نام‌آوران ایرانی
آن‌چه باید درباره‌ی «عزت‌الله نگهبان» و نشان او بدانید
- بزرگان
- نمایش از یکشنبه, 20 مهر 1393 08:15
- بازدید: 2995
«دکتر عزت‌الله نگهبان»، یا «پدر باستان‌شناسی ایران» هم مانند برخی از شخصیت‌های نام آشنای کشور، «نشان» دارد؛نشانی که سالانه قرار است به باستان‌شناسان پیشکسوت و فعالی که جا پای دکتر نگهبان گذاشته‌اند، اهدا شود. تا آن‌ها هم میراث‌دار او باشند!
new nike football boots 2012 2017 - 002 - Nike Air Max 270 ESS Ανδρικά Παπούτσια Γκρι / Λευκό DM2462 | Women's Nike shoes, clothing and accessories
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی ایسنا؛ از دو سال پیش یعنی در سال 1391 هیات مدیره‌ی انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، یک تبصره به اساسنامه‌ی خود اضافه کرد تا براساس آن و پس از انجام بررسی‌های کامل به یکی از باستان‌شناس پیشکسوت و فعال، نشانی با نام و عنوان «نشان دکتر عزت الله نگهبان» اهدا شود.
اما دکتر عزت‌الله نگهبان که بود و چرا این نشان با نام او مزین شد؟
دکتر عزت‌الله نگهبان
عزت‌الله نگهبان، در سال ۱۳۰۰ خورشیدی در اهواز به دنیا آمد. تحصیلات خود را در دبستان «جمشید جم» و دبیرستان «فیروز بهرام» و مدرسه‌ی «فنی آلمانی» در تهران به پایان برد.
او در سال ۱۳۲۸ در رشته باستان‌شناسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و در سال ۱۳۲۹، وارد مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو شد و در مدت چهارسال مدرک فوق لیسانس این دانشکده را کسب کرد. در این سال‌ها با راهنمایی«رونالد مک‌کان» به بررسی سیر سفال نخودی‌رنگ در منطقه خوزستان پرداخت و اطلاعات بسیاری در این زمینه جمع‌آوری کرد که حاصل آن را در نهایت در رساله‌ی خود تدوین کرد.
گفته می‌شود مهم‌ترین سهم وی در پیشبرد باستان‌شناسی ایران، ایجاد کارگاه دایمی در دشت «قزوین» برای فعالیت‌های باستان‌شناختی دانشگاه تهران و تربیت دانشجو در این کارگاه است. او با پشتکار فراوان و روحیه خستگی‌ناپذیر، موفق به کسب مجوز و بودجه لازم برای تعمیر کاروانسرای مخروبه «محمدآباد خره» شد. این مکان منحصر به فرد به کانونی برای پژوهش‌های مستمر و درازمدت باستان‌شناختی دانشگاه تهران تبدیل شد که در آن دانشجویان با شرکت در انواع فعالیت‌های میدانی برای پیشبرد اهداف باستان‌شناسی در ایران تربیت می‌شدند.
دکتر نگهبان، که یکی از سرسخت‌ترین مدافعان منظم‌کردن فعالیت‌های مربوط به باستان‌شناسی بوده‌است و بسیاری از افراد او را دشمن بزرگ قاچاقچیان و دلالان عتیقه در ایران می‌دانستند، در پنجمین کنگره بین‌المللی باستان‌شناسی و هنر ایران در سال ۱۳۴۷، مقاله‌ای ارائه داد و در آن ماده‌ای پیشنهاد کرد که بر اساس آن خرید و فروش اشیای باستانی به صورت غیرمجاز و از طریق قاچاق ممنوع اعلام شود و کنگره را ملزم به صدور قانونی در این زمینه کرد.
وی با ارائه این مقاله، نقش اساسی در تصویب قطعنامه محکوم‌کردن قاچاق و فروش اشیای عتیقه داشت.
عزت الله نگهبان، بیشترین میزان طلا را در حفاری‌های باستان‌شناسی ایران بدست آورده است و کاوش‌های وی در قالب مقاله، گزارش و کتاب، همواره مورد توجه باستان‌شناسان بوده‌است. فعالیت‌های باستان‌شناسی دکتر نگهبان باعث شده‌است تا به وی لقب «پدر باستان‌شناسی ایران» داده شود. عزت الله نگهبان در تاریخ ۱۶ بهمن ۱۳۸۷ پس از مدتها بیماری در آمریکا درگذشت.
با توجه به وجود این خصوصیات از دکتر نگهبان؛ جامعه‌ی علمی باستان شناسی ایران، تصمیمی گرفت سالانه به پاس خدمات وی نشانی با نام او به یک باستان‌شناس پیشکسوت اهدا کند.
در سال 1391 این نشان برای نخستین بار به «محمد یوسف کیانی» اهدا شد. البته به گفته‌ی برخی از اعضای این جامعه، نشان دکتر نگهبان سال گذشته (1392) به هیچ باستان‌شناسی داده نشد.
و امروز (21 مهرماه 1393) دومین نشان دکتر «عزت‌الله نگهبان» به دومین باستان‌شناس برازنده‌ی این نشان یعنی «محمود موسوی» اهدا می‌شود.
