یادمان
رمز گشایی قبلا انجام شده است
- يادمان
- زیر مجموعه: ديده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- سه شنبه, 12 بهمن 1389 13:29
- آخرین به روز رسانی در سه شنبه, 12 بهمن 1389 13:29
- نمایش از سه شنبه, 12 بهمن 1389 13:29
- بازدید: 5062
برگرفته روزنامه ملت ما
صدرا محقق: الواحی که هویت چند هزارساله را در خود پنهان کرده‌اند آیا می‌توان از آنها رمزگشایی کرد؟ خبرگزاری میراث آریا وابسته به سازمان میراث فرهنگی روز چهارشنبه خبری روی خروجی خود قرار داد که در شرح آن اینگونه نوشته شده بود: «لوح‌های گلی که از سال 1974 تاکنون در انبار موزه ملی ایران رها شده بود برای رمزگشایی، از جعبه‌های 37 ساله خارج شد». در ادامه این خبر به نقل از آزاده اردکانی، رییس کل موزه ملی ایران آمده است: «در حال حاضر یکی از انبارهای موزه ملی در حال تخلیه کل اشیای طبقه‌بندی شده است.
اشیای این انبار از کارتن‌ها و جعبه‌های فرسوده خارج و دسته‌بندی شده است، تعدادی از این اشیا ثبتی و تعدادی فرهنگی بوده که اشیای ثبتی پس از ثبت و عکسبرداری به بخش‌های مرتبط فرستاده شده است. این الواح گلی که 37 سال در انبار موزه ملی ایران رها شده بود در حال حاضر برای «رمزگشایی» برای استفاده عموم به بخش کتیبه‌های موزه سپرده شده است».
در وضعیتی که مدت‌هاست از حوزه میراث فرهنگی کشور خبری جز تخریب و ویرانی آثار تاریخی و خارج شدن آثار ثبت شده ملی از لیست به ثبت رسیده به گوش نمی‌رسد این خبر می‌توانست خبری خوشحال‌کننده و امیدبخش باشد، اما آنگونه که «ملت ما» از کارشناسان و باستان‌شناسان برجسته این حوزه کسب اطلاع کرده است.
الواحی که رییس موزه ملی از آنها سخن می‌گوید سال‌ها پیش رمزگشایی و متن آنها ترجمه شده است. کامیار عبدی استاد دانشگاه و باستان‌شناس برجسته ایرانی است. او فارغ‌التحصیل دکترا از دانشگاه میشیگان و پیش از این استاد کالج «دارتموث» در ایالات متحده است.
از وی در نشریات بین‌المللی و داخلی مقالات متعددی منتشر شده که در روشن ساختن برخی از سوالات باستان‌شناسی دوره مس و سنگ و آغاز تاریخی ایران بویژه در رابطه با دوران ایلامی (عیلامی) بسیار موثر بوده است. دکتر عبدی همچنین سردبیر مجله باستان‌شناسی و تاریخ از انتشارات مرکز نشر دانشگاهی است. با او در رابطه با خبری که به نقل از رییس موزه ملی منتشر شده به گفت‌وگو نشستیم.
او در این‌باره به «ملت ما» می‌گوید: «به نظر من این خبر ارزش و صحت چندانی ندارد، چرا که تا جایی که من اطلاع دارم اغلب الواح تاریخی ایران که در موزه ملی هستند رمزگشایی و ترجمه شده‌اند، معلوم نیست رییس موزه ملی از کدام الواح سخن می‌گوید. حدود 10 سال پیش شاهرخ رزمجو قبل از آنکه از ایران برود و به موزه ملی بریتانیا ملحق شود، تالار کتیبه‌های موزه ملی را راه‌اندازی کرد و همه الواح و کتیبه‌های باستانی موجود در موزه را ساماندهی و رمزگشایی کرد.
اینکه حالا رییس موزه ملی از ساماندهی و ترجمه الواح باستانی سخن می‌گوید به نظر من بیشتر یک کار تبلیغاتی و رسانه‌یی است، اینها بیشتر در پی فیل هوا کردن هستند تا انجام کارهای کارشناسی و علمی در زمینه باستان‌شناسی کشور». این استاد دانشگاه در ادامه می‌افزاید: «اکثر کتیبه‌های ارزشمند موجود در موزه ملی ایران توسط هیات معروف فرانسوی از شوش و چغازنبیل به دست آمده است برخی دیگر نیز از «هفت تپه» و «گودین» کشف شده که همه اینها کمی بعد از کشف خوانده و رمزگشایی شده است.
