خط فارسی
خط فارسی به کشورهای اکو باز می‌گردد
- خط فارسی
- نمایش از پنج شنبه, 02 تیر 1390 10:46
- بازدید: 5724
برگرفته از تابناك
این روزها مؤسسه فرهنگی اکو در جنب و جوش تدارک جشنواره خوشنویسی اکو است. این جشنواره که قرار است هفته سوم مهر ماه در تاجیکستان برگزار شود، بعد از برگزاری دو سالانه خوشنویسی قزوین به پیشنهاد دکتر ایوبی، رئیس مؤسسه فرهنگی اکو طرح‌ریزی شد و توسط شورای سیاستگذاری متشکل از استادان به نام خوشنویسی ایران راهبری می‌شود.
به گزارش روابط‌عمومی مؤسسه فرهنگی اکو ، با حکم دکتر حجت‌اله ایوبی، رئیس مؤسسه فرهنگی اکو هفت نفر از استادان خوشنویسی کشور به عنوان اعضای شورای سیاستگذاری خوشنویسی این مؤسسه و جشنواره خوشنویسی اکو منصوب شدند. استاد غلامحسین امیرخانی، استاد یداله کابلی، استاد نصراله افجه‌ای، استاد علی شیرازی، استاد امیراحمد فلسفی، استاد محمد حیدری و استاد رضا بنی‌رضی این افراد هستند. در این حکم استاد امیرخانی به عنون رئیس شورای سیاستگذاری، استاد کابلی به عنوان دبیر این شورا انتخاب شده‌اند.
محمد حیدری، یکی از استادان برجسته خوشنویسی ایران، دبیر هنری این جشنواره را برعهده دارد. او در گفتگو با روابط‌عمومی مؤسسه فرهنگی اکو با اشاره به این که جشنواره خوشنویسی اکو، صرفا یک نمایشگاه از آثار خوشنویسان ایرانی نیست، گفت: «برنامه‌ریزی ما این بود که در این نمایشگاه از آثار خوشنویسان کشورهای عضو اکو که زمانی خط فارسی در آن‌ها رایج بوده استفاده کنیم؛ کشورهایی مثل ترکیه، پاکستان، افغانستان و آذربایجان. در این کشورها در حدی که مقدور بوده و بر اساس ارتباطاتی که داشتیم آثار خوشنویسی را جمع‌آوری کردیم. جمع‌آوری آثار تعدادی از کشورها هم به عهده تاجیکستان گذاشته شده است.»
به گفته حیدری علیرغم زمان کوتاهی که برای دریافت آثار خوشنویسان کشورمان وجود داشت، بیش از 200 اثر برای شرکت در این جشنواره به موزه هنرهای معاصر ارسال شده است. 60 اثر از این تعداد، از بین آثار شرکت‌کننده در دو سالانه قزوین انتخاب شده‌اند. حیدری افزود: «امیدوار هستیم اگر آثار خوشنویسان کشورهای ترکیه و افغانستان هم برسد، چیزی در حدود 300 اثر خوشنویسی در جشنواره روی دیوار ببینیم.»
دبیر هنری جشنواره خوشنویسی اکو در توضیح هدف از برگزاری این جشنواره را به سابقه رواج خط فارسی و خوشنویسی در کشورهای عضو اکو اشاره کرد و گفت: «در گذشته نه چندان در این منطقه زبان فارسی، خط فارسی و حتی خوشنویسی فارسی رایج بوده است. اما در چند دهه اخیر آرام‌آرام محدوده جغرافیایی‌ای که خط فارسی در آن رایج است، کوچک‌تر شده است. در مورد زبان فارسی تقریبا می‌‌توان گفت این محدوده کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان را در بر می‌گیرد و در مورد خط فارسی هم فقط ایران و افغانستان را شامل می‌شود. البته ترکیه کشوری است که خوشنویسی همیشه در آنجا رایج بوده و هنوز هم به لحاظ خوشنویسی جایگاه ویژه‌ای دارد، اما خوشنویسان این کشور بیشتر مطالب عربی را با خطوط نسخ و ثلث می‌نویسند.»
او افزود: «هدف از برگزاری این جشنواره که قرار است بعد از تاجیکستان در دیگر کشورهای عضو اکو هم برگزار شود، این است که مردم این کشورها دوباره با ریشه و پیشینه فرهنگی‌شان ارتباط پیدا کنند و با خط و زبان فارسی آشنا شوند.»
حیدری همچنین در مورد انتخاب تاجیکستان به عنوان اولین میزبان جشنواره خوشنویسی اکو گفت: «شاید به این دلیل تاجیکستان به عنوان اولین محل برگزاری این جشنواره انتخاب شده که ما احساس کردیم هم مردم و هم مسؤولین این کشور علاقمندند که زبان و خط فارسی برای نسل جدید آموزش داده شود. ضمن اینکه هنوز زبان فارسی در تاجیکستان رایج است و مردم به این زبان تکلم می‌کنند.»
