پنج شنبه, 29ام فروردين

شما اینجا هستید: رویه نخست تاریخ یافته‌های باستان شناسی

یافته‌های باستان شناسی

رودخانه ایزد‌خواست، بند باستانی ایزد‌خواست و تمدن ایزد‌خواست

شهرک باستانی و پر آوازه‌ای که در شمال استان فارس قرار دارد و امروزه در نوشته‌ها آن را ایزَد‌خواست و گاهی یَزدِ‌خواست می‌نویسند، در گفتار مردم این شهرک و دیگر مردم فارس، یّزِّه‌خواس است. اگر شکل گفتاری مردم را مبنا قرار دهیم باید نام این شهرک را یّزِه‌خواست بنویسیم.

چُغامیش ، تپۀ باستانی

چُغامیش یکی از وسیعترین و کهن‌ترین محوطه‌های پیش از تاریخ ایران، واقع در شمال دشت مرکزی خوزستان است. آثار به دست آمده از آن، زمانی برابر با هزارة6ق‌م تا دورة اشکانیان را در بر می‌گیرد. این محوطة بسیار مهم بر روی رسوبات حاصل از کنشهای دو رودخانة دز و کارون، در کهن‌ترین حوزه استقراری شناخته شده در پیش از تاریخ دشت خوزستان جای گرفته است.

رازهایی از آنوبانی‌نی

نقش برجسته آنوبانی‌نی یکی از قدیمی ترین نقش برجسته های جهان است که در 120 کیلومتری کرمانشاه و در شهرستان سرپل‌ذهاب بر صخره‌ای معروف به میان‌کل قرار دارد که مملو از رازهای سر به مهر است.

جستاری پیرامون ربع رشیدی

ربع رشیدی یکی از بناهای کهن و ارزشمند جهان اسلام و بلکه جهان آن روز بوده است که کمابیش هفتصد سال پیش به دستور خواجه رشیدالدین فضل‌ا... همدانی، فرنشین (وزیر) غازان خان مغول برپا گردید و گردآورد (مجموعه)ی بزرگ دربر گیرنده‌ی دانشگاه، بیمارستان، نسک‌خانه (کتابخانه)، مزگت ( مسجد)، خانگاه (خانقاه)، مهمانسرا و خانه‌ها و نشیمن‌گاه‌ها بوده است. شایان گفتن است «ربع» واژه‌ای تازی است و چم‌ها (معنی‌ها)ی گوناگون دارد، که بنامترین آن چمها، سرا و خانه، کوی، نشیمنگاه بهاری و بستان‌سرا یا خانه باغ می‌باشد.

سد گُلی گُمپو، دور افتاده و بی‌یاور از زمان ساسانیان تاکنون

تاریخ بنای سد گلی گمپو هم مانند تاریخ بنای بیشتر سازه‌های آبی کشور نامعلوم است. مردم محل قدمت آن را بیش از چهار صد سال بیان می‌کنند. اما بدون اینکه بدانیم این سد در چه دورانی ساخته شده، می‌دانیم که یک سد باستانی است و دارای معماری و مهندسی قابل توجه است. کارشناسان سازمان میراث فرهنگی که اسناد و مدارک این اثر را برای ثبت آن در فهرست آثار ملی تهیه کرده‌اند تاریخ احداث آن را دوران ساسانیان تشخیص داده‌اند. سد گلی گمپو با نام سد گمپو در تاریخ  9/10/1378 به شماره 2288 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

درفش شهداد، قدیمی ترین پرچم جهان در ایران

کویر لوت سرزمین اسرار آمیزی است. از کلوت ها و افسانه های پر از جن و پری اش که بگذریم، کمتر کسی فکرش را می کرد که در نزدیکی لوت یکی از قدیمی ترین تمدن های دنیا تشکیل شده باشد. اما کشف قدیمی ترین پرچم دنیا از این منطقه، نام لوت را به تمدن کهن خبیص پیوند داد. قدیمی ترین درفش فلزی جهان، شباهت زیادی به درفش کاویانی دارد. درفشی که از حوالی کویر لوت در کرمان کشف شد و برگ تازه ای از تاریخ را رو کرد.

در همین زمینه