برخی از کتیبه‌های دوران عیلامی نیز که از «چغاگاوانه» در اسلام‌آباد غرب بیرون آمده بود را ما به امریکا بردیم و بعد از خواندن و رمزگشایی به ایران بازگشت دادیم نیز هم‌اکنون در تالار کتیبه‌ها نگهداری می‌شوند. این الواح که مربوط به دوران عیلام میانه است توسط «متیو استولپر» زبان شناس برجسته دانشگاه شیکاگو خوانده شده است».
دکتر عبدی همچنین در ادامه در رابطه با این اظهارنظر رییس کل موزه ملی ایران که گفته است «از مهم‌ترین اشیای خارج شده از این انبار 2 لوح گلی با خط عیلامی است که توسط «ویلیام فاملر» در فارس کشف شده و متعلق به سال 1974 بوده است» نیز می‌گوید: «اولا نقل قول منتشر شده از خانم اردکانی اشتباه است. اسم صحیح کسی که این الواح را کشف کرده است «ویلیام سامنر» است و فاملر اشتباه است، دوم نیز اینکه بر اساس شناختی که من از این استاد برجسته دارم بعید به نظر می‌رسد کسی مانند ویلیام سامنر لوحی تاریخی را یافته باشد و آن را نخوانده و رمزگشایی نکرده باشد. تا جایی که من نیز اطلاع دارم دو لوح گفته شده در همان زمان رمزگشایی شده است و متن آنها نیز موجود است». این باستان‌شناس برجسته ایرانی همچنین در ادامه در رابطه با افرادی که توانایی خواندن و ترجمه الواح و کتیبه‌های تاریخی را دارند به «ملت ما» می‌گوید: «از جمله برجسته‌ترین کسانی که در این زمینه می‌توانند کار کنند یکی دکتر عبدالمجید ارفعی است، همچنین شاهرخ رزمجو و دکتر بهزاد مفیدی هستند که اولی همکاری‌اش با موزه ملی را از چند سال پیش قطع کرده و در موزه ملی بریتانیا مشغول به کار شده و دومی نیز در آلمان ساکن است. به غیر از این سه نفر، من فرد دیگری را برای این کار سراغ ندارم. «دکتر عبدالمجید ارفعی شاگرد پروفسور هلوک است که بخشی از الواح تخت جمشید را رمزگشایی کرده است و شاهرخ رزمجو نیز در زمینه فارسی باستان و خط میخی تبحر دارد. علاوه بر این شهرام زارع باستان شناس و از کارشناسان حوزه میراث فرهنگی در رابطه با جزییات دیگر این خبر به «ملت ما» می‌گوید: «این خبر یک رخداد تخصصی است اما در متن خبر هیچ اشاره‌یی به افرادی که قرار است این الواح یا کتیبه‌ها را بخوانند نشده است، برای اظهارنظر در این‌باره باید اسامی کسانی که قرار است این ماموریت را انجام دهند نیز اعلام شود تا افکار عمومی و علاقه‌مندان حوزه میراث فرهنگی، اساتید و دانشجویان باستان‌شناسی بدانند قرار است این کار توسط چه کسانی انجام پذیرد».
با همه این تفاسیر و با توجه به اظهارنظر این کارشناسان در رابطه با خبری که رییس موزه ملی اعلام کرده است، به نظر می‌رسد این اقدام بیش از آنکه اقدامی در راستای روشن کردن زوایایی از تاریخ کهن کشور باشد، به اقدامی تبلیغاتی و رسانه‌یی برای جلب‌توجه بیشتر شبیه است. از نخستین روز آغاز به کار خانم آزاده اردکانی در سمت ریاست موزه ملی، یکی از انتقادات اساسی که از سوی کارشناسان و اساتید باستان‌شناسی و میراث فرهنگی کشور به او وارد می‌شود نداشتن تخصص در زمینه کاری مربوطه است. بسیاری بر این نظرند عامل اصلی انتخاب اردکانی به این سمت آشنایی او با بقایی رییس سازمان میراث فرهنگی و مشایی رییس دفتر ریاست‌جمهوری بوده است. پیش از این و از زمان راه‌اندازی موزه ملی همه کسانی که ریاست این موزه را بر عهده داشته‌اند از برجسته‌ترین باستان شناسان کشور به حساب می‌آمده‌اند، رشته تحصیلی آزاده اردکانی اما میکروب‌شناسی است.
