یادمان
یادگار مهندسی پیچیده پاسارگاد، در حال فروپاشی
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- یکشنبه, 31 ارديبهشت 1391 06:17
- آخرین به روز رسانی در یکشنبه, 31 ارديبهشت 1391 06:17
- نمایش از یکشنبه, 31 ارديبهشت 1391 06:17
- بازدید: 4666
برگرفته از همشهری آنلاین
یک مهندس سازه و ژئوتکنیک معتقد است که محوطه جهانی پاسارگاد یک نوع مهندسی پیچیده دارد که توجه نکردن به آن سبب هوازدگی و آسیب رسیدن به آثار شده است، به‌طوری که برخی از آنها به‌شدت در حال فرسوده شدن هستند.
به گزارش ایسنا، دکتر عبدالعظیم شاکرمی در این‌باره توضیح داد: در شهر پاسارگاد، 7 ستاره مهم مهندسی می‌درخشد که با آنها می‌توان آسمان هنر، معماری و زمینه‌های مهندسی را بازخوانی کرد. این آثار عبارتند از: تل تخت، زندان سلیمان، آرامگاه کوروش، 4کاخ و کوشک و محوطه آبنماهای اطراف کاخ‌ها را در بر می‌گیرد و نمادهای گوناگونی مانند انسان‌بالدار نیز در میان آنها دیده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در پاسارگاد مهندسی پیچیده، اما قابل قرائتی وجود دارد، گفت: 2 نوع مهندسی در بناهای این محوطه وجود دارد؛ نخست مهندسی حجیم و سنگی مانند آنچه در تل تخت، آرامگاه کوروش و زندان سلیمان وجود دارد که متاسفانه رسیدگی لازم به آنها در ارتباط با مهندسی‌شان نمی‌شود، زیرا برای حفاظت از این سه بنا باید با مهندسی آنها آشنا بود. او ادامه داد: مهندسی نوع دوم در این مجموعه به ظرافت به کار رفته برای ضد‌زلزله کردن آثار و جلوگیری از رطوبت‌زدگی مربوط می‌شود.
شاکرمی توضیح داد: در پاسارگاد تمام بناها پی‌های چند لایه دارند تا پی‌ها مقابل سستی خاک مقاوم، در مقابل زلزله قابل سرخوردن و در مقابل رطوبت نفوذناپذیر باشند. در آثار پاسارگاد به‌دلیل قرارگیری روی خط زلزله و خاک سست، مهندسی عالی‌ای به کار رفته است که نشان می‌دهد 2500سال پیش سازندگان پاسارگاد مهندسی زلزله، رطوبت و نشست زمین را به خوبی می‌شناختند.
او با بیان اینکه نوع مهندسی به کار رفته در کاخ‌ها ظریف و در تل تخت و آرامگاه کوروش عظیم و باشکوه است، ادامه داد: تل تخت را می‌توان پدر تخت جمشید دانست، زیرا تخت جمشید با کیفیت کمتری از روی تل تخت ساخته شده است. در واقع، تخت جمشید را داریوش پس از ساخت پاسارگاد توسط کوروش ساخت، ولی ابتکارهای به کار رفته در بناهای پاسارگاد به‌مراتب بالاتر و پیچیده‌تر از بناهایی است که در زمان داریوش ایجاد شدند.
وی تاکید کرد: به این ترتیب می‌توان گفت پیچیده‌ترین مهندسی پی امروزی، آن زمان در این بناها به کار رفته است، به‌طوری که پی‌ها لغزنده هستند تا در زمان زلزله بناها آسیب نبینند. شاکرمی گفت: آنچه باقی مانده، سنگ است که در بناها به 2 رنگ سیاه و سفید یا خردلی دیده می‌شوند. این دو نوع سنگ خاصیت‌های متفاوتی دارند به‌طوری که در استفاده از آنها هنر معماری و مهندسی با یکدیگر ترکیب شده است.
او بیان کرد: سنگ‌های سفید پاسارگاد نفوذپذیری بیشتری دارند و به این ترتیب، خطر یخ‌زدگی و ایجاد ریشه گیاهان در آنها وجود دارد. روی تل تخت به‌دلیل وجود خاک‌های ارگانیک بوته‌های بسیار زیادی وجود دارد که ریشه آنها سبب فعالیت شیمیایی و فیزیکی می‌شود، زیرا در برخورد با آب باران که اغلب آلوده است، تغییراتی ایجاد می‌شود و در نهایت، آب نفوذ کرده به داخل سنگ‌ها سبب خوردگی آنها می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه در این راستا قسمت فوقانی تل‌تخت باید هرچه سریع‌تر پاکسازی شود، اظهار کرد: مسئله در آرامگاه کوروش به‌گونه دیگری است؛ این مقبره، پلکانی است و پله‌ها دارای سطح قائم و افقی هستند. در سطح افقی چاله‌های زیادی وجود دارد که هنگام بارندگی آب در آنها جمع و یخ‌زدگی و نفوذ رطوبت را سبب می‌شود. در یخ‌زدگی سطحی نیز رسوبات سنگ نمک در سطح سنگ و انحلال و شکست در درزهای سنگ ایجاد خواهد شد. شاکرمی در ادامه گفت: تل تخت باید مانند تخت جمشید از خاک‌های ارگانیک پاکسازی شود. در مقبره کوروش نیز باید مرمت‌ها به‌صورت علمی‌تر، به‌ویژه برای پله‌ها انجام شود.
