زیست بوم
بی‌مهری با باغ گیاه‌شناسی ملی ایران
- زيست بوم
- نمایش از شنبه, 25 شهریور 1391 04:29
- بازدید: 5402
برگرفته از روزنامه همشهری
باغ گیاه‌شناسی ملی ایران با ۱۴۵ هکتار وسعت بزرگ‌ترین باغ گیاه‌شناسی جهان محسوب می‌شود.
در این باغ که در محدوده شهرداری منطقه ۲۲ واقع شده، بالغ بر ۳۰۰ پژوهشگر با گرایش‌های مختلف منابع طبیعی و محیط‌زیست مشغول فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی هستند. با وجود این به‌دلیل کاهش اعتبارات، این مجموعه بی‌نظیر با مشکلات جدی مواجه شده است به‌طوری که بخشی از مجموعه‌های گیاهی باغ به‌دلیل کمبود آب، خشک شده یا با تنش‌های جدی روبه‌رو شده‌است. مهندس محمدکاظم عراقی، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور یادداشتی در این زمینه نوشته که در پی می‌آید.
«باغ گیاه‌شناسی ملی ایران که عملیات احداث آن از سال 1347 در عرصه‌ای بالغ بر 145هکتار در حاشیه تهران و در اراضی چیتگر شروع شد یکی از باغ‌های بزرگ گیاه‌شناسی دنیاست. این مجموعه گیاهی ارزشمند یکی از بخش‌های اصلی پژوهشی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور و مربوط به وزارت جهادکشاورزی است. جمع‌آوری، انتقال و کاشت گیاهان در این باغ از ابتدای تاسیس شروع و تاکنون با هر آنچه در توان همکاران این مجموعه بوده ادامه داشته است. کاشت گیاهان اعم از درخت، درختچه، بوته، گیاهان پیازی، گل‌ها و گیاهان علفی چندساله و یکساله در این باغ با سلیقه و برنامه علمی و فنی صورت گرفته است. علاوه براین، رویشگاه‌های خزری، البرز، زاگرس، ایران و تورانی به‌عنوان رویشگاه‌های ایرانی و رویشگاه‌های چین و ژاپن، هیمالیا، قفقاز، اروپا، آمریکا به‌عنوان رویشگاه‌های خارجی مدنظر بوده‌اند که در طراحی و احداث آنها از عناصر زیباشناختی نظیر آبشار استفاده شده است. گیاهان دارویی نیز قطعه‌ای به مساحت نزدیک به پنج هکتار را به‌خود اختصاص داده است.
چالش‌ها: هرچند این باغ از ابتدای تاسیس تاکنون به‌دلیل اهمیت آن در کشور و نیز ارزش و اهمیت فراملی آن همیشه مورد توجه بوده است ولی حفظ و نگهداری این مجموعه با بیش از 3هزار گونه گیاهی، دشواری‌ها و سختی‌های خاص دارد. جمع‌آوری و تهیه گونه‌های گیاهی از طبیعت ایران و خارج از کشور، ایجاد شرایط برای سازگاری اینگونه‌ها، تأمین آب، تأمین خاک، اجرای عملیات کاشت و مراقبت، آموزش و تعلیم مهارت‌های شغلی برای دست‌اندرکاران احداث و هدایت این مجموعه بزرگ از یک طرف و ارائه توجیهات فنی و یادآوری ضرورت و اهمیت این گنجینه بزرگ علمی به‌دست‌اندرکاران و مسئولان تأمین بودجه از طرف دیگر و همچنین تغییر در اقلیم و تغییر در ساختار شهری پیرامون این باغ یعنی تبدیل اراضی و محیط‌های طبیعی اطراف به شهرک‌های مسکونی و بزرگراه و خیابان از چالش‌ها و دشواری‌های پیش‌رو در هدایت و مدیریت این سرمایه بزرگ ملی است. هم‌اکنون دشواری کاهش اعتبارات و عدم‌تخصیص اعتبار مورد نیاز، حفظ و نگهداری این مجموعه ارزشمند را با مشکل جدی و اساسی روبه‌رو کرده است.»