این استاد خوشنویسی برگزاری این جشنواره را برای ترویج و ماندگاری خط فارسی و هنر خوشنویسی به شرطی مفید دانست که برنامه‌ریزی مشخصی برای ادامه این راه وجود داشته باشد. او گفت: «اگر این برنامه صرفا برگزاری یک نمایشگاه باشد شاید خیلی نباید به نتایج آن خوش‌بین باشیم. چون سال‌هاست مشابه این نمایشگاه چه به صورت گروهی و چه به صورت انفرادی در همین کشورها برگزار شده‌اند. این نمایشگاه‌ها فقط در حدی مفید است که نگاه مردم تاجیکستان را به هنری که در منطقه خودشان ریشه داشته آشنا کند، اما به اعتقاد من اگر بخواهیم این حرکت تأثیرگذار باشد باید کار ریشه‌ای انجام دهیم. آن چیزی که می‌تواند مؤثر باشد انتقال این هنر و خط و زبان به مردم این کشور است. اگر در این بخش برنامه‌ریزی و هماهنگی و مذاکره انجام و تفاهم‌نامه‌ای امضا شود که این هنر و خط و زبان به صورت آموزش مستمر، رسمی و آکادمیک منتقل شود، می‌توانیم امیدوار باشیم که این نمایشگاه مفید بوده است.»
او افزود: «من در سفری که به تاجیکستان داشتم متوجه شدم دید و مفهومی که مردم این کشور از خوشنویسی فارسی دارند، فقط نوشتن و بازی با حروف فارسی است و تصور اشتباهی از خوشنویسی دارند. ما با برگزاری نمایشگاه‌ها می‌توانیم آن دید را تصحیح کنیم و پشت آن تغییر نگاه باید برنامه‌های دیگری باشد که آن تغییر نگاه با دریافت و عملیاتی شدن این موضوع همراه شود تا ریشه پیدا کند. ما ابتدا باید خط فارسی را به آن کشور منتقل کنیم و به تبع آن خوشنویسی هم منتقل می‌شود.»
محمد حیدری در ادامه صحبت‌هایش به آفت‌هایی که ممکن است این نمایشگاه را تهدید کند اشاره کرد و گفت: «یک مطلب مهم و قابل‌توجه در این رابطه که معمولا در حرکت‌های فرهنگی اتفاق می‌افتد این است که ما حرکتی را شروع می‌کنیم و بخشی از آن را انجام می‌دهیم ولی بخش اساسی آن فراموش می‌شود. چیزی که می‌تواند ما را به هدف نزدیک کند این است که برنامه‌ریزی دراز مدت داشته باشیم. صرف برگزاری یک نمایشگاه ما را به اهداف اصلی‌مان نمی‌رساند. بنابراین اولین آفت فراموشی استمرار این حرکت است و برنامه‌ریزی‌هایی که پیامد این نمایشگاه می‌تواند در دستور کار قرار گیرد مانع بروز این آفت است.»
او نداشتن ارتباط مستمر با کشور میزبان را به عنوان دیگر آفت رسیدن به اهداف برگزاری جشنواره عنوان کرد و افزود: «اگر بخواهیم این کار به صورت ریشه‌ای در تاجیکستان یا هر کشور دیگری جریان پیدا کند، نباید به کارگاه‌ها و سمینارهایی که در زمان برگزاری نمایشگاه برپا می‌شود اکتفا کنیم؛ بلکه باید پی‌گیر باشیم و انگیزه‌هایی در آن کشور را ایجاد کنیم که طالب این هنر باشد. این حرکت به یک تعامل دو سویه نیاز دارد.»
برگزاری کارگاه‌های آموزش خط‌های نستعلیق، ثلث، شکسته و نسخ از برنامه‌های جانبی جشنواره خوشنویسی اکو است تا مردم تاجیکستان با شیوه‌های عملی هنر خوشنویسی هم آشنا شوند. از دیگر فعالیت‌های جنبی نمایشگاه عرضه محصولات فرهنگی و بسته‌ای شامل تعدادی از آثار استادان برجسته خوشنویسی ایران است که اشعار رودکی را در بر می‌گیرد و قرار است در اختیار بازدیدکنندگان رسمی از نمایشگاه قرار بگیرد و مردم هم بتوانند آن‌ها را خریداری کنند.
جشنواره خوشنویسی اکو از تاریخ 21 مهر تا پنجم آبان در آثارخانه بهزاد واقع در شهر دوشنبه تاجیکستان برگزار می‌شود.
