره تبلیغ می‌شود، در صورت ایجاد عارضه، از آنجا که به صورت قاچاق وارد شده است و مجوز ندارد بیمار نمی‌تواند به جایی شکایت کند.
وی می‌افزاید: محصولاتی که وزارت بهداشت تایید کرده است مورد تایید پزشکان نیز قراردارد.
برخی از متخصصان پوست داروهای گران قیمت خارجی را برای بیمار خود تجویز می‌کنند. البته این موضوع در مورد لوازم آرایشی وبهداشتی برای آندسته از کسانی که به متخصصان پوست برای زیبایی مراجعه می‌کنند، بیشتر صدق می‌کند.
ضمن آنکه در کشور ما، مسایل زیبایی و بهداشتی کمی با طبابت مخلوط شده است. در خارج از کشور یک متخصص پوست هیچ وقت کرم زیبایی را برای بیمارش تجویز نمی‌کند.
در خصوص تاثیر لوازم آرایشی به رغم اینکه ادعاهای زیادی می‌شود اما اینها معمولا اثرات قابل توجهی روی پوست ندارند. مجوز تولید این محصولات از آنجا که دارو نیستند و جزو کازمتیک ( آرایشی ) به شمار می‌آیند نیز خیلی ساده‌تر است.
در اینجا به علت اینکه مردم آشنایی زیادی با این مسایل ندارند تصور می‌کنند که اگر کالا خارجی باشد، بهترین کالا است. این در حالی است که خیلی از داروها و لوازم گران بی اثر هستند.به عنوان مثال الان قرص‌هایی موجود است که ادعا می‌شود، پوست را جوان می‌کنند. حال آن که این موضوع یک ادعا بیشتر نیست و غیر واقعی است. البته این موضوع در همه جای دنیا وجود دارد و مردم باید با پزشک متخصص مشورت کنند.
می‌پرسیم: اما پزشکان متخصصی هستند که این محصولات را برای بیمارانشان تجویز می‌کنند که دکتر طوسی پاسخ می‌دهد: شمار این پزشکان متخصص کم است و اکثر پزشکان پوست بر اساس اصول، کار می‌کنند.
دکتر طوسی در مورد داروها و تجهیزات پزشکی وارداتی می‌افزاید: این تجهیزات اگر براساس منابع معتبر، مورد تایید قرار گیرد، مشکلی ندارند.
برای مثال دستگاه‌هایی موجود است که برای ضایعات عروقی و همچنین خال‌های عروقی کاربرد دارد و همچنین بر روی لکه‌هایی که بر روی پوست ظاهر می‌شوند اثر می‌کنند. اما آنچه مهم است این است که پزشک باید برای بیمار خود در خصوص میزان و درصد اثرات حاصل از این دستگاه‌ها بر روی پوست آگاهی دهد.
متاسفانه برخی فقط تکنیک کار با این دستگاه‌ها را یاد می‌گیرند اما اینکه آیا کاربرد این دستگاه‌ها بر روی فلان پوست مناسب هست یا در صورت بروز عوارض چه باید انجام دهند را نمی‌دانند.
پشت این قضیه مسایل سوداگرانه هم وجوددارد بدین ترتیب که هر بیماری که برای برخی پزشکان مراجعه می‌کند، این پزشکان می‌خواهند آن دستگاه را بر روی پوست بیمار بکار ببرند و یا فلان‌آمپول را برای وی تزریق کنند.
اصل این است که متخصص پوست از تجهیزات مربوط به آن استفاده کند. اما قانونی در کشور نیست که جلوی پزشکان غیر متخصص پوست را بگیرد. اما در خارج از کشور اگر بیمار شکایتی داشته باشد برای پزشک مشکل ایجاد می‌شود ولی در اینجا شدت آن کمتر است.
دکتر طباطبایی نیز در این باره اظهار می دارد: این دستگاه‌ها عمدتا موثرند اما اثرشان نسبی است. پزشک متخصص پوست اول از هر چیز علت یابی می‌کند که چرا فرد دچار مشکلی مثل مشکل موهای زاید است. این طور نیست که اگر کسی موی زاید داشت پزشک هم از این دستگاه‌ها بدون علت یابی عارضه یاد شده، استفاده کند.از سوی دیگر این دستگاه‌ها اثر مطلق ندارند مثلا در خصوص موهای زاید بر اثر تکرار، این موها کم می‌شود.
اینکه در برخی از مجلات تبلیغ می‌شود که طی سه جلسه موهای زاید از بین می‌روند اشتباه است و مردم به این تبلیغات نباید توجه کنند.
لیلا خطیب زاده- ایرنا
