زیست بوم
گیاهان دارویی - شیرین بیان
- زيست بوم
- نمایش از یکشنبه, 23 مهر 1391 11:13
- بازدید: 5109
برگرفته از روزنامه اطلاعات
این گیاه، از قدیمی‌ترین و با ارزش‌ترین گیاهان دارویی به شمار می‌رود که به طور خودرو و وحشی در مناطق جنوب‌غربی آسیا رشد می‌کند. گیاهی چند ساله، به ارتفاع 5 تا100سانتی متر، ساقه ایستاده و منشعب، برگ‌ها دندانه دار است. گل‌ها به صورت آذین خوشه‌ای و به رنگ‌های ارغوانی، زرد یا بنفش یا آبی مایل به سفید هستند. فصل گلدهی این گیاه در خرداد و تیر است. میوه غلافی و مستطیل شکل به طول 2 تا 3 سانتیمتر و معمولاً هر میوه دارای 3 تا 6 عدد دانه لوبیایی شکل است.
شیرین بیان از جمله گیاهان دارویی خودرو است که کمتر آن را کشت می‌دهند.
این گیاه نورپسند است و در مدت رویش به هوای گرم و رطوبت متوسط نیاز دارد. در خاک‌های حاصلخیز در زمین‌های کم ارتفاع که به خوبی زهکشی شده و از آفتاب کافی برخوردار باشد، برای رویش این گیاه مناسب است. نور کافی سبب افزایش مواد مؤثره ریشه می‌شود. ریشه این گیاه در خاک‌های شنی با ضخامت زیاد گسترش زیادی یافته و عملکرد آن نیز افزایش می‌یابد.
در دمای 6 تا 25 درجه سانتی‌گراد می‌روید. به آب و مواد و عناصر غذایی کافی نیاز دارد. در مرحله گل دهی آب کافی باید به گیاه رسانده شود. این گیاه معمولاً در مناطقی که بارندگی سالانه بین 400 تا 1160 میلی متر باشد به خوبی رشد می‌کند. برای کاشت گیاه باید از زمین‌های شنی با لایه‌های ضخیم خاک و غنی از ترکیبات کلسیم استفاده کرد. PH خاک برای شیرین بیان بین 5/5 تا 2/8 مناسب است.
گیاه شیرین بیان را می‌توان از دو طریق کاشت بذر و اندام‌های رویشی زیر زمینی تکثیر کرد. این گیاه به راحتی شرایط نامناسب و نیز شوری و خواص قلیایی خاک را تحمل می‌کند. همچنان که در مناطق خشک به خوبی رشد می‌کند و سبز می‌شود. در استان‌های مختلف به شکل علف هرز مهاجم در بیشتر کشتزارها دیده می‌شود. شیرین بیان خیلی سریع به بیماری سفیدک سطحی آلوده می‌شود.
برای تکثیر این گیاه می‌توان از اجزای زیرزمینی (ریشه و ریزوم) و بذر استفاده کرد؛ البته کاشت بذر آن بهتر است به طوری که بذر‌ها را خزانه گیری می‌کنند و سپس نشاها را به زمین مورد نظر انتقال می‌دهند.
تقسیم ریشه‌ها در بهار صورت می‌گیرد، زیرا محصول اندام‌های زیرزمینی شیرین بیان مورد نظر است و باید خاک کشتزار نفوذپذیر و عمیق باشد. همچنین اندام‌های زیرزمینی مورد استفاده باید در فصل پاییز سال سوم یا چهارم با ابزارهای دستی مانند بیل و تیشه برداشت شوند.
از آن جا که بذر شیرین بیان پوسته ضخیمی دارد و این پوسته قوه رویشی آن را کاهش می‌دهد، قبل از کاشت باید خراش‌های مناسبی در سطح پوسته ایجاد کرد.